العراق

(اسم الدوله الرسمى بالعربى: جمهوريه العراق; كوردى: كۆماری عێراق, Komara Îraqê; بالتركمانى: Irak Cumhuriyeti; آرامى حديث: ܥܸܪܵܩ) هيه دوله فى جنوب غرب آسيا و بتشترك فى الحدود مع تركيا و ايران و الكويت و الاردن و السعوديه و سوريا و ليها ساحل (60 كم) على خليج البصره.

العراق
(باللغه فرنساوى: la République d’Irak)، و(بالعربى: جمهورية العراق)، و(بالملايوى: Republik Iraq)، و(بالعربى: العراق)، و(بالملايوى: Iraq)، و(بالانجليزى: Republic of Iraq)، و(بالانجليزى: Iraq)
العراق علم	العراق شعار
،  و
النشيد:
الاسم الاصلى	(بالعربى: جمهورية العراق)،  و(بالعربى: العراق)،  و(بالملايوى: Republik Iraq)،  و(بالملايوى: Iraq)،  و(بالانجليزى: Republic of Iraq)،  و(بالانجليزى: Iraq)
جزء من	الشرق الاوسط
البلد	العراق
الارض و السكان
احداثيات	33°N 43°E
القاره	اسيا
اعلى قمه	جبل شيخا دار
اخفض نقطه
المساحه
عاصمه	بغداد
اللغه رسميه	عربى
الدين الرسمى	الاسلام
التعداد السكانى
الذكور
الاناث
عدد سكان الحضر
عدد سكان الريف
متوسط العمر
الحكم
نظام الحكم	جمهورية فدرالية ،  ودوله فيدراليه
رئيس العراق	عبد اللطيف رشيد (17 اكتوبر 2022–)
رئيس وزرا العراق	محمد شياع السودانى (27 اكتوبر 2022–)
التأسيس والسيادة
تاريخ التأسيس	1932
الناتج المحلى الاجمالى
الاجمالى
معامل جينى
الرقم
مؤشر التنميه البشريه
المؤشر
معدل البطاله
بيانات تانيه
العمله	دينار عراقى
دومين اعلى مستوى	.iq
أرقام التعريف البحريه	425
الموقع الرسمى	الموقع الرسمى
ايزو 3166-1 الفا-2	IQ
رمز الهاتف الدولى	+964

العراق بيمر فيها نهرين اساسيين هما دجله و الفرات و اللى ساعدو على قيام الحضاره على ضفافهم ليومنا, عاصمة العراق هيه بغداد و مكانها فى وسط العراق و بيشق بغداد نهر دجله لنصين كرخ و رصافه, منطقه ميسوبوتاميا Mesopotamia (منطقه ما بين النهرين) اللى بتشكل جزء من العراق عاشت فيها حضارات و شعوب و امم كتيره على مدى قرون. سادتها و حكمتها الامبراطوريات الاكديه و الاشوريه و البابليه و الفارسيه و اليونانيه و الامبراطوريه المغوليه, و كانت بغداد مقر الخلافه العباسيه لغاية هدمها من القائد المغولى هولاكو سنة 1258 و من بعده دمرها تيمورلنك سنه 1400 و بعدها غزاها الفرس سنة 1508 لغاية ما استولى عليها الاتراك العثمانيين و قسموها لتلات ولايات و فى سنة 1917 استولت عليها بريطانيا و فى 2003 غزتها امريكا. الجزيره كان الاسم اللى بيطلقه المؤرخين العرب على المنطقه ما بين دجله و الفرات و نواحيها.

