العثمانلى او التوركى العثمانلى (بالتوركى:Osmanlı Türkçesi، بالعثمانلى: لسان عثمانی) هو اللغه التوركيه اللى كانو بيستخدموها على المستوى الرسمى ايام الدوله العثمانيه فى توركيا. العثمانلى بتميز عن التوركى الحالى بالعدد الكبير من الكلمات و الصيغ النحويه المستعاره من العربى و الفارسى و كان بيكتب بالحروف العربى. العثمانلى ماكانش بيفهمه كويس الناس العاديين و اللى استمرو يستعملو لغتهم التوركيه الاصليه اللى كانت بتوصف بانها عاميه فى الوقت دا و ما بقتش لغه رسميه الا فى العصر الحديث (اللغه التوركيه الحديثه). بعد ما اتأسست الجمهوريه التوركيه سنة 1923, وخلصوا على لغه عثمانلى فى بدايات نوڤمبر 1928, واللى صدر الامر هوا الريس التوركى مصطفى اتاتورك.[2]

عثمانلى
صنف فرعى من توركى [1]  تعديل قيمة خاصية صنف فرعى من (P279) في ويكي بيانات
النسب

 
  
   
    
     
      
       
        
         
          
           
            
             
              

ISO 639-2 ota  تعديل قيمة خاصية رمز أيزو 639-2 (P219) في ويكي بيانات
ISO 639-3 ota  تعديل قيمة خاصية رمز أيزو 639-3 (P220) في ويكي بيانات
لغه رسميه فى
امبراطوريه عثمانيه
خديويه مصر   تعديل قيمة خاصية البلد (P17) في ويكي بيانات
الاسم الاصلى (بالتركى عثمانى: لسان عثمانى تعديل قيمة خاصية الاسم الاصلى (P1705) في ويكي بيانات
نظام الكتابه ابجديه عثمانلى ،  وكتابه عربى   تعديل قيمة خاصية نظام الكتابه (P282) في ويكي بيانات
ده قصيده شعريه مكتوبه بالعثمانلى.
سجل عسكرى للارمنى مهران مسروبيان.
بروبجاندا مكتوب بالعثمانلى وفرنساوى.

التركيبه

تعديل

نتيجة تعرض اللغه التوركى المباشر للغه العربى ،العثمانلى كان فيه عدد كبير من الكلمات و الصيغ النحويه المستعاره من العربى و الفارسى و كان بيكتب بالحروف العربى.[3][4][5]

ديجلوسيا

تعديل

ايام الدوله العثمانيه كان فيه ديجلوسيا فى توركيا. العثمانلى ماكانش بيفهمه كويس الناس العاديين و اللى استمرو يستعملو لغتهم التوركيه الاصليه اللى كانت بتوصف بانها عاميه فى الوقت دا و ما بقتش لغه رسميه الا فى العصر الحديث (اللغه التوركيه الحديثه). بعد ما اتأسست الجمهوريه التوركيه سنة 1923, وفى بدايات شهر نوڤمبر سنة 1928 اتلغت الحروف العربى من الكتابه و استخدمو بدالها الحروف اللاتينى. التغيير ماوقفش عند مستوى حروف الكتابه و بس، لا دا كمان امتد للغه نفسها بدعم من حكومه اتاتورك الجديده، اللى ساهم بشكل كبير فى تنقية اللغه التوركيه من الكلمات و القواعد النحويه الدخيله عليها و شوية شويه ظهرت للوجود لغه ادبيه جديده مبنيه على لغة الناس العاديين .[6] و بقت العثمانلى لغه ميته.

امثله على التوركى و العثمانلى

تعديل
مصرى عثمانلى توركى حديث الاصل
واجب واجب vâcib zorunlu عربى
مشكله مشكل müşkül güçlük, zorluk عربى
مدينه شهر şehir kent/şehir فارسى
حرب جنك cenk savaş فارسى

حروف ابجديه عثمانلى ونمراتها

تعديل
حرف تركى دلوقتى حرف تركى دلوقتى
ا a, e, i ص s
ب b ض d
پ p ط t
ت t ظ z
ث s ع a
ج c غ ğ, g
چ ç ف f
ح h ق k
خ h ك k
د d ل l
ذ d, z م m
ر r ن n
ز z و o, ö, u, ü, v
ژ j ه h
س s لا la, le
ش ş ى i, y, ı

نمرات عثمانلى

تعديل
نمره عثمانلى تركى دلوقتى مصرى
٠ صفر ṣıfır sıfır زيرو
١ بر bir bir واحد
٢ ايكى iki iki تنين
٣ اوچ üç üç تلاته
٤ دورت dört dört رابعه
٥ بش beş beş خمسه
٦ آلتى altı altı سته
٧ يدى yedi yedi سبعه
٨ سكز sekiz sekiz تمنيه
٩ طقوز ṭoḳuz dokuz تسع
١٠ اون on on عشر

امثله

تعديل
 
ده خريطه الشرق الاوسط سنه 1803, واللى بتكتب عثمانلى

اسامى لأماكن فى مصر

تعديل

اسامى لأماكن تانيه

تعديل

مصادر

تعديل
  1. المحرر: هارالد هامارستروم ، Robert Forkel و مارتن هاسبيلماث — الناشر: معهد ماكس بلانك لعلم الإنسان التطوري — الرخصة: رخصة المشاع الإبداعي الدولية المُلزِمة بالنسب لمؤلِّف العمل 4.0
  2. https://archive.org/stream/ottomanturkishco00hago#page/34/mode/2up/search/numerals
  3. Percy Ellen Frederick William Smythe Strangford, Percy Clinton Sydney Smythe Strangford, Emily Anne Beaufort Smythe Strangford, “Original Letters and Papers”, Published by Trübner, 1878. pg 46: “The Arabic words in Turkish have all decidedly come through a Persian channel.”
  4. M. Sukru Hanioglu, “A Brief History of the Late Ottoman Empire”, Published by Princeton University Press, 2008. pg 34: “It employed a predominant Turkish syntax, but was heavily influenced by Persian and (initially through Persian) Arabic.
  5. Pierre A. MacKay, "The Fountain at Hadji Mustapha," Hesperia, Vol. 36, No. 2 (Apr. - Jun., 1967), pp. 193-195. excerpt: "The immense Arabic contribution to the lexicon of Ottoman Turkish came rather through Persian than directly, and the sound of Arabic words in Persian syntax would be far more familiar to a Turkish ear than correct Arabic".
  6. Glenny, Misha. The Balkans - Nationalism, War, and the Great Powers, 1804-1999, Penguin, New York 2001. p. 99.
  7. ايام الاحتلال العثمانى كان بتنطق بصره كونرفرى على انها خليج البصره
  8. ايام زمان كانت بتنطق اثيوبيا واريتريا باسم ارض الحبشه, زى ماذكر الوثايق العربى فى العصور القديمه.
  9. https://en.wikipedia.org/wiki/File:Cedid_Atlas_(World)_1803.jpg

لينكات برانيه

تعديل
 
فيه فايلات فى تصانيف ويكيميديا كومونز عن: