الفرق بين النسختين بتاع: «بطليموس التانى»

مع انه ما كانش اكبر ولاد بطليموس الاول سوتر لكن اتنازل له سوتر عن العرش و عمله ملك مشارك قبل ما يتوفى بسنتين ، و بالمناسبه دى اتعمل احتفال كبير فى [[اسكندريه]] حضره سوتر و مراته برينيكى الأولى ام فيلادلفيوس مع العلما و الفلاسفه اللى كان من ضمنهم المؤرخ كاليكسينس الرودسى Callixenes of Rhodos اللى و صف احتفال التنصيب و المواكب الضخمه اللى عدت فى شوارع اسكندريه فى كتابه عن تاريخ اسكندريه.

 

[[صورة:Museo Gregoriano 030.jpg|تصغير|200px|تماثيل ل بطليموس 2 و [[ارسينوى]] 2]]

بطليموس التانى اتولد فى جزيرة كوس فى [[بحر ايجه]] ، و اهتم ابوه بتربيته و تعليمه و جاب له الشاعر و المفكر فيليتاس Philetas عشان يعلمه الاداب و الفلسفه. شب فيلادلفيوس و هو متحاط بالكتاب و الفلاسفه اللى كان ابوه مصاحبهم وكانوا بيزوروه ، و لما مات ابوه ساب له مصر متقدمه و مذدهره ثقافياً و اقتصادياً و عسكرياً. يوم ما انفرد فيلادلفيوس بالحكم اسكندريه عاصمة مصر ما كانتش بس اكبر مدينه تجاريه فى العالم لكن كانت كمان اكبر مراكز الثقافه و العلم. تعداد سكان مصر اياميها كان حوالى سبعه مليون و ده كان بيعتبر وقتها عدد كبير بييدى المملكه المصريه قوه عسكريه و اقتصاديه تتفوق بيها على كل المناطق اللى حواليها.

اخوهم بطليموس كيراونوس اللى بقا ملك فى مقدونيا اتنازل كتابياً عن مطالبتهم بحكم مصر لكن اتقتل بعدها بشوية سنة 279 ق.م فى معركه ضد الكيلتيين و قعد اخوه مليجير Meleager على عرش مقدونيا لمدة شهرين لغاية ما حل محله انتيباتورس ابن عم الملك الوريث كاساندر و دخلت مقدونيا فى صراع كبير ضد الكيلتيين لغاية ما قدر انتيجونوس جوناتاس من قاعدته فى اليونان انه يغلبهم فى ليسيماخيا سنة 277 ق.م و راح بعدها بسنه على مقدونيا عشان يتنصب ملك عليها بوصفه المنتصر اللى انقذها. دى كانت الفتره اللى الملوك الورثه قدروا يثبتوا اقدامهم فى ممالكهم. اهم ملوك الفتره دى كانوا بطليموس التانى ملك مصر ، و انتيجونوس التانى جوناتاس Antigonos II Gonatas ملك مقدونيا ، و [[انتيوخوس]] الاول و التانى Antiochos ملوك السيلوقيين.

 

[[صورة:Relief from the Temple of Philae by John Campana1.jpg|تصغير|300px|الفرعون بطليموس التانى و الالهه [[ايزيس]] ]]

اول مشكله واجهت بطليموس التانى فيلادلفيوس كانت تمرد حصل فى قورينه ( برقه فى [[ليبيا]] دلوقتى ). قورينه كان ضمها بطليموس الاول لمصر و فى فتره لاحقه عين ماجاس Magas حاكم عليها. ماجاس كان ابن برينيكى الأولى مرات بطليموس الاول و ام بطليموس التانى و بكده كان اخ مش شقيق للاخير. و بيتقال ان برينيكى اللى قدرت قبل كده ابعاد كيراونوس ابن بطليموس الاول عشان تمهد العرش لابنها بطليموس التانى ، كانت ليها ايد فى تمرد ابنها التانى ماجاس فى قورينه عشان يستقل بيها و يبقى ملك عليها.و بدل ما ماجاس يستنى وصول الجيوش من مصر عشان تفعص دولته الصغيره الجديده راح واخد بعضه و طالع على اسكندريه بقواته على امل ان ينضم ليه عدد من الاسكندرانيه ، لكن لسؤ بخته قبل ما يوصل اسكندريه وصلته اخبار ان المارماريديين اتمردوا عليه فى قيرنه. المارمارديين دول كانوا قبيله [[ليبيا|ليبيه]] بدائيه كانت ساكنه فى منطقة قيرنه قبل ما يطردهم اليونانيين منها و يأسسوا قيرنه. لما سمع بطليموس التانى باللى بيحصل طلع بالجيش من اسكندريه ومشى بحزا الساحل عشان يروح قورينه و ينهى تمرد ماجاس لكن هو كمان اضطر يتوقف بعد ما حس ان المرتزقه الغاليين فى جيشه ممكن يخونوه. الغاليين او الكالتيين دول كانوا همج طلعوا من مناطقهم فى اوروبا من حوالى قرن و راحوا على جنوب ايطاليا و فيه منهم وصلوا اليونان و قدرت الجيوش اليونانيه تتصدى ليهم و فى زمن [[الاسكندر الاكبر]] انضمت اعداد منهم كمرتزقه لجيوش [[اليونان]] و [[مقدونيا]] و [[اسيا الصغرى]] و [[مصر]].

