لغه طليانى
الطليانى او الايطالى (
italiano (مساعده·معلومات)) هى اللغه اللى بيتكلموها الطلاينه. دلوقتى اللغة دى بيتكلمها 60 مليون فى ايطاليا و 70 مليون فى العالم كله. 126 مليون واحد بيتكلموها كلغة تانيه. فى سويسرا الطليانى لغه من الاربع لغات الرسمية و اللى هى الطليانى و الفرنساوى و الالمانى و الرومانشى. كمان الطليانى هى اللغة الاساسيه بتاعة مدينة الفاتيكان.[1]
الطليانى من لغات اللاتينى و هو كمان اقرب لغة للاتينى.
المحتويات
طريقة الكتابةتعديل
الطليانى بتكتب بالحروف اللاتينية معادا الحروف J, K, W, X ,Y اللى ما بيعتبروش جزء من الالف-به بتاعت الطليانى لكن ممكن تلاقيهم فى كلمات اجنبية واخدينها من لغات تانية ( ,Jeans, Whisky Taxi) او مصطلاحات لاتيني قديمة ( Juventus, ex voto). بعض اللهجات الطليانية بتستعمل الحرف J بدل i معليهاش سترس فى الكلمات اللى فيها ب i + حرف متحرك تانى و بتكون فيها الi بتنطق /j/ (زى ال "ى" اللى ف كلمة "يوم") زى Bajardo, Jacop, Ajaccio.
الحرف H مابيتنطقش فى الطليانى و لكن ليه استعمالين فى الكتابة. بيفرق بين كلمتين مختلفتين ليهم نفس النطق زى:
- ha ((انا) عندى / (انا) امتلك)) و a (الى/عند) اللى الاتنين بيتنطقوا /a/.
- hanno ((هما) عندهم / (هما) بيمتلكوا) و anno (سنة) و الاتنين بيتنطقوا /anno/.
- بيحافظ على النطق /k/ للحرف C و النطق /g/ للحرف G قدام الحرفين المتحركين i و e زى:
- chi (مين؟) بيتنطق /ki/ لكن ci (هناك) بتنطق /tʃi/, و بنفس الطريقة che (ايه؟) بتنطق /ke/ لكن ce بتنطق /tʃe/.
- ghiro (اسم حيوان) بيتنطق /ˈɡiro/ اما giro (لفة) بتتنطق /ˈdʒiro/.
- منغير الاستعمالين دول متلاقيهوش الا فى الكلمات الاجنبية و ساعتها برضة ما بيتنطقش زى Hotel (اوتيل) نطقها /oˈtɛl/.
الحرف G بتنطق /dʒ/ قدام الi و الe غير كده دايمن /g/ معادا فى الحالات اللى جاية:
- ف التشكيلة gn اللى بتنطق كصوت واحد و هوا /ɲ/ (هوا صوت بيتنطق من المناخير (زى ال "م" /m/ و ال "ن" /n/) و لغير الطليان بيتسمع الصوت كانه مزيج بين ال "ى" (فى كلمة "يوم") و ال "ن" و اقرب صوت ليه فى المصرى هوا تشكيلة ال"ن+ى" زى كلمة "منيا", "سونيا". مثال: bagno (حمام) بتتنطق /baɲɲo/ (تشبه قوى كلمة "بانيو" فى النطق)).
- ف التشكيلة gli اللى بتتنطق كصوت واحد و هوا /ʎ/ (صوت يتسمع للودن المصرية كانه مزيج بين ال"ي" (زى كلمة "يوم") و ال"ل" يعنى كانه "ل"+"ى" ورا بعض يشبه قوى ال"ل+ى" فى كلامات زى "بليه". مثال: meglio (احسن) بتتنطق /meʎʎo/ (على وزن "خوليو").[2]
تأثيره على لغات تانيةتعديل
الطليانى اثر كتير على اللغة المصرية و لحد دلوقتى فى كلمات بتستعمل ف المصرى اصلها طليانى معظمها اسامى حاجات :
| مصرى | طليانى | المعنى الاصلى |
|---|---|---|
| لوكندا | locanda | اوتيل صغير |
| لمبة | lampada | لمبة |
| صابونة | sapone | صابونة |
| روبابيكيا | roba vecchia | حاجة قديمة |
| بتسا | pizza | بتسا |
| اوكازيون | occasione | فرصة, اوكازيون |
| ماكانة | macchina | ماكانة, كاميرا, عربية(اوتوموبيل) |
| باكو | pacco | عبوة |
| الا اونا الا دويه(فى مزاد علنى) | alla una alla due | واحد, اتنين,... |
| جمبري | gamberi | جمبري |
| بلياتشو | pagliaccio | بلياتشو او مهرج بالعربي |
| جوما | gomma | استيكه |
مصادرتعديل
- Simone، Raffaele (2010). Enciclopedia dell'italiano. Treccani.
- Berloco، Fabrizio (2018). The Big Book of Italian Verbs: 900 Fully Conjugated Verbs in All Tenses. With IPA Transcription, 2nd Edition. Lengu. ISBN 978-8894034813.
- Palermo، Massimo (2015). Linguistica italiana. Il Mulino. ISBN 978-8815258847.
مصادرتعديل
الصفحه دى فيها تقاوى مقاله. و انت ممكن تساعد ويكيپيديا مصرى علشان
تكبرها.