بطليموس الساتت

بطليموس الساتت هوه حاكم مصر رقم 155

بطليموس الساتت فيلوميتور ( محب امه ) - باليونانى : Πτολεμαῖος Φιλομήτωρ - ، ( إتولد سنة 145 قبل الميلاد )، قعد على عرش مصر و هو لسة طفل عنده 6 سنين تحت وصاية امه كليوباترا الأولى سيرا. حكم من 180 لغاية 145 ق.م.

بطليموس الساتت
معلومات شخصيه
تاريخ الميلاد	سنة 184 ق م
الوفاة	سنة 145 ق م   سوريا
الزوجة	كليوباترا التانيه
ابناء	كليوباترا التالته ،  وبطليموس يوباتور ،  وبطليموس السابع ،  وكليوباترا ثيا
الاب	بطليموس الخامس
الام	كليوباترا الاولانيه
اخوه و اخوات	كليوباترا التانيه ،  وبطليموس التامن
عيله	البطالمه
اللغات المحكيه او المكتوبه	لغه يونانى قديم

امبراطوريه مصر البطلمية

التنصيب

لما مات ابوه بطليموس الخامس ابيفانيس سابه هو و اخ اصغر منه كان اسمه برضه بطليموس و بنت اسمها كليوباترا ( التانيه ). و لإنه وقتها كان لسه طفل ص مش عنده ست سنين قعد على العرش تحت وصاية امه كليوباترا الأولى اللى العملات كانت بيتنقش عليها اسمها و كانت بتتلقب بلقب ثيا Θξά (الاهه) على المستندات ، و اتلقب بطليموس الساتت بلقب فيلوميتور يعنى محب امه لكن ما أخدش لقب ثيوس Θξός (اله)، و لما بلغ السن القانونى بعد ما تم الاربعتاشر سنه اتعملت له " الاناكليتيريا " Anacleteria يعنى طقوس التنصيب ، و اتعمل له احتفال كبير حضره مبعوثين من بلاد كتيره راحو مصر عشان يهنو ملكها الجديد و عشان يجددو المعاهدات اللى بين بلادهم و مصر. بعتت وفد ضم كايوس فاليريوس Caius Valerius.

هجوم انتيوخوس على مصر

الفرعون بطليموس الساتت فيلوميتور

لما امه كليوباترا الأولى سيرا كانت لسه عايشه كان فى مقدروها انها تدير نواب الدوله بره مصر ، و تبعد اخواتها سيليوقوس الرابع-فيلوباتر و انتيوخوس الرابع-ابيفانيس عن ابنها ، لكن بعد ما اتوفت فى ربيع 176 ق.م فكر الأوصيا اللى حلوا محلها لينيوس Leneus و يلايوس Eulaius فى تقوية مركزهم فإدوا فيلوميتور لقب ثيوس (اله) و إدوا اخته كليوباترا لقب باسيليسا (ملكه) و جوزوهم ، و فى سنة 170 ضافو ليهم اخوهم التالت بطليموس يورجيتيس كملك مشارك ، و ابتدو يجهزو عشان يستردو سوريا الجوفاء Coele Syria من السيلوقيين فدخلو مصر فى حرب فى وقت جيشها و اسطولها ما كانوش فيه فى حاله كويسه و كانت البلد محتاجه سلام. سوريا الجوفاء و فينيقيا كان اخدهم بطليموس الخامس ابيفانيس كمهر لمراته كليوباترا ( الأولى ) لكن لما ابنهم فيلوميتور مسك الحكم و اتوفت امه حس انتيوخوس ان ولاد اخته فيلوميتور و كليوباترا ضعفا و لسه صغيريين و مش حا يقدرو يتمسكو بيهم فأنكر إن كان فيه معاهده زى دى اتعملت بين ابوه انتيوخوس العظيم و جوز اخته بطليموس الخامس ابيفانيس (ابو فيلوميتور كليوباترا) و و ابتدى يجهز نفسه للهجوم على مصر كأحسن وسيله عشان يخلى سوريا الجوفاء فى ايده و انه ممكن كمان يحكم مصر. و بكده ابتدت الحرب اللى اتعرفت بإسم " الحرب السوريه الساته ".