التاريخ القديم

منطقه ما بين النهرين (ميسوبوتاميا) اللى من ضمنها العراق الحالى بتعتبر اول المناطق فى العالم اللى نشئت فيها الحضارات الاولى. بدا تاسيس مجتمعات فى منطقه مابين النهرين لما بدا الناس يستوطنو المنطقه من حوالى 8000 سنه, و ظهرت مراكز حضاريه متقدمه مع اول مستوطنه بشريه فى اوروك فى جنوب العراق الحالى فى مدينة الناصريه الايام دى و امتدت لما حولها و اللى بنى سكانها لانفسهم بيوت من الحجر و اللبن يعنى الطين و معابد زينوها بالمعادن النفيسه و الاحجار الكريمه, و بعدها اخترعو الكتابه المسماريه و بداو يستخدموها فى السجلات و عقود البيع و الشرا و الجواز و تنظيم ادارة الدوله و توثيق الاحداث. بيعتبر السومرين اول من سكن المنطقه و كبرت دولتهم و وصلت لغاية اواسط نهر الفرات و اتبنت مدينه ايزين, و من بعدها مدن كيش و اور و لارسا, و لما جيه الاكديين و هما شعوب ساميه آريه على سومر و عاشو معاهم حوالى سنه (2350 ق.م) اللى استولى على المنطقه و اسس مدينه اكد واسس امبراطوريه وبقيت الاوضاع على حالها لغاية ضهور الجوتيين سنة (2218 ق.م), و الجوتيين شعب كان عايش فى المنطقه الشرقيه و بعد رجوع المنطقه للسومريين و حكمو المنطقه من جديد لغاية حكم العيلاميين و هما من الاهواز فى شرق العراق الحالى و غرب ايران الحاليه و دمروا اور و لغاية ما جيه حامورابى من بابل و اسس الدوله البابليه و قدر يوحد المنطقه و كتب مسلته الشهيره ( مسله حمورابى) و هيا اول شريعه اتكتبت فى التاريخ و ب فيها 282 قانون , و بعدها سكنها الحوثيين اللى جوم من الاناضول و بعدهم و بعدهم الكوشيين 400 سنه و بعدهم الميتانيين و بعدهم الاشوريين اللى استولو على بابل سنة (1225 ق.م) و بعدهم الفرس و اليونانيون و اسكندر الاكبر, و الدوله السيلوقيه, و الفرس الساسانيين فى الفتره اللى سبقت الاسلام مباشره.

العراق بعد دخول الاسلام

وصل الاسلام العراق فى عصر الخليفه عمر بن الخطاب و شافت العراق احداث كتيره فى دى الفتره و استشهد فيها الامام الحسينفى كربلاء. اتاسست فى بغداد الخلافه العباسيه و بقت عاصمه للعباسيين و مركز ثقافى مهم و بالذات فى ايام الخليفه هارون الرشيد لكن بعده حصل صراع بين اولاده الامين و المامون انتهى بقتل الامين سنه 813 و اتدمرت بغداد و حل بيها الخراب. بعد موت الخليفه الواثق بالله (842-847) اتدخل الترك فى الحكم و قام بينهم و بين الخليفه المتوكل صراع انتهى بقتله سنة 861 و سيطرو على الحكم لمدة قرن, و قامت ثورات العلويين و ثورة الزنج (868-883) و ثورات القرامطه. سيطر البويهيين على الحكم من 945 ل1055 و بعدهم الترك السلاجقه من 1055 ل1194, فى سنة (1258) دمر المغول بغداد و قتلو الالاف من سكانها و احتلوها (سقوط بغداد (1258)) و ضموها لامبراطوريتهم و بقت جزء من ايلخانيه فارس, و من وقتها ما نهضش العراق و بقى مكان للصعاب و المآسى و الخراب, و غزاه تيمورلنك سنه 1400 و دمر بغداد مره تانيه, و غزاها الاذرين الترك سنة 1508 فى عهد الشاه اسماعيل الصفوى, و استولى عليه العثمانيين العثمانيين سنه 1534 و قسموهه ل3 ولايات بغداد و الموصل و البصره و بقيت خاضعه للسلطان العثمانى فى الاستانه, و رجع لحكمها الايرانيين سنة 1623 و بعدها العثمانيين لحد نهاية الحرب العالميه الاولى سنة 1919 و اعلنو المملكه العراقيه تحت حكم الملك فيوصل بن حسين تحت الانتداب البريطانى الانجليز لحد سنه 1932 . و تم اعلان الجمهوريه فى ثورة 14 تموز 1958 بقيادة الزعيم عبد الكريم قاسم اللى اتقتل بعدها باربع سنين و بعدها غزاه الامريكان سنة 2003 بعد القضاء على صدام اللى اعدم فى سنة 2005.

مملكه العراق

بعد انتهاء الحرب العالميه الاولى وقع العراق تحت الانتداب البريطانى فى مؤتمر سان ريمو سنة 1920 و نصبت الملك فيوصل على عرش العراق سنه 1921.

الملوك اللى حكموا كانو:

1. فيوصل الاولانى بن الشريف حسين: مات فى ظروف غامضه سنه 1933
2. غازى الاول: مات فى حادث سياره غامض سنه 1939
3. فيوصل التانى:

الجمهوريه العراقيه

بعد ما اتقتل فيوصل التانى حكم عبد الكريم قاسم كرئيس جمهوريه و فضل الحكم عسكرى بقيادته, و فى سنة 1962 ثار الاكراد بقياده مصطفى البرزانى و حصل انقلاب تانى سنة 1963 و اتعدم عبد الكريم قاسم و حكم حزب البعث من ساعتها لحد 2003 قبل ما تتدمر تانى. و استمرت الصراعات و الانقلابات فيها, معظم الانقلابات دى كانت دمويه و خرج منها رؤسائها:

1. محمد نجيب الربيعي: حكم من 14 يوليه 1958 لغاية 8 فبراير 1963.
2. عبد السلام عارف: حكم من 1963 لغاية ما اتقتل فى حادثه هليوكوبتر سنه 1966.
3. عبد الرحمن عارف: حكم من 1966 لغاية ما اتقبض عليه و اتنفى سنه 1968.
4. احمد حسن البكر: حكم من 1968 لغاية ما استقال سنه 1979 و اتحددت اقامته لحد وفاته.
5. صدام حسين: حكم من 1979 لغاية 2003, اتقبض عليه بعد ما استخبى و اتعدم سنه 2006.
   (غزو العراق سنه 2003 و بعده تشكيل مجلس الحكم الانتقالى 2004)
6. غازى الياور: عينه رئيس سلطه الاحتلال الامريكى پول بريمر رئيس لغاية 2005.
7. جلال طالبانى اول رئيس جمهوريه من اصول كرديه حكم لولايتين الولايه الاولى من 2006 لغاية 2010 والولايه التانيه من 2010 الى 2012 تعرض لوعكه صحيه وتوفى على اثرها
8. محمد فؤاد معصوم رئيس الجمهوريه العراق تم انتخابه سنه 2014
9. برهم صالح رئيس جمهوريه العراق المنتخب سنه 2018

حروب العراق

شارك العراق زى عدد من دول المنطقه العربيه فى حرب 1948, وشارك فى سنة 1967 و فى حرب اكتوبر سنه 1973 و كان تالت اكبر جيش شارك فى الحربين على الجبهه السوريه لكن ما اتحققش نصر ع الجبهه السوريه. و حاربت العراق ايران من سنة 1980 لغاية 1988 و اتدمرت مواردها لكن بعد الحرب ما خلصت غزت الكويت سنه 1991 لكن اتصدت ليها الدول العظمى بمشاركه اكتر من 30 دوله و طردو الجيش العراقى من الكويت و دمروه. و فى سنه 2003 غزت امريكا العراق و كان لامريكا الغلبه الساحقه بسبب قوه اسلحتها و تقدمها العسكرى و التكنولوچى قدام اسلحه العراق القديمه, و احتلت القوات الامريكيه العراق فعليا و رسميا و استخبى صدام حسين لكن لقوه و اتعدم و بقت العراق مهدده بالزوال كدوله او التقسيم لحد ما جت شبه حكومه سنة 2004. الاحصائيات بتقول ان 4500 امريكى ماتو غير قوات التحالف, بس العراقيين اللى اتقتلو شامل المدنيين اعدادهم كبيره جدا و بيتقدرو باكتر من مليون و نص عراقى غير الملايين اللى هربو من العراق و اتشتتو فى البلاد و بقو لاجئين فى كذا بلد.

