[[ملف:Martin Luther by Lucas Cranach der Ältere.jpeg|thumb|شمال|مارتين لوتر فى بورتريه سنة 1529]]
'''مارتين لوثر''' - بالالمانى:'''Martin Luther''' - (اتولد [[10 نوفمبر]] [[1483]] - مات [[18 فبراير]] [[1546]]) كان رجل دين مسيحى المانى و برفيسور فى ال[[لاهوت]] كان مصلح دينى مسيحى بروتستانتى اتأسستتأسست على تعاليمه الكنيسه اللوتريه الانجيليه.بيعتبرو يعتبر واحد من اهم الشخصيات المؤثره فى تاريخ المسيحيه و خصوصا فى [[اوروبا]] . بسبب كلماته و افعاله اتقسمتانقسمت المسيحيه فى القرن الستاشرالسادس عشر بين الكنيسه الكاتوليكيه الرومانيه و بين تيار بروتستانتى جديد بيضميضم اكتر من كنيسه اهمهم اللوتريه ، الكالفينيه ، الانجيليه و الانابابتيه (التعميد التانى).من اهم الانجازات اللى حققها هى ترجمة [[العهد الجديد|الانجيل]] من اللاتينى للغة الناسالمحلية البساطالمتداولة فىبين الوقتعامة الناس فى داهذاالوقت ال[[المانى]] اللى ساهم بشكل كبير فى توصيل الانجيل للناس بلغنهم الاصليه و فى نفس الوقت فى الاعتراف باللغات المحليه للناس بصفتها لغات مستقله مشو ليست عاميات محتقره.
درس مارتين لوثر العلوم و القانون و بعدين دخل دير للرهبان و اترسمرسم قسيس سنة 1507 و اتعينتعين راعى لكنيسة فتنبرج فى المانيا و اقتنع عن طريق دراسته للقانون و ايمانه بحرية التفكير ان خلاص المذنب بنعمة الرب و الفداالفداء بدم المسيح بيكونيكون بالايمان. لماعندما زار روما شافاكتشف فساد البابويه و الانحلال الروحى فى الوساطاوساط العليةكبار بتاعةالمسؤولين في الكنيسه الكاتوليكيه و فكر فى اصلاح عقيدة الكنيسه و طرق عباداتها.
فى سنة 1517 اتحدىتحدى تتزل اللىصاحب كانفكرة بيبيعبيع [[صكوك الغفران]] فى خمسه و تسعين قضيه مشهوره علقها على كنيسة القلعه فهاجت السلطات الكنسيه عليه لكنلكنه رفض أن يسحب احتجاجاته فى اوجسبرج و ايد نزعة الدوله الالمانيه لتولى شئونشؤون الكنيسه. حرمه البابا من الكنيسه و بعتبعث له قرار الحرمان فأخده و حرقه فى العلن فإتحرمفحرم رسمياً من غفران الكنيسه سنة 1521 و تم استدعائه للتحقيق معاه و صدر قرار بالقبض عليه فلجأ لقلعة فارتبورج و ساباعتزل الرهبنه و اتجوزتزوج سنة 1525 من راهبه و خلفورزق ستبستة ولادأولاد.
ترجم كتاب [[العهد الجديد]]للغة للالمانىالالمانية لغةالمتداولة الالمانبين اللى بيتكلموها مع بعضالناس (بدلاً مشمن اللاتينىاللغةاللاتينية اللغهالمفروضة اللىمن فرضتهاقبل الكنيسه ع الناس ) و عاش بقية حياته فى فتنبرج.اكتسب فيهنقمة ناسبعض زعلوالناس منه بسبب تأييده لمقاومة حرب الفلاحين ( 1524 - 1525 ) لكنلكنه اتمتعتمتع بإحترامباحترام كل الشعب.
فيليب ميلانكتون كتب " اعترافات اوجسبرج " بمراجعة مارتين لوثر و بعتها لمجمع اوجسبرج سنة 1530. اتعرضتعرض مارتين لوثر لمعارضه كبيره من بروتيستانت زىمثل زوينجلى و [[كلفن]] فاتقسموفانقسمو لطايفتينلطائفتين و بقواصبحوا الكنيسه اللوثريه و الكنيسه المصلحه.
وضع مارتين لوثر حط نظام تربوى فعال و كتب كتيركثيراً عن امور الكنيسه و بقتبقيت تعاليمه معروفه بإسم " اللوثريه " على الرغم لرفضه للتسميهلهذه دىالتسميه. معظم تعاليمه موجوده فى كتاب " الكونكورد " ( 1580 ). و اهم عقيده فيها هى التبرير بالإيمان ، و اعتبرت المعموديه ضروريه للتجديد لكن مالم حددتشيحدد طريقه معينه تتعملللعمل بيهافيها. بالنسبه لكللباقي العبادات ابقى لوثر خلىعلى المدابحالمذابح و كان بيحضريحضر بنفسه نظام الحدمهالخدمه على اساس طقس معين. ، و من مميزات الخدمه بتاعته انها بتهتمتهتم بالوعظ و الترنيم الجماعى.
اللوثريه هى كنيسة الدوله فى [[الدنمارك]] و [[السويد]] و [[فنلندا]].
