الفرق بين النسختين بتاع: «مقدمه للنسبيه الخاصه»
تم حذف المحتوى تمت إضافة المحتوى
لا ملخص تعديل |
تعديل، غير: الذي ← اللى (2)، حيث ← (2)، {{مصادر}} ← {{مصادر|30em}}، كانوا ← كانو عن طريق اوب |
||
سطر 1:
{{معلومات علم}}
[[Image:Einstein1921 by F Schmutzer 2.jpg|left|thumb|120px|البرت اينشتاين فى محاضره فى فيينا سنة 1921]]
فى ال[[فيزيا]]، [[نسبيه خاصه|النسبيه الخاصه]] (<small>[[انجليزى]]:</small> special relativity) [[نظريه]] عن ال[[وقت]] وال[[مكان]]، عمل [[البرت اينشتاين]] سنة 1905 من اجل تعديل [[نسبية جاليليو]]. النظرية استطاعت تحل قضايا ملحه فى الفيزيا من اواخر القرن ال19. مثل فشل [[تجربة ميكلسون ومورلي]] سنة 1887،
اينشتاين افترض ان سرعة الضوء فى الفضاء ثابته لكل المشاهدين ولا تعتمد على الحركه النسبيه لمصدر الضوء.والافتراض كان نتيجة إن اينشتاين افترض إن [[معادلات ماكسويل]] فى الفيريا ال[[كهروماعناطيسيه]] (الذي ينص على إن سرعة الضوء فى الفراغ له قيمه محدده) ممكن تستعمل فى اى [[إطار مرجعى]] مش فى الإطار الخاص بالإيثر بس زى ما العلماء
التوقعات بتاعة النسبيه الخاصه تقريباً نفس التوقعات بتاعة [[نسبية جاليليو]] فى معظم الظواهر اللى بنشفها كل يوم واللى بيكون السرعات فيها قليله جداً بالنسبه لسرعة النور، لكن فى السرعات الكبيره النسبيه الخاصه بيطلع توقعات مختلفه، وفيه تجارب كتيره اتعملت وكلها بتأيد التوقعات دي. اول توقع وصفه اينيشتاين هو [[نسبية التزامن]] اللى بيقول إن لو فى مشاهدين بيتحركه بالنسبه لبعضهم ممكن واحد منهم يشوف حدثين حصلوا فى نفس الوقت وواحد تانى يشوف إن واحد من الحدثين حصل قبل التانى. من اهم التوقعات التانيه فى النسبيه الخاصه: [[تمدد الوقت]] (لو فى ساعه ثابته بالنسبه لمشاهد وساعه تانيه بتحرك بالنسبه له، المشاهد هيشوف إن العقارب فى الساعه اللى بتتتحرك بتدور ابطء من العقارب اللى فى الساعه الثابته)، و[[إنكماش الطول]] (لو فى قضيب بيتحرك هيبان اقصر من وهوا ثابت بالنسبه لمشاهد معين)، والعلاقه ما بين ال[[كتله]] وال[[طاقه]] (<math> E=mc^2 </math>).
سطر 17:
السؤال اللى بيطرح نفسه، ينفع نوصل لإطار مرجعى ثابت ثبات مطلق عن طريق مجموعه من التجارب؟ [[اريسطو|أرسطو]] كان بيعتقد إن أى جسم بيبطء حركته وبيوصل لحالة ثبات لما مفيش قوه بتأثر عليه. جاليليو غير الفكره ده لما قال إن مفيش حاجه اسمها حركه او ثبات مطلق وإن أى حركه عباره عن حركه نسبيه. لو فى مشاهد موجود فى جسم معزول (مركبة فضاء مثلاً) ميقدرش يعرف لو هوا فى حالة ثبات بالنسبه لمشاهد تانى او بيتحرك بسرعه ثابته بالنسبه لنفس المشاهد علشان أى تجربه هيعملها هطلع نفس النتيجه فى الحالتين. لكن الإطارات المرجعيه اللى بتتحرك بعجله ممكن تتعرف عن طريق التجارب. مثلاً لو واحد قاعد فى قطر وشاف إن المياه فى كوبايتو مايله يقدر يعرف إن القطر بيتحرك بعجله. علشان كده مش كل الإطارات المرجعيه زى بعضها، الإطارات المرجعيه اللى بتتحرك بسرعه ثابته بالنسبه لبعضها وبيتحقق فيها [[قانون نيوتن الاول]] بتتسمى إطارات مرجعيه عطاليه.
نسبية جاليليو بتقول إن قوانين الفيزيا مينفعش تعتمد على السرعه المطلقه ولازم تفضل ثابته فى أى إطار مرجعى عطالى. من النحيه الرياضيه بتقول إن لو حولنا كل السرعات
* الجسم P بيتحرك بسرعه <math> v</math> بالنسبه للإطار المرجعى A
سطر 117:
[[Image:Relativity of Simultaneity Animation.gif|thumb|left|300 px|الأحداث A و B و C بيحصلوا بترتيب مختلف على حسب الحركه بتاعت المشاهد. الخط الابيض بيمثل الأحداث اللى بتحصل فى نفس الوقت بالنسبه لمشاهد معين وبيتحرك من الماضى للمستقبل.]]
لو مشاهد ظبط مجموعه من الساعات
نتيجه لنسبية التزامن، لو فى حدثين بيفصل ما بينهم [[سبيس-تايم#فترات السبيس-تايم|فترة سبيس-تايم]] [[سبيس-تايم#فتره شبيها بالمكان|شبيها بالمكان]] (يعنى مفيش علاقة سببيه ما بين الحدثين) ماينفعش يتعرف بطريقه مطلقه انى حدث حصل قبل التانى علشان ممكن مشاهد يشوف حدث منهم حصل قبل التانى ومشاهد تانى يشوف الحدث التانى حصل قبل الأولانى ومشاهد تالت يشوف الحدثين حصلوا فى نفس الوقت.
سطر 151:
== مصادر ==
{{مصادر|30em}}
<!--
*مترجم من http://en.wikipedia.org/wiki/Introduction_to_special_relativity
| |||