التعدين فى مصر
الموارد المعدنيه فى مصر, مصر ب فيها كتير من الموارد المعدنيه. اللى بعضها مستغل و البعض التانى فى طريقه للاستغلال بالنظر لمناخ الاستثمار فى الوقت الحالى. و بتتنوع الموارد من النوع و الكم و أماكن التوزيع.
الحديد واحد من أهم الثروات المعدنيه اللى بتشتهر بيها مصر و بتتواجد رواسب الحديد فى 3مناطق رئيسيه هى شرق أسوان و الواحات البحريه و الصحراء الشرقيه.[1]
رواسب الحديد فى شرق أسوان
تعديلرواسب الحديد موجوده فى اكتر من 15 موقع شرق أسوان مع تكوينات الحجر الرملى النوبى اللى بيرجع تاريخ تكوينها للعصر الكريتاسى (الطباشيرى).
و خام حديد أسوان من النوع الرسوبى البطروخى اللى بيتكون أساسا من الهيماتيت و الجوثيت. و بيتراوح الاحتياطى شبه المؤكد من 120 – 150 مليون طن. و استغل خام الحديد من نص الخمسينات لحد أواخر الستينات, اتوقف استخراج الخام بعد اكتشاف رواسب الحديد فى الواحات البحريه للتكاليف الغاليه لنقل خام أسوان لمصنع الحديد و الصلب بحلوان.
رواسب الحديد فى الواحات البحريه
تعديلبتتواجد رواسب الحديد فى الواحات البحريه فى أربع مناطق رئيسيه هى الجديده و الحاره و ناصر و جبل غرابى و بتتكون الرواسب بصفه أساسيه من أكاسيد الحديد المائيه المعروفه باسم الليمونيت و الجوثيت بالإضافه لالهيماتيت و بعض المعادن الإضافيه التانيه. و بتستغل رواسب الحديد فى الوقت الحالى فى تغذيه مصنع الحديد و الصلب بحلوان.
رواسب الحديد بالصحراء الشرقيه
تعديلبتتواجد دى الرواسب فى القطاع الوسطانى من الصحراء الشرقيه جنوب القصير جنب ساحل البحر الأحمر و هى رواسب كانت رسوبيه الأصل و بقت متحوله بفعل الحراره العاليه و الضغط الشديد و من أهم المواقع جبل الحديد و وادى كريم و الدباح و أم نار و أم غميس و تقدر الاحتياطيات بحوالى 40 مليون طن.
رغم تعدد المواقع بس قليل منها هو اللى بيصلح للاستغلال الاقتصادى و منطقه أم بجمه فى محافظه جنوب سيناء هى أهم المناطق و فيها خامات المنجنيز بشكل عدسات متوسط سمكها مترين تقريبا ضمن صخور الحجر الجيرى الدولوميت اللى بينتمى لتكوينات العصر الكربونى الأوسط.
و بيتكون الخام أساسا من معادن البيرولوزيت و المنجانيت و البسيلوميلان و فيه رواسب خامات المنجنيز فى منطقه أبو زنيمه فى شبه جزيره سيناء كمان بس الاحتياطى فى المنطقه قليل نسبيا و بيقدر مبدئيا بحوالى 40000 طن. أما فى منطقه حلايب جنوب شرق الصحراء الشرقيه فبتتوفر رواسب المنجنيز على هيئه عدسات و جيوب مائله للشقوق و بيقدر الاحتياطى بحوالى 120 ألف طن.
و بيستخدم المنجنيز أساسا فى صناعه الصلب والبطاريات الجافه و فى صناعه الطلاء و فى الصناعات الكيميائيه.
كان المصريين القدماء أبرع من نقبوا عن الذهب بدليل وجود اكتر من 90 منجما قديم للذهب فى الصحراء الشرقيه و الآثار و المشغولات الذهبيه شاهد حى على براعه المصريين القدماء فى البحث و التنقيب عن الذهب. ومن أهم مناجم الذهب: عتود و السكرى و البراميه و أم الروس وعطا الله و بيظهر الذهب على هيئه حبيبات دقيقه منتشره غالبا فى عروق الكوارتز القاطعه للصخور الجرانيتيه المنتشره بطول و عرض الصحراء الشرقيه.