لما دخل انتيوخوس مصر ( 169 ق.م ) اصطدم طوالى فى بيلوسيوم بجيش فيلوميتور و دمره فى معركه كبيره و بكده بقت مصر مفتوحه قدامه ، فراح واخد جزء من جيشه راح بيه على ممفيس و اسر فيلوميتور ، وقال انه بيتحرك بأوامر من ابن اخته فيلوميتور ، و بكده قدر يستولى عليها من مش ما حد يقاومه. لما سمع اخوه الص مش بطليموس ، اللى كان عنده وقتها خمستاشر سنه ، باللى حصل ، و كان ساعتها فى اسكندريه مع اختهم كليوباترا راح منصب نفسه ملك على مصر و لقب نفسه يورجيتيس التانى ، و بعت رسل على روما يطلب مساعدتها ضد انتيوخوس. بطليموس يورجيتيس التانى اتعرف فى التاريخ بإسم بطليموس التامن و اشتهر بكنية " فيسكون Φύσκων "و معناها " ابو كرش " لانه لما كبر بقى طخين و ليه كرش.

تدخل الرومان

انتيوخوس حط كوبرى على النيل و عدى عليه و راح وقف قدام اسكندريه ، و لو اقتحمها كان قدر ينصب نفسه ملك على مصر كلها ، لكن الرومان لما وصلتهم مراسيل يورجيتيس ما استنوش و راحوا باعتين قوات على اسكندريه و امروا انتيوخوس و الاخين بطليموس بوقف الحرب فوراً. انتيوخوس حس بالخطر و انسحب طوالى فبقى يورجيتس ملك على اسكندريه و اخوه فيلوميتور ملك على بقية مصر ما عدا بيلوسيوم اللى حط فيها انتيوخوس حاميه تابعه ليه عشان تساعده لو الظروف اتغيرت و عاز يرجع. و اتكعبلت الامور اكتر لما بطليموس ماكرون Ptolemy Macron حاكم مصر على قبرص سلم قبرص لانتيوخوس و لما اتقبض عليه و اتعامل معامله وحشه لما اشتكى منها قالوا له انه خان مصر فسم نفسه و مات.

انتيوخوس نهب من مصر كل اللى ايده وقعت عليه و ظهر فى قصره دهب و فضة مصر و الترابيزات والكراسى اللى سرقها ، و فوق كده حط حاميه فى بيلوسيوم فبكده فهم بطليموس فيليماتور ان خاله ما جاش مصر و فى نيته انه يساعده و لكن عشان يستولى عليها ، فماكانش قدامه مش انه يسامح اخوه يورجيتيس و اخته كليوباترا اللى اتمردوا عليه فى اسكندريه و بعت لهم يطلب الصلح و اتفقوا على ان الاخين يحكموا سوا و يتحدوا ضد عدوهم المشترك انتيوخوس ، و اتجوز بطليموس الساتت اخته كليوباترا و ده كان مصرح بيه اياميها تبعاً للقوانين و العادات المصريه. فى المعاهده اللى اتعملت اتكتب " فى السنه الاتناشر من حكم بطليموس فيلوميتور و السنه الاولى من حكم بطليموس يورجيتيس ".

بعدها بسنه انتيوخوس دخل مصر تانى و فتحت له ممفيس ابوابها من مش ما تحصل معارك و راح على اسكندريه لكن الرومان وقفوه على بعد اربع اميال منها و امروه بالخروج من مصر و رسم القائد الرومانى بوبيليوس Popilius دايره فى الرمل حوالين انتيوخوس و قاله انه لو طلع من الدايره دى من مش ما يوعد انه حا يطلع من مصر فوراً فده حا يعتبر اعلان حرب على روما ، و بالتهديد ده خرج انتيوخوس من مصر و بعت الملكين الاخين فيلوميتور و يوريجيتيس لمجلس الشيوخ ( السينات ) فى روما يشكروه على مساعدته.

صراع فيلوميتور و يورجيتيس

بطليموس يورجيتيس التانى اتعرف بأبو كرش.