بطليموس فيلادلفيوس دخل كمان فى صراع مع اخين تانيين ، واحد كان ابن يوريديسى Eurydice مرات ابوه ، و ده من المحتمل كان حس ان العرش اتسرق منه لانه كان اكبر من فيلادلفيوس فعمل تمرد فاشل فى [[قبرص]] ، و الأخ التانى ارجاوس Argæus كان اصغر من بطليموس لكن انضم لمؤامره ضده. الاخين اتقتلوا بأوامر منه.

 

انتيوخوس الاول سوتر (المنقذ) اتقتل فى معركه ضد الغاليين سنة 261 ق.م و خلفه ابنه [[انتيوخوس التانى]] ثيوس (الاله) و قامت معارك بينه و بين بطليموس التانى اتعرفت باسم " '''الحرب السوريه التانيه''' ". و انتهت بتسوية الخلافات بصفقه عن طريق تسريح انتيوخوس لمراته لاوديكى Laudice اللى كان بيحبها و مخلف منها عيلين ، سيلوقوس و انتيوخوس ، و جوازه من برينيكى التانيه بنت بطليموس التانى ، فى الصفقه دى دفع له بطليموس مبلغ كبير كمهر وعليه اعلن انتيوخوس إن جوازه من لاوديكى لاغى و إن ولاده منها مش شرعيين و ان اى عيال حايخلفهم من برينيكى هما اللى حا يكونوا ورثة عرش بابل و الشرق. بكده انتهت الحروب و اتحسنت العلاقات بين الطرفين و استقر بطليموس فى امبراطوريته اللى كانت بتتكون من مصر و جزء من الجزيره العربيه و المنطقه المعروفه دلوقتى بليبيا و فينيقيا و سوريا الجوفاء و جزء من اثيوبيا و بامفيليا و جيليسيا و ليكيا و كاريا و قبرص و جزر سيكليديس ، و مسيطر سياسيا على رودس و مدن يونانيه كتيره.

 

من الناحيه الاقتصاديه مصر كانت غنيه جدا و الحركه التجاريه كانت نشيطه داخليا و خارجيا و المراكب التجاريه كانت رايحه جايه فى النيل و البحر الاحمر و البحر المتوسط.

 

فى الفتره دى بيرهوس Pyrrhus ملك مقدونيا اتلقى هزيمه على ايد [[الرومان]] و اتطرد من [[ايطاليا]] فبعت بطليموس فيلادلفيوس مراسيل لمجلس شيوخ الرومان ( السينات ) يهنيهم و طلب منهم عقد اتفاقية سلام بين روما و مصر ففرح الرومان و بعتوا سفرائهم لتوقيع المعاهده.استمرت المعاهده بين مصر و روما ، و من الوقت ده بقت مصر و روما حلفا ، و لما قامت الحرب بين قرطاجه و الرومان بعت القرطاجيين لفيلادلفيوس يطلبوا مساعده ماليه لكن فيلادلفيوس رفض و رد عليهم بإنه ممكن يساعدهم ضد اعداءه لكن مش ضد صحابه. روما اياميها كانت لسه بتحبى و مصر و اليونان كانوا قطعوا شوط طويل فى الحضاره.

 

[[صورة:Pharos of Alexandria1.jpg|تصغير|200px|فنار اسكندريه من عجايب الدنيا]]

ده كان فى المجال الخارجى. جوه مصر واصل فيلادلفيوس المشوار اللى بدأه ابوه سوتر و خلص بنا [[فنار اسكندريه]] فى جزيرة فاروس قدام اسكندريه ( مكان قلعة قايتباى دلوقتى ) اللى بدا بناه ابوه و اللى بقا من [[عجايب الدنيا السبعه]]. المهندس اللى بنا الفنار كان اسمه سوستراتوس Sostratus. و اهدى فيلادلفيوس الفنار للالهين [[سوتيريس]] Soteres. سوتيريس دول كانوا ابوه بطليموس سوتر و امه [[برينيكى]] الأولى ، اللى ألههم و بنى لهم معبد حط فيه تماثيلهم اللى كانت معموله من الدهب و العاج و امر بعبادتهم زى الهة مصر التانيين. فيلادلفيوس شطب كمان بنا المقابر الملكيه فى اسكندريه و نقل ليها جثمان [[الاسكندر الاكبر]] اللى كان موجود فى [[ممفيس]] بعد ما ابوه بطليموس الاول سوتر جابه مصر.