جبل السكرى
تعديلجبل السكرى هو جبل على بعد حوالى 30 كيلو متر جنوب غرب مدينه مرسى علم بالصحراء الشرقيه و بيحتوى على منجم للذهب تم اكتشافه سنه 1994 و اتوقف الشغل بيه و استؤنف سنه 2008 بعد تزايد احتياطى الذهب الموجود فيه ل10 ملايين أوقيه سنه 2008.[2]
بيتمثل الخام الرئيسى لعنصر التيتانيوم فى معدن الإلمنيت اللى بيتكون من أكسيد حديد وتيتانيوم و الإلمنيت موجود فى عده مواقع بمصر أهمها منطقه أبو غلقه و أبو ضهر بالصحراء الشرقيه.
بيتوفر خام القصدير المعرف باسم الكاستيريت و خام التنجستن المعروف باسم الولفراميت فى مناطق نويبع و العجله و أبو دباب و المويلحه و زرقه النسنه و كلها بالصحراء الشرقيه و بيستخدم الكاستيريت كمصدر أساسى لعنصر القصدير اللى بيستخدم فى صناعه الصفيح و سبائك البرونز.
بيستخدم الولفراميت فى إنتاج عنصر التنجستن اللى بيستخدم فى صناعه الصلب المستعمل فى عمل آلات السرعه العاليه و فى صناعه المصابيح الكهربيه.
رغم انتشار خامات النحاس بمصر بس ما وصلتش لمستوى الاستغلال الاقتصادى و بيتركز تواجد خامات النحاس و معدن الملاكيت فى شبه جزيره سيناء فى منطقه سرابيط الخادم و فيران وسمره.
اكتشف خام الكروم و المعروف باسم الكروميت أكسيد حديد و كروم فى نص الاربعينات بمصر و الخام على هيئه شرائط أو طبقات أو عدسات فى اكتر من منطقه بالصحراء الشرقيه.
ومن أهم دى المناطق: البراميه و جبل دنقاش و أبو ظهر و أبو مروه.
و بيستخدم الكروميت كمصدر رئيسى لعنصر الكروم اللى يستخدم بدوره فى صناعه الصلب المقاوم للتآكل و الصدأ و بيستعمل الكروميت فى صناعه الصباغه و دباغه الجلود.
يعتبر الفوسفات فى مصر واحد من أهم الرواسب المعدنيه من الناحيتين, التعدينيه و الاقتصاديه و هو موجود على هيئه حزام من رواسب الفوسفات بيمتد لمسافه حوالى 750 كم طولا من ساحل البحر الأحمر شرقا على الواحات الداخله غربا
أما أهميته الاقتصاديه فبتتلخص فى أنه بتيصدر للخارج بكميات كبيره و بيتم تصنيع جزء منه على شكل أسمده كيميائيه تصنف كنوع من السوبر فوسفات.
و بتتواجد مواقع الفوسفات اللى ليها أهميه اقتصاديه بمصر فى 3مناطق رئيسيه هى: وادى النيل بين أدفو وقنا و ساحل البحر الأحمر بين سفاجا والقصير و الصحراء الغربيه
التلك
تعديلبتتواجد رواسب التلك فى اكتر من 30 موقعا معظمها بجنوب الصحراء الشرقيه, ومن أهم المناطق درهيب و العطشان و أم الساتيت. و يستخدم التلك فى صناعه الورق و الصابون و العقاقير الطبيه و المنظفات الصناعيه.
الباريت
تعديلبيتواجد الباريت فى مصر باكتر من 10 مواقع منتشره بالصحراء الشرقيه و الغربيه و بعض المواقع قابل للاستغلال الاقتصادى, من أهم المواقع جبل الهودى شرق أسوان و حماطه و وادى دبب و وادى شعيث وجبل علبه قرب الحدود السودانيه.
و بيستخدم الباريت بصفه أساسيه فى سوائل حفر آبار البترول و فى تحضير مركبات الباريوم و فى صناعه الطلاء و المنسوجات والورق و العقاقير الطبيه.