بعد شويه قامت خناقه تانى بين بطليموس الساتت فيلوميتور و اخوه بطليموس يورجيتيس ، و لإن الاخير كان اقوى اضطر فيلوميتور يسيب مملكته و يهرب على روما لطلب الامن و المساعده. فى روما سكن فيلوميتور فى بيت واحد رسام من رعاياه الاسكندرانيه و رفض عرض ملك سوريا ديميتريوس ابن سيليوقوس Demetrius Seleucus بسكن احسن. ديميتروس كان هو التانى هربان فى روما و طالب مساعدة الرومان لاسترجاع مملكته اللى ورثها عن ابوه هو كمان. لكن لما شيوخ السينات عرفو ان فيلوميتور فى روما سكنوه فى مكان يليق بيه كملك و بعد شويه رجعوه مصر و معاه امر بإن اخوه يورجيتيس يروح يحكم قورينه ( برقه فى ليبيا دلوقتى ) و ان مصر يحكمها فيلوميتور. ده حصل فى السنه السبعتاشر من حكم فيلوميتور و السنه الساته من حكم يورجيتيس و دى كات اخر سنه تتسجل فى حكم الملكين مع بعض. و ظهرت عملات سكها الرومان كاسيوس لونجينوس Cassius Longinus و جوفينتيوس ثالنا Juventius Thalna، اللى كانو ساعدو فى ترجيع فيلوميتور على عرش مصر ، و عليها نقش النسر البطلمى و رمز الصاعقه و كإن مصر بقت تحت حكم مجلس الشيوخ الرومانى.

يورجيتيس ماكانش قدامه مش انه يوافق على تقسيمة الرومان لكن راح لهم فى روما و اشتكى من انهم بتقسيمتهم دى ظلموه و طلب منهم انهم يدوه قبرص كمان ، و بعد مفاوضات مع فيلوميتور وافقو و بعتوا رسلهم مع يورجيتيس على قبرص بأمر تسليم قبرص ليه. فى السكه اتوقف يورجيتيس فى اليونان و ضم مرتزقه لقواته عشان يعضد بيهم قوته فى قبرص لإن حاكم قبرص كان شكله مش حا يوافق على الانصياع لأوامر روما لكن الرومان الرايحين على قبرص كانت عندهم اوامر بالاستيلاء على قبرص بقوات رومانيه بس ، فأجبرو يورجيتيس انه يتخلى عن فكرة التدخل بقواته ، و راحو على اسكندريه عشان يجبرو فيلوميتور على الانصياع للتقسيمه الجديده و بعتو يورجيتيس على قورينه. فيلوميتور استقبل السفرا الرومان استقبال كويس لكن قعد يناورهم و يضيع وقت من مش مايقول لهم موافق او لاء. و بعد ما استنو اربعين يوم من مش ما ياخدو رد سابو مصر و راحو ليورجيتيس فى قيرنه و قالوله ان اخوه فى مصر مش رفض اوامر مجلس الشيوخ الرومانى فراح يورجيتيس باعت لمجلس الشيوخ فى روما بطلب للزود عن كرامة الرومان و تنفيذ اوامرهم بالقوه العسكريه، فرد الرومان بإلغاء معاهدة السلام مع مصر و طلبو من سفرا فيلوميتور مغادرة روما فى ظرف خمس تيام و بعتوا ليورجيتيس فى قيرنه يبلغوه بقراراتهم. لكن و الحاجات دى دايره قام تمرد فى قورينه ضد يورجيتيس لإنه كان مكروه هناك و اداله الناس لقب " كاكيرجيتيس " و معناه صانع الشر و لقب " فيسكون " و معناه ابو كرش. فبقى بدل ما عايز ياخد قبرص بقى خايف تضيع مملكته فى قورينه . طلع يورجيتيس على راس قواته و هاجم المتمردين لكن انهزم و اتجرح إما فى المعركه او بسبب ان حد حاول يقتله بعدها.

بعد ما قدر يورجيتيس يخمد التمرد سافر على روما و اشتكى هناك من ان اخوه فيلوميتور كان ورا التمرد فراح الرومان مطلعين قوات راحو معاه عل قبرص و لان القوات كانت صغيره طلبو من حلفائهم فى اليونان و اسيا انهم يمدوه بمرتزقه. لما وصل يورجيتيس قبرص لقى فيلوميتور مستنيه هناك على راس الجيش المصرى و انهزم يورجيتيس و اضطر انه يستخبى فى مدينة لابيثو و فى الاخر ما كانش قدامه مش انه يرفع الرايه البيضا. لما استسلم يورجيتيس كان ممكن فيلوميتور يقتله زى فى العاده الملوك اياميها لكن للمره التانيه سامح اخوه على كل اللى عمله و سمح له انه يحكم قورنيه و وعده بإنه حايجوزه بنته الصغيره كليوباترا (التالته كوكى) اللى كان عندها وقتها عشر سنين. الرومان انسحبو من قبرص و احتفظ فيلوميتور بقبرص و بقى يبعت قمح ليورجيتيس كهديه من مصر كل سنه.