 

التانيه ، و كمل القنال اللى كان بدأها [[سيزوستريس]] و داريوس و اللى بيها بقت المراكب تقدر توصل من مدينة ارسنوى لشرق الدلتا جنب بيلوسيوم. و بنى مدينه تانيه على البحر الاحمر فى اثيوبيا سماها برينيكى تروجلوديتيك برضه على اسم امه. بنا الموانى-المدن بيوضح مكانة مصر التجاريه فى الفتره دى. و فى اثيوبيا برضه بنى مدينة بطولومايس اللى كانت الغابات بتفصلها عن برينيكى تروجلوديتيك و كانت مدينة صغيره بتستخدم كمعسكر لصيد الافيال اللازمه للجيوش المصريه. قبل فيلادلفيوس الافيال كانت بتتجاب من اسيا بس.

 

[[صورة:The-Temple-of-Philae-on-Agilika-Island.jpg|تصغير|250px|معبد [[فيله]] بدا بناه بطليموس التانى. ]]

[[صورة:Alexandria18.jpg|تصغير|250px|تمثال ديميتريوس فاليروس امين مكتبة اسكندريه فى عهد بطليموس التانى فى مكتبة اسكندريه الحديثه.]]

ازدهار مصر الثقافى و الاقتصادى وقتها ما جاش من فراغ لكن من تخطيط و اخلاص فى العمل و ايمان بإمكانيات مصر الحضاريه و قعاد ملك مثقف طموح على عرشها يهمه ان تكون مملكته احسن مملكه فى الدنيا و رعيته احسن رعيه. بطليموس التانى مع كبر حجم جيش مصر و اسطولها البحرى عمل كل جهده عشان يبعد الحروب عن مصر عشان تبقى اوضاعها مستقره و ما يستنزفش اقتصادها و شعبها فى مغامرات عسكريه و ده فى وقت كان دعاة الحروب و الخراب منتشرين فى المنطقه اللى حواليها. بطليموس كان بيفضل انه ينور البحر المتوسط بفنار اسكندريه فتروج التجاره و ينور العقول بمكتبة اسكندريه فتذدهر الحياه فى مصر.

 

[[صورة:Oktadrachmon Ptolemaios II Arsinoe II.jpg|تصغير|200px|بطليموس 2 و مراته [[ارسينوى]] 2 على عمله - ΑΔΕΛΦΩΝ ( الاخوين )]]

عملات بطليموس التانى اللى بتنتمى للنص الاول من حكمه بتأرخ فترة حكمه من لحظة ما ابوه بطليموس الاول سوتر ما قعد على عرش مصر ، لكن فى السنه التسعتاشر من حكمه ، مباشرة بعد وفاة امه برينيكى ، اتغير التاريخ على عملاته و اتنقش من سنة فترة حكمه الفعليه. من العملات دى عمله يحتمل انها اتضربت فى بداية حكمه و منقوش عليها وشه مع وش بطليموس الاول و ع الناحيه التانيه وش امه برينيكى. فيه عمله تانيه على ناحيه وش ابوه و امه مع نقش لكلمة θΕΩΝ " للألهه " و على الناحيه التانيه وشه مع وش مراته التانيه ارسينوى مع نقش كلمة ΑΔΕΛΦΩΝ " للأخوين " ( بص الصوره ). و فيه عمله تالته لتكريم اخته ومراته الملكه ارسينوى، على ناحيه مكتوب ΑPΣΙΟΝΗΣ θΙΛΑΔΕΛΦΟΥ "ارسينوى محبة اخوها ".

 

[[Image:Ptolemee2.png|100px|right]]

زى ما بطليموس التانى اله ابوه سوتر و امه برينيكى اله كمان نفسه و ارسينوى و لما اتوفت بنى لها مقبره كبيره فى اسكندريه اتسمت ارسينويوم Arsinoeum و حط فوقيها مسله فرعونيه ضخمه ، كان عملها الملك [[نيكتانبو]] لكن ما زخرفهاش ، و اتحفرت [[قناه]] مخصوصه عشان نقلها.

اتوفى بطليموس فى اسكندريه عاصمة ملكه سنة 246 ق.م بعد ما حكم مصر تمانيه و تلاتين سنه حولها لدوله قويه عظمى غنيه اقتصادياً و ثقافياً اكتر ما كانت لما استلم الحكم من ابوه. استلم الحكم بعده ابنه [[بطليموس التالت|بطليموس التالت يوريجيتس]] اللى حافظ على مكتسبات عصور جده بطليموس الاول سوتر و ابوه بطليموس التانى فيلادلفيوس.

 

 

{{Reflist}}

 

 

Holbl, Gunther, A History of The Patolemaic Empire , Routledge, London & New York 2007, ISBN 978-0-415-23489-4

 

{| align="center" border="1" width="600"

[[pl:Ptolemeusz II Filadelfos]]

[[pt:Ptolemeu II Filadelfo]]

[[ru:Птолемей II Филадельф]]

[[sr:Птолемеј II]]