السياسه الرسميه دلوقتى

رئيس الوزرا الجديد هوه عادل عبد المهدى لسنة 2019

العراق دوله جمهوريه برلمانيه و فى حكومه رئيسها د.حيدر العبادى و فيه مجلس نيابى فيه 328 عضو بيمثلو محافظات العراق حسب سكان وبينتمو لتيرات و احزاب كتير زى الحزب الاسلامى و القائمه العراقيه و جبهه التوافق و حزب الدعوه الحاكم و الحزب الشيوعى. لكن رغم كل ده بعض من العراقيين مش معترفين بالحكومه زى حارث الضارى و البعثيين ازلام النظام الصدامى.

السكان

و عدد سكانها 35,759,097 حسب احصاء 2015 العراقيين شعب يمثل العرب 80% منه و اكبر الاقليات هما الاكراد و التركمان و الشبك و المسيحيين و الصابئه و الايزيديه اكبر المدن العراقيه هبه بغداد (6 مليون)وبعديها البصره وبعديها الموصل والعراقيين الى بيكلمو عربى 90%. والدستورالحالى بيقول ان اللغتين العربيه و الكرديه لغات رسميه للعراق. والانجليزى هبه اللغه الاجنبيه الاكتر انتشار. وفى لغات قديمه زى الاشورى والكلدانى والارمنين الى بيتكلمها المسيحيين. و العراق فيه عرقيات و طوايف كتير و العرب هما الاغلبيه الغالبيه العظمى فيه (83%) وبعديهم الاكراد 13% من مجموع السكان, و بعديهم التركمان حوالى 2% من مجموع السكان, وفيه عرقيات صغيره زى: الآشوريين والكلدانيين و الشبك 2%. لكن من اول سنه 1991 هاجر كتير من العراقيين لدول كتير زى السويد و هولندا و بريطانيا و الامارات و مصر و سوريا و الاردن.

القوميات فى العراق

العراق بلد متعدد القوميات والاديان والمذاهب والاعراق

• العرب حوالى 80% الى 85% ينتشر العرب فى كل انحاء العراق من الشمال الى الجنوب يكونون غالبيه السكان فى 15 محافظه من اصل 18 وبيتوزعو العرب فى العراق مابين الشيعه والسنه بنسب متقاربه تقريبا اغلب القبايل العربيه متقسمه لشيعه وسنه زى الجبور وشمر ودليم وعنزه وبنى تميم وبنى طى.
• الكورد حوالى 25% بينتشرو بشمال وشمال شرق العراق يكونو غالبيه فى 3 محافظات وينتشرون فى المحافظات المجاوره بنسبه اقل وبيتقسمو الى سنه اغلبيه واقليه شيعيه واقليه ايزيديه.
• التركمان (الازريه والاتراك) حوالى 5% بينتوزعو بمناطق فى شمال العراق بيسموها توركمان ايلى (اى مناطق التركمان) بتمد من تلعفر فى الموصل ومحافظه كركوك وقضاء طوزخرماتو فى صلاح الدين وقضاء كفرى ومندلى فى ديالى وقظاء بدره فى واسط واغلبيه التركمان فى العراق بيتكلمو الهجه الازريه تبع دوله ازربيجان واقليه بلهجه التركيه تبع دوله توركيا و بيتوزعو مابين شيعه وسنه وعلوين.
• اللور او (الكورد الفيليه) حوالى 3% وبينتشرو عله منطقه الحدود الشرقيه من محافظه السليمانيه مرورا بخانقين ومندلى فى ديالى وبدره وجصان فى واسط والى محافظه العماره واقليه فى بغداد وهم من الشيعه .
• الكلدو اشورين السريان حوالى 2% ودول مجودين فى منطقه سهل نينوى بشمال العراق ممتده من سيميل فى محافظه دهوك مرورا بقضاء الحمدانيه وتلكيف وشيخان فى نينوى و عين كاو فى محافظه اربيل وبيتوجدو فى بغداد وباقى مناطق العراق وكلهم من المسيحين وبيتكلمو عده لغات ارامى وكلدانى واشورى وسريانى .
• الشبك حوالى 1% وبينتشرو فى سهل نينوى محافظه نينوى وقرى حول مدينه الموصل ودول اغلبهم من الشيعه .
• الغجر حوالى 0.5% ودول موجدين بكل مناطق العراق وبيتكلمو عله حسب مناطقهم كردى فى كردستان وعربى فى مناطق العرب وحته ديانتهم فى مسلمين وفى مسيحين
• الارمن والاقباط واليونانين 0.5% ودول ملهمش منطقه محدده وكلهم مسيحين
• الارامين المنجز