الموقف بره مصر و اليهود و المعابد

معبد كوم امبو ( اومبوس )

فى فترة حكم بطليموس الساتت فيلوميتور غلب الرومان مقدونيا فى الحرب المقدونيه التالته ( 171 - 168 ق.م ) و استولو عليها و من ساعتها خرج المقدونيين من التاريخ كقوه مؤثره فى احداثه.

بعد الحرب السوريه الساته انتيوخوس الرابع حاول يفرض الثقافه الهيلينستيه فى فلسطين و اصدر فرمان سنة 167 اللى قرر فيه تحويل اورشليم لمدينه يونانيه و منع نظام العبادات اليهودى و تحويل معبد اليهود لعبادة زيوس اوليمبيوس بدل يهوا ، و ثار اليهود على الاوضاع دى ( ثورة المكابيين ) لغاية ما قدروا يرجعوا عبادة يهوا سنة 164. اليهود فى فلسطين كانو منقسمين على فريقين ، فريق موالى لمصر بيقوده الحاخام اونياس الرابع Onias IV ، و فريق موالى لسوريا ، الفريقين دخلو فى صراع ضد بعض انتهى بطرد الفريق الموالى لمصر من اورشليم ، فراح اونياس و جماعته على مصر سنة 160 ق.م ، و استقبلهم فيلوميتور استقبال كويس و سكنهم فى منطقة هليوبوليس و اتسمح لاونياس ببنا معبد يهودى فى لينتوبوليس ( تل اليهوديه دلوقتى ) فى الدلتا جنب بوبسطيس ( تل بسطه دلوقتى ) على اطلال معبد مصرى قديم. و شغل فيلوميتور اونياس و عدد من اليهود فى بلاطه قبل ما ييجى اونياس و اتباعه مصر كان فيه مجتمع يهودى فى اسكندريه من القرن التالت قبل الميلاد و من عهد بطليموس التالت اتبنت معابد يهوديه فى مصر و استمر تدفق اليهود على مصر بأعداد كبيره خاصة بعد ما ضاعت سوريا الجوفاء من مصر وبقت تحت حكم السيلوقيين و استقرو فى الدلتا و ممفيس و الفيوم وحتى الصعيد و اداهم البطالمه حقوق مواطنه و عاشوا فى امان و سلام.

معبد ادفو ( ابولينوبوليس ماجنا )

بالنسبه لأثيوبيا الاوضاع فى عهد فيلوميتور ما كانتش سامحه بالسيطره الكامله عليها فحط فيلوميتور معسكر للجيش فى باريمبول بين حدود مصر و اثيوبيا عشان يحمى مصر من اى هجوم من الجنوب ، المعسكر ده كبر لغاية ما بقى مدينه بنى فيها فيلوميتور معبد للالهه ايزيس و سيرابيس نقش فيه اسمه و اسم أخته و مراته كليوباترا بالحروف اليونانيه. ومن المعابد التانيه اللى بناها فيلوميتور فى مناطق تانيه فى مصر معبد لاله مش معروف اسمه انتيوس بناه فى منطقه اخدت اسم الاله ده و اتسمت انتيوبوليس ، و معبد للاله ارويريس بناه فى اومبوس ( كوم امبو ) و اتنقش فيه الاهداء برضه بحروف يونانيه. استعمال الحروف اليونانيه فى المعابد المصريه بقى سيمه اتبعها البطالمه من الفتره دى و ده بيبين انهم ابتدو ينسوا و يهملو حكمة و تعاليم اجدادهم بطليموس الاول و التانى و التالت فى التعامل مع الثقافه و الديانه المصريه المحليه. فيلوميتور بدا كمان بنا المعبد الكبير البديع فى ابولينوبوليس ماجنا ( ادفو ) و ده معبد ما خلصش الا فى عصور لاحقه. من المحتمل ان الدين المصرى القديم كان فى حالة انهيار فى منطقة الدلتا و المعابد هناك كانت فى حاله وحشه و الحروف اليونانيه بقت بتتكتب على جدران و حيطان المعابد المصريه .