بيتواجد الكبريت بمصر بصفه أساسيه على ساحل البحر الأحمر و خليج السويس وخاصه فى مناطق جمسه و رانجا و جبل الزيت. و بيستخدم الكبريت فى صناعه حمض الكبرتيك
الجبس
تعديليتواجد الجبس فى مصر فى اكتر من 25 موقعا أهمها منطقه البلاح شمال محافظه الاسماعيليه و رأس ملعب شرق خليج السويس فى سيناء و فى العلمين و العميد غرب الإسكندريه.
و بيستخدم الجبس فى صناعه حمض الكبريتيك و مواد البناء والمصيص بصفه أساسيه.
الكوارتز
تعديلبيتواجد الكوارتز فى عده مواقع بالصحراء الشرقيه أهمها جبل الدب و جبل مروات و منطقه أم هيجليج. و بتصل نسبه السيليكا لحوالى 98% و بيستخدم الكوارتز بصفه أساسيه فى البصريات أما الكوارتز الفائق النقاوه فبيستخدم فى صناعه الخلايا الشمسيه عن طريق اختزال الكوارتز (ثانى أكسيد السيليكون) لسيليكون نقى اللى بيستخدم كمان فى صناعه أشباه الموصلات.
الكاولين
تعديلبتتواجد رواسب الكاولين فى ثلاثه مواقع رئيسيه:
1- فى وادى نتش و مسبع سلامه و فرش الغزلان فى شبه جزيره سيناء.
2 - على الساحل الغربى لخليج السويس فى أبو الدرج و الجلاله البحريه.
3 - فى منطقه كلابشه و أسوان.
أملاح الصوديوم والبوتاسيوم
تعديلبتتواجد رواسب كربونات الصوديوم (النطرون) بوادى النطرون بمحافظه البحيره, أما رواسب كلوريد الصوديوم (الملح الصخرى) فبتستخلص من ميه البحر عن طريق التبخير بالملاحات الصناعيه المنتشره على البحر المتوسط فى مرسى مطروح و إدكو. و الإسكندريه و رشيد و بورسعيد و بحيره قارون بالفيوم.
رمل الزجاج
تعديلبتتواجد بوفره الرمال البيضاء عاليه الجوده فى منطقه أبو زنيمه بسيناء و فى منطقه الزعفرانه على خليج السويس و وادى النطرون الدرح و وادى قنا و بيستخدم فى صناعه الزجاج.
الأحجار الكريمه
تعديلمن أهم أنواع الأحجار الكريمه اللى بتتواجد بمصر الفيروز بمنطقه جبل المغاره وسرابيط الخادم فى سيناء أما الزمرد موجد فى زيارا و سكيت و أم كابو و نجرس بالصحراء الشرقيه أما الزبرجد فيوجد فى جزيره الزبرحد جنوب البحر الأحمر.
الفلسبار
تعديليتواجد الفلسبار فى عده مواقع أهمها منطقه أسوان و وادى أم ديسى والعنيجى. و بيستخدم الفلسبار أساسا فى صناعه السيراميك والخزف والصينى والحراريات و الزجاج.
أحجار الزينه
تعديلأهم أنواع صخور الزينه فى مصر:
وهو صخر نارى جوفى و أهم محاجره فى اسوان.
أهم محاجره فى وادى الميه و جبل الرخام ووادى الدغبج و العلاقى و أبو سويل.
الحجر الجيرى
تعديلأهم محاجره طره والمعصره وبنى خالد و سمالوط بالمنيا وعلى امتداد طريق اسيوط.
البريشيا
تعديلو هو صخر رسوبى بيتكون من قطع مختلفه الحجم و الشكل و بتتميز بألوانها و بتتواجد فى العيساويه و الأنبا بساده فى محافظه سوهاج.
أهم محاجره
- وادى سنور قرب بنى سويف.
- جبل الراحه بسيناء.
مصادر
تعديل- ↑ الهيئه العامه للاستعلامات [وصله مكسوره] Archived 2008-09-22 at the Wayback Machine
- ↑
محمد عريضه. "أول سبيكه ذهب مصريه". كنانه أونلاين. مؤرشف من الأصل في 2010-12-07. اطلع عليه بتاريخ 2020-01-13.
{{استشهاد ويب}}: الوسيط غير المعروف|وصله مكسوره=تم تجاهله (مساعدة)