ناصر خسرو
ابو معین ناصر بن خسرو بن حارث القبادیانی البلخی ، ناصر خسرو علوى ( قباديان ، بلخ، 1003 - يمكان، 1088 ) ، رحاله و شاعر فارسى مجدد بيعتبر ديوانه " الديوان " من ارقى اللى اتكتب فى الادب الفلسفى الفارسى. زار مصر و عاش فى القاهره اكتر من تلت سنين فى وقت رحله عملها من سنة 1045 لسنة 1052. كتب كتاب اسمه " السفرنامه " حكى فيه عن رحلته اللى خدت سبع سنين و سجل احداثها يوم بيوم. تلت الكتاب عن مصر و صف فيه انطباعاته عنها و عن اللى شافه فيها فوصف قصور القاهره و اسوارها و ابوابها و عادات سكانها و بيوتهم و اكلاتهم و بيعتبر كتابه من اهم المراجع التاريخيه عن القاهره فى عصر الدوله الفاطميه. اترجم الكتاب للفرنساوى عن طريق المستشرق الفرنساوى شال شيفر و للانجليزى عن طريق المستشرق لى سترينج و اترجم فى مصر سنة 1945 عن طريق يحى الخشاب.[3]
| ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| معلومات شخصيه | ||||
| الميلاد | سنة 1004 | |||
| الوفاة | سنة 1088 (83–84 سنة) | |||
| مواطنه | الدوله الغزنويه  | |||
| الحياه العمليه | ||||
| المهنه | شاعر ، وكاتب | |||
| اللغات المحكيه او المكتوبه | فارسى [1] | |||
| مجال العمل | ادب فارسى [2]، والاسلام [2]، واسماعيليين [2] | |||
تعديل مصدري - تعديل  | ||||
ناصر خسرو اتولد فى اسره متوسطه فى قباديان فى بلخ ( فى طاچيكيستان الحاليه ) سنة 1003 و اتجه للمذهب الاسماعيلى مع انه شغل مناصب كبيره فى الدولتين السنيتين الغزنويه و السلجوقيه ، راح القدس و الحجاز و الهند و عاش هناك فى بلاط السلطان محمود الغزنوى ، و زار مصر اللى انبهر بحضارتها فعاش فى القاهره تلت سنين و تلت تشهر و اتدرج فى مناصب الدعاه الاسماعيليين و كان دقيق الملاحظه فطلع كتابه " السفرنامه " مليان بالمعلومات عن البلاد اللى زارها.[3]
زيارته لمصر
انبهر ناصر خسرو بمصر و بعد ما وصف تنيس بإنها مدينه جميله فيها اسواق فخمه و حكى عن شهرتها فى تصنيع الاقمشه السلطانيه الفاخره ، وصف القاهره اللى دخلها فى 4 اغسطس 1047 بإنها " مدينة قل نظيرها " .[4] و حكى ان فى القاهره وحدها 20 الف دكان على الاقل و حمامات و ابنيه مالهاش حصر و جناين و بساتين. وصف بيوت القاهره بإنها كانت نضيفه جداً لدرجة ان الواحد ممكن يفتكر انها اتبنت من الجواهر مش من الطوب. و اندهش لوجود كل انواع الفاكهه و الخضار فى الاسواق مع انها بتنتمى لمواسم مختلفه و لاحظ ان المصريين اغنيا و ميسورين جداً.[5] و من الاحتفالات المصريه الجميله اللى وصفها عيد وفاء النيل اللى قال عنه انه " من أعظم الأعياد فى مصر " و فيه بيخرج سلطان مصر عشان يفتح الخليج و فى ركبه عشرة الاف فارس وسط الموسيقا و ضرب الطبول و فرحة المصريين. و فى الصعيد شاف المعابد المصريه و فى قوص اتعجب من حجم الحجاره الضخمه اللى استعملها المصريين و نقلوها [6]
بلاد العرب
بعد ما زار مصر سافر على الحجاز و اليمن اللى سماهم " بلاد العرب " و وصف حالة العيشه هناك و انها مناطق " قليلة الخصب و يسكن اهلها الصحراء و يملكون الدواب و المواشى و يقيمون فى الخيام " .[7] و ذكر ان هناك كانو بيسمو الاجنبى صيد و قال : " اذ أن كل أجنبى يرونه يسمى صيداً " [8] ، و قابل ناس ما داقوش فى حياتهم حاجه غير لبن الجمال اكمن على حد قوله : " ليس فى دى الصحراء غير علف فاسد تأكله الجمال " و ذكر انهم كانو فاكرين ان الدنيا كلها شكلها كده، و الضب [9] كمان كان بيتاكل هناك لكن ناصر خسرو قرف ياكله فكان بيعتمد على اكل ثمر من شجر وصفه بإنه كان فى حجم البسله. و اجر من العرب جمال كان بيتنقل بيها تنقلات وصفها بقوله : " ظللت اتنقل من قوم الى قوم و أجد فى كل مكان خطراً وخوفاً " [8] و بيحكى انه عدى على مناطق سكانها كانو فى غاية الفقر و البؤس لكن بالرغم من كده " فإنهم كل يوم فى حرب و عداء وسفك دماء ".[10] و بعدها راح على البصرة و وصلها فى 28 ديسمبر سنة 1051 و وصفها بإنها " كان معظمها خراباً " [11] هناك جريو الناس وراه هو وصحابه و ضربوهم بالطوب ، و من هناك عدى ايران و رجع لبلده و دخلها فى 26 اكتوبر 1052.
بيقول ناصر خسرو انه فى رحلته الطويله ما شافش الامن و العدل الا فى اربع اماكن هى مصر و الديلم و الدشت و طبس .[12]
من اعماله
- سفرنامه : وصف لرحلاته و المناطق اللى زارها.
- الديوان : أشعار
- خوان اخوان : فلسفه
- روشنائى نامه ( كتاب الضياء) : شعر.
- سعادتنامه ( كتاب السعادة )
- زاد المسافرين
- جامع الحكمتين
شوف كمان
فهرست وملحوظات
- ↑ مُعرِّف الضَّبط الاستناديِّ في قاعدة البيانات الوطنية التشيكية (NLCR AUT): https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jx20061222012 — تاريخ الاطلاع: 1 مارس 2022
- ↑ مُعرِّف الضَّبط الاستناديِّ في قاعدة البيانات الوطنية التشيكية (NLCR AUT): https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jx20061222012 — تاريخ الاطلاع: 7 نوفمبر 2022
- ↑ أ ب حسن الرزاز ، 36
- ↑ ناصر خسرو، 106
- ↑ ناصر خسرو، 121
- ↑ ناصر خسرو، 131
- ↑ ناصر خسرو، 141
- ↑ أ ب ناصر خسرو، 155
- ↑ الضب نوع من السحالى الضخمه.
- ↑ ناصر خسرو، 157
- ↑ ناصر خسرو، 163
- ↑ ناصر خسرو، 176
مصادر
- ناصر خسرو علوى ، سفرنامة ، الهيئة المصرية العامة للكتاب ، القاهرة 1993
- حسن الرزاز ، عواصم مصر ، دار الشعب، القاهرة 1995