من الاسامى المعروفه اللى عاشت فى مصر فى عهد بطليموس الساتت فيلوميتور كان الناقد الأدبى اريستارخوس Aristarchus اللى كان تلميذ للغوى اريسوفانيس Aristophanes و كان مدرس لإبن بطليموس و أخوه يورجيتيس. و الشاعر الرعوى موسخوس Moschus of Syracuse ، و الشاعر الطبيب نيكاندير Nicander ، و عالم الرياضيات المخترع هيرون السكندرى Heron of Alexandria . لكن اشهر واحد عاش فى اسكندريه فى الفتره دى كان هيپارخوس Hipparchus ابو علم الفلك الرياضى اللى ما طلعش عالم فلك ينافسه مش بعد خمستاشر قرن.

عملات بطليموس الساتت

بورتريه بطليموس الساتت على عمله

عملات بطليموس الساتت فيلوميتور اتنقش على وشها البورتريه بتاعه و اتكتب عليها " للملك بطليموس الاله المحب لأمه " ، الملوك البطالمه كانو بيشيروا لنفسهم بإسم اله بالهيروغليفى فما بيعتبرش بدعه من فيلوميتور لكن نقش اله عمره ما ظهر على عملاتهم. و على ضهرها اتنقش نسر البطالمه و فى جناحه او جنبه طاير الفونيكس الاسطورى Phoenix ( الرخ ) او غصن نخله. غصن النخله او الفونيكس معناهم " سنه " فى الهيروغليفى و بيعتقد انهم اتنقشو على العملات كرمز لتحسن الاحول فى النص التانى من سنة حكمه. السنه المدنيه كانت مدتها 365 يوم و بكده اول يوم فى السنه الجديده ، اللى كان بيحصل مع فيضان النيل فى نص شهر يوليه ، كان بيتقدم يوم كل اربع سنين. اليوم جه فى وقته المظبوط سنة 1321 قبل الميلاد و كان محسوب انه حا ييجى مره تانيه فى ميعاده المظبوط بعد 4 × 365 سنه فى سنة 140 ق.م. مجيى الفونيكس التانى ، زى ما كان بيتسمى اياميها ، كان بيعتقد انه بيرجع معاه العصر الدهبى لمصر. كل ربع من الفتره ( كل 365 سنه ) كان بيحكم مصر ملك عظيم ، سيزوستريس ( لو اعتبر انه كان شيشانق ) ، و اماسيس ، و بكده كمان بطليموس الساتت فيلوميتور. لكن المصريين اياميها استعجلو الموضوع و ما استنوش مجيى سنة 140 ق.م و اعتبروا ان الفونيكس رجع لمصر و معاه فترة حكم عظيمه و عشان كده اتنقش الفونيكس على عملات بطليموس الساتت فيلوميتور.

