بروتين
الپروتين هو مركب عضوى معقد و بيتكون من سلسله من الاحماض الامينيه، موجوده البروتينات فى كل الكائنات الحيه و بتمثل نسبة حوالى 50% من وزنها الجاف (من غير المايه).البروتينات عباره عن پوليمرات (مركبات ضخمه بتتكون من عدد كبير من الوحدات الابسط) من الاحماض الامينيه مترتبه واحد ورا التانى فى سلسله طوليه و بعدين السلسله دى بتلف حوالين نفسها بطريقه محدده و بتدى فى النهايه شكل يشبه الكوره (ثلاثى الابعاد).نوع الاحماض الامينيه و ترتيبها فى السلسله و كمان طريقة لفافانها حوالين نفسها كلها بتتحدد باكواد النيوكليوتيدات اللى فى الجينات.الپروتينات ليها خصوصيه نوعيه: يعنى الپروتين اللى موجود فى نوع من الكائنات الحيه مش ممكن تكون فى اى نوع تانى، و ليها كمان خصوصيه عضويه: يعنى جوه الكائن الحى الواحد الپروتينات بتختلف من عضو للتانى زى پروتينات العضلات بتختلف عن پروتينات الكبد او المخ.
فى حوالى 20 نوع من الاحماض الامينيه اللى موجوده فى الطبيعه، النباتات عندها امكانيه لتصنيع كل الاحماض الامينيه بس الحيوانات ما بتقدرش و عشان كدا لازم تاخد بعض الپروتينات (essential amino acids) اللى محتاجاها من مصدر تانى فى التغذيه بتاعتها. من الپروتينات المهمه المشهوره :الانزيمات و بعض الهورومونات و الهيموجلوبين و اپبروتينات البنائيه اللى بتخل فى بناية العضلات بتاعة الكائن الحى.
الايتيمولوجيا
تعديلاول مره تتذكر فيها كلمة پروتين كانت فى رساله كتبها العالم السويدى اللى اكتشفها يونس ياكوبس بيرزيليوس بتاريخ 10 يوليه 1838 و قال فيها:
"The name protein that I propose for the organic oxide of fibrin and albumin, I wanted to derive from [the Greek word] πρωτειος, because it appears to be the primitive or principal substance of animal nutrition".
- يعنى:
(كلمة پروتين اللى باقترحها كاسم للاوكسيد العضوى بتاع الـ فيبرين و الـ ألبومين، كنت عايز اشتقها من الكلمه اليونانيه پروتيوس (πρωτειος)، لانه باين ليا انها الماده الاولانيه او الاساسيه اللى بتعتمد عليها عملية التغذيه فى الحيوانات.)