0.5% ودول بيتواجدو فى الاهوار العراقيه فى جنوب فى البصره والعماره والناصريه وكمان فى بغداد ودول كلهم ديانتهم الصابئه المندائيه

• الشركسين والدغستانين (القوقاز) 0.5% ودول بيتوجدو فى بغداد والانبار وصلاح الدين وكلهم من سنه

الدين

المسلمين 95%, اضافه الى الطوايف المسيحيه و اليزيديه والصابئه المندائيين كاقليه قد تزيد عن 5.0%.ده غير احصايات الاكراد و الباقى و كان فيه يهود كتير زى باقى الدول العربيه بس معظمهم اتهجرو لاسرائيل بعد الثورات و الانقلبات و دول تانيه كتير.. والمسلمين بيتكونو من طائفتين هم الشيعه والسنه بنسب متقاربه والكرد السنه ومسيحيين وصائبه ويهود

اللغه

اكتر الناس بيتكلمو عربى بلهجات زى البصراويه و المصلاويه و البغداديه و فيه ناس برضو بيتكلمو كردى و آشورى و كلدانى و تركى و الارمنيه و السريانيه

فى العصر الحديث سيطرت بريطانيا على العراق, و فى سنه 1991 قامت قوات التحالف بقياده امريكا و بمشاركه بريطانيا و دول تانيه بغزو العراق اللى كان ليه اثر كبير فى تغيير التاريخ الحديث بتاع العراق و المنطقه اللى حواليها كلها.

شوف كمان

• مواقع التراث العالمى فى العراق

لينكات برانيه

• العراق – صور وتسجيلات صوتيه و مرئيه على ويكيميديا كومونز (الإنجليزية)
• العراق على موقع كيورا - Quora (الإنجليزية)
• العراق معرف قاعده بيانات الملف للسلطه الافتراضيه الدوليه (الإنجليزية)
• العراق معرف مخطط فريبيس للمعارف الحره (الإنجليزية)
• العراق معرف قاعده البيانات الجغرافيه لموقع جيونيمز (الإنجليزية)
• العراق معرف مكتبه الكونجرس (الإنجليزية)
• العراق معرف مين الاول (الإنجليزية)
• العراق معرف خريطه الشارع المفتوحه (الإنجليزية)
• العراق معرف ملف استنادى متكامل (الإنجليزية)
• مليون ونصف قتيل عراقى Archived 2012-01-18 at the Wayback Machine
• اللاجئون العراقيون.. بين اذلال الرجال واستغلال الستات والتسول Archived 2012-01-17 at the Wayback Machine
• ارتفاع ضحايا تفجيرات الاحياء الشيعيه ببغداد الى 84 قتيلا و 380 جريح
• عشرات القتلى والجرحى فى تفجير انتحارى استهدف زوارا شيعه بكربلاء
• هجمات داميه تضرب العراق اكتر من 280 قتيل وجريح
• خمس هجمات بعربياتمفخخه Archived 2012-11-11 at the Wayback Machine
• سلسله تفجيرات تستهدف مساجد شيعيه فى بغداد Archived 2012-01-19 at the Wayback Machine
• القتلى والجرحى فى هجمات متفرقه فى العراق Archived 2017-05-09 at the Wayback Machine
• يوم دامى جديد فى العراق Archived 2012-01-18 at the Wayback Machine
• المثقفون العراقيون.. مربعات طائفيه! Archived 2011-04-02 at the Wayback Machine

فيه فايلات فى تصانيف ويكيميديا كومونز عن:

العراق