الصراع مع ديميتريوس و الكساندر بالاس و وفاته

الكساندر بالاس و كليوباترا ثيا بنت بطليموس

بعد فيلوميتور ما غلب أخوه فى قبرص و بقت فى ايده عين ارخياس Archias حاكم عليها و رجع على مصر. لكن ارخياس خان فيلوميتور و اتآمر مع ديميتريوس ملك سوريا عشان يسلمه قبرص مقابل مبلغ من المال. لما الخيانه اتكشفت ارخياس انتحر عشان يفلت من العقاب. لكن ديمتريوس بمؤامرته بقى عدو لفيلوميتور اللى انضم لصف اتالوس Attalus ملك بيرجاموس و ارياراثيس Ariarathes ملك كابادوكيا و حطو الكساندر بالاس Alexander Balas كمنازع على عرش سوريا ، و قامت حرب بين الكساندر و ديميتريوس انتهت بهزيمة الاخير و قتله. بعد كده جوز فيلوميتور بنته الكبيره كليوباترا ( اتعرفت بعد كده بكليوباترا ثيا ) لالكساندر بالاس و اتعملت حفلة الجواز فى مدينة بطولومايس ( عكا ). لكن بعد الفرح اكتشف فيلوميتور ان جوز بنته الكساندر كان عامل مؤامره عليه مع تابع ليه اسمه امونيوس Ammmonious عشان يقتلوه فى بطولومايس . طوالى استدعى فيلوميتور بنته كليوباترا و طلع على سوريا بقوات عشان يحاربه ، و بعت لابن عدوه القديم ديمتريوس اللى كان برضه هو كمان اسمه ديميتريوس و عرض عليه يجوزه من كليوباترا و يقعده على عرش سوريا فوافق ديميتريوس ، و دخل فيلوميتور انطاكيه على راس جيشه و نصب نفسه ملك على اسيا و نصب ديميتريوس ملك زى ما وعده. و بعدين طلعو هما الاتنين يحاربو الكساندر بالاس و قدرو انهم يدمروا جيشه و هرب هو على الجزيره العربيه. لكن فى المعركه دى الحصان اللى كان قاعد عليه فيلوميتور اتخض من فيل فطوحه على الارض فوقع متعور. لمدة خمس تيام عاش فيلوميتور فاقد القدره ع النطق ، و اتعملت له عمليه جراحيه لشيل عضمه مكسوره فى جمجمته مات فيها ، لكن قبل ما يموت جابو له راس الكساندر بالاس و وروله انه انتصر فى اخر معاركه.

بطليموس الساتت فيلوميتور

بطليموس الساتت فيلوميتور

بطليموس الساتت فيلوميتور حكم خمسه و تلاتين سنه منها حداشر سنه لوحده و تحت وصاية امه كليوباترا ، و بعدين ست سنين مع اخوه يوريجيتيس التانى ، و فى الاخر تمنتاشر سنه لوحده من تانى. اتجوز اخته كليوباترا و سابها ارمله ، و خلف بنتين اسمهم برضه كليوباترا ، الصغيره ( كليوباترا التالته ) اتعرفت بإسم كليوباترا كوكى Clepopatra Cocce ، و إبن اسمه بطليموس قعد على عرش مصر بإسم بطليموس السابع نيوس فيلوباتور (المحب الجديد لأبوه) و قتله عمه يورجيتيس ، و كان ليه ابن تانى لكن اتوفى فى حياته.

بطليموس الساتت فيلوميتور بيعتبر ملك عظيم ، استلم عرش مصر فى ظروف وحشه و هو لسه ص مش لكن ساب مصر و هى اقوى مما كانت عليه لما اتنصب ملك عليها. كان شجاع و معتدل ، و ما ارتكبش جرايم ضد شعبه ، و ما استخدمش الاغتيالات ضد اعداءه و مناوئيه فى فتره تاريخيه كانت بتستخدم فيها الوسايل دى ، و عفا عن اخوه يوريجيتيس بعد ما هزمه فى قبرص مع إن كان ممكن يقتله و يخلص منه و ما حدش كان وقتها حا يلومه ، و رفض انه يتآمر و يستولى على عرش سوريا لما اتعرض عليه ، و فوق كل ده فى عهده مفيش مواطن واحد اتعدم.

• شوف كمان: لستة ملوك مصر البطلميه

ملخص الأحداث

• 180 : موت بطليموس الخامس و تنصيب ابنه الطفل بطليموس الساتت فيلوميتور تحت وصاية امه كليوباترا الأولى ثيا.
• 176 : موت كليوباترا الأولى ثيا. و وصاية يولايوس و لينايوس على الطفل بطليموس الساتت فيلوميتور.
• 175 : جواز بطليموس الساتت فيلوميتور من أخته كليوباترا التانيه.
• 172-173 : وصول مبعوثين من روما لاسكندريه.
• 168-169-170 : بداية الحرب السوريه الساته بين انتيوخوس الرابع و بطليموس الساتت فيلوميتور ، استيلاءه على جزءمن شمال مصر و اسر بطليموس الساتت فيلوميتور و تدخل روما و قيام حكم تلاتى مشترك بين الاخوه بطليموس الساتت فيلوميتور و بطليموس (التامن ) يوريجيتوس التانى و كليوباترا التانيه. استيلاء انتيوخوس الرابع على قبرص و جزء من شمال مصر من المحتمل بمباركة الكهنه المصريين فى ممفيس. اجبار انتيوخوس الرابع عن طريق الرومان بالانسحاب من قبرص و مصر.
• 165 : ثورة المصريين بقيادة ديونيسيوس بيتوساربيس فى جنوب مصر و ثوره فى الفيوم لأسباب اجتماعيه. اصدار مراسيم اصلاحيه للاراضى الزراعيه.
• 163-164 : بطليموس الساتت فيلوميتور نفى نفسه فى روما و منها راح على قبرص و كانت مراته/اخته كليوباترا هناك فبقى بطليموس (التامن ) يوريجيتوس التانى بيحكم لوحده فى اسكندريه. .
• 163 : رجوع بطليموس الساتت فيلوميتور لاسكندريه و تقسيم المملكه البطلميه : بطليموس (التامن ) يوريجيتوس التانى ملك على قورنيه و اراضى مصر فى المنطقه اللى اسمها دلوقتى ليبيا ، و بطليموس الساتت فيلوميتور و كليوباترا التانيه ملوك على مصر و باقى المناطق التابعه لمصر. اصدار مرسوم بالعفو على المدانين.
• 163-162 : بطليموس (التامن ) يوريجيتوس التانى فى روما لطلب منحه قبرص. تمرد فى قورنيه.
• 162-161 : مبعوثين من بطليموس الساتت فيلوميتور و بطليموس (التامن ) يوريجيتوس التانى لعرض مطالبهم و تفهم مجلس الشيوخ لمطالب يوريجيتوس من مش مساندته.
• 161 : وصول كاهن اليهود اونياس الرابع لمصر من اورشليم و معاه اعداد كبيره من اليهود. بنا معبد لاله اليهود يهوا فى ليونتوبوليس.
• 154 : يوريجيتوس التانى فى روما اللى مدته بقوات و مراكب راح بيها على قبرص عشان ياخدها من فيلوميتور لكن فيلوميتورهزمه هناك و عفا عنه.
• 150 : دخول قوات فيلوميتور انطاكيه لمساعدة الكساندر بالاس ضد ديميترويس الاول.
• 149-150 : فيلوميتور اخد بنته الكبيره كليوباترا ثيا على بطولومايس (عكا) عشان تتجوز الكساندر بالاس.
• 146-147 : دخول قوات و اسطول فيلوميتور سوريا لمساعدة الكساندر بالاس ضد ديميترويس التانى. لكن بعداكتشاف مؤامرة الكساندر بالاس لاغتياله ى مش سياسته و يجوز بنته كليوباترا ثيا من ديميترويس التانى.
• 145 : فيلوميتور ينصب نفسه فى انطاكيه ملك على اسيا لكن بعد كده يكتفى بسوريا الجوفاء و يعترف بسلطة ديميترويس التانى على اسيا.
• يوليه 145 : معركة نهر اوينوباراس و انتصار فيلوميتور على الكساندر بالاس و قتله. جرح فيلوميتور بعد ما وقع من على ضهر حصانه فى المعركه بسبب ان الحصان اتخض من فيل. موت فيلوميتور بعدها بخمس تيام وقت عمليه جراحيه فى دماغه. مد سلطة ديميترويس التانى على سوريا الجوفاء و ضياعها من مصر.
• اغسطس 145 : بطليموس (التامن ) يوريجيتوس التانى ملك على مصر.

المراجع

Holbl, Gunther, A History of The Patolemaic Empire , Routledge, London & New York 2007, ISBN 978-0-415-23489-4

• Sharpe, Samuel, The History of Egypt Under the Ptolemies, Edward Moxon, London 1838, Kessinger Publishing's Reprints, USA 2007, ISBN 1-4325-4859-X
• The New Encyclopædia Britannica, Micropædia,H.H. Berton Publisher,1973-1974
• The New Encyclopædia Britannica, Macropædia,H.H. Berton Publisher,1973-1974
• الموسوعة الثقافية، مؤسسة فرانكلين للطباعة والنشر، القاهرة - نيو يورك

شوف كمان : لستة ملوك مصر البطلميه
مسك قبله	البطالمة	مسك بعده
بطليموس الخامس ابيفانس (الظاهر)	مدة الحكم: من 180 ل145 ق.م	بطليموس السابع نيوس فيلوباتور (المحب الجديد لأبوه)

مصادر

فيه فايلات فى تصانيف ويكيميديا كومونز عن:

بطليموس الساتت