|
'''المستعين بالله أبوابو الفضل العباس ابن الخليفه محمد المتوكل على الله بن المعتضد بالله''' ( [[القاهره]]، ح. 1390 - القاهره، فبراير/مارس 1430 ) ، [[الخلافه العباسيه فى القاهره|الخليفه العباسى فى القاهره]] العاشر من سنة 1405 لسنة 1414 ، و خامس سلاطين [[الدوله المملوكيه البرجيه]] (الشركسيه)، اتسلطن سنة 1412 فبقى خليفه وفى نفس الوقت [[سلطان]] [[مصر]] فى حاله فريده من نوعها فى عصر [[الدوله المملوكيه]] البرجيه (الشركسيه). حكم ك[[سلطان]] حوالى ست شهور.
== أصلاصل الخلافه العباسيه فى مصر ==
المستعين بالله كان بقى خليفه [[الخلافه العباسيه فى القاهره|للخلافه العباسيه فى القاهره]] سنة 1405 بعهد من ابوه محمد المتوكل فى عهد سلطان مصر [[الناصر فرج]]. الخلافه العباسيه فى القاهره كان أسسهااسسها السلطان [[الظاهر بيبرس (قبل السلطنه)|الظاهر بيبرس]] كتعويض للخلافه العباسيه اللى انتهت فى [[بغداد]] بعد [[سقوط بغداد (1258)|سقوط بغداد]] فى ايدين [[امبراطوريه مغوليه|المغول]] سنة 1258. هدف بيبرس كان كمان ان الخلافه تبقى فى مصر فتدى شرعيه للحكم المملوكى اللى قام فى مصر سنة 1250 على انقاض [[الايوبيين|الدوله الايوبيه]] و ماوافقش الايوبيه و فضل الحكم مزعزع ومحتاج شرعيه من الخليفه اللى رفض حكم [[شجر الدر]] بحجة انها ست. العاده فى العصر الايوبى كانت ان الخليفه العباسى لازم يوافق على سلطنة الحاكم عشان يبقى حكمه شرعى. الخلافه العباسيه فى مصر كانت هى الخلافه الوحيده فى [[الشرق الاوسط]] بعكس قبل كده كان فيه كذا خلافه فى وقت واحد.
== تمرد الشام و خلع الناصر فرج ==
الفتره التانيه من حكم السلطان الناصر فرج اتصفت بالإضطراب و الفوضى و حصل فيها تمردات من الامرا فى الشام لدرجة ان نايب حلب اعلن سلطنته سنة 1406 بلقب " الملك العادل جكم " و أيده كل نواب الدوله فى الشام ما عادا نايب طرابلس " [[المؤيد شيخ|شيخ]] ". سلطنة نايب حلب ده ما استمرتش اكتر من شهرين و انتهت بإغتياله على ايد راجل تركمانى. و هو ما يعتبرش سلطان من سلاطين الدوله المملوكيه لإنه ما اتسلطنش فى القاهره عاصمة الدوله المملوكيه و ما اتعملتهوش مراسم تنصيب و مبايعه من الخليفه و القضاه فبيعتبر مجرد متمرد على السلطان الشرعى " الناصر فرج ". بعد قتله اتحالف نايب الشام " نوروز " و نايب طرابلس " شيخ " ضد السلطان الناصر فرج و بكده خرجت الشام عن طاعة مصر فراحلهم السلطان عشان يحاربهم و فضل يطاردهم من غير ما يقدر يقضى عليهم فراح على [[دمشق]] و لما عاز يرجع القاهره ما قدرش بسبب محاصرته. فخرج يحارب المتمردين و هو شارب خمره و سكران طينه فلما شافوه الامرا ع الحال ده انضمت منهم اعداد لشيخ و نوروز و مافضلش معاه غير عدد صغير من العسكر فإتغلب جنب دمشق و فضلوا يطاردوه و مسكوا الخليفه " المستعين بالله العباس " و طلبوا منه انه يخلعه فخلعه و انتهى امره بالحكم عليه بالإعدامبالاعدام. بعد قتل السلطان اتنافس نوروز و شيخ على السلطنه لغاية ما اتفقوا انهم يسلطنوا الخليفه لكن الخليفه ما رضيش غير بعد ما وافقوا على شروط كتيره اشترطها عليهم كان منها شرط انه يفضل خليفه وقت سلطنته و حتى بعد خلعه من السلطنه.
== سلطنة الخليفه المستعين ==
اتبايع المستعين بالله و اتسلطن على ايد الأميرالامير شيخ فى القاهره و بعت الأميرالامير شيخ لنوروز فى الشام و طلب منه مبايعته فبايعه هو كمان. فى الحقيقه سلطنة المستعين بالله كانت شكليه و اتعامل كمجرد حاجه ملحقه بالدوله لغاية ما يستقر الحكم و التنافس ما بين شيخ و نوروز ففضل مجرد [[خيال الضل|خيال ضل]] و شخشيخه فى ايد الامير شيخ. بيقول [[ابن إياس]] انه حتى ما كانش بيقدر يجتمع بحد من غير وجود الأميرالامير جقمق الدوادار اللى كان موكل بيه و ده سبب له قلق كبير. و بيحكى [[المقريزى]] ان الأميرالامير شيخ " ترك الخليفه فى غاية الحصر، حتى استبد بالسلطنه ". [[السيوطى]] من جهته حكى قصه مختلفه فقال ان الخليفه كان سلطان مستقل بيأمر و بينفذ على هواه ، لكن قصة السيوطى ضعيفه لإن شيخ بعد ما نظم اموره قدر يخلعه بسهوله بحجة كترة الإضطرابات و فساد [[شيوخ العربان فى مصر|العربان]] فى البلاد.
الأميرالامير شيخ نصب نفسه سلطان بإسم [[المؤيد شيخ]] و حدد إقامة المستعين بالله هو و عيلته فى ركن فى [[قلعة الجبل]] لغاية ما عزله و عين بداله المعتضد بالله أبوابو الفتح داود أخواخو المستعين بالله ، بعد ما قعد على عرش مصر حوالى ست شهور.
بعدها اترحل المستعين بالله على [[اسكندريه]] و اتسجن فى برج فى اسكندريه لغاية ما افرج عنه السطان [[الظاهر ططر]] فى فترة حكمه سنه 1421 و اداله حصان بسرج دهب و سمح له بالحركه فى اسكندريه زى ماهو عايز فعاش فيها لغاية ما اتوفى فى الوباء سنة 1430.
رغم ان فترة حكمه كانت قصيره لكن المستعين بالله سك دينار شبه " الدينار الناصرى " يعنى دينار السلطان الناصر فرج اللى سكه سنة 1405-1506 فى وزن قريب لوزن "الدوكات" ( 3,55 جرام) و ده كان اول دينار مصرى وزنه اقل من وزن الدهب القياسى التقليدى ( المثقال).
اتنقش على الدينار السلطان الملك أميرامير المؤمنين ، أبوابو الفضل أميرامير المؤمنين. و ظهر لقب ليه هو " الإمام الأعظم " فإتنقش " الإمام الأعظم المستعين بالله أبوابو الفضل ".
== المراجع ==
* [[ابن إياس]]: بدائع الزهور فيفى وقائع الدهور، الهيئة المصرية العامة للكتاب، 1982
* [[ابن تغرى]]: النجوم الزاهرة فيفى ملوك مصر و القاهرة، دار الكتب و الوثائق القومية، مركز تحقيق التراث، القاهرة 2005، ISBN 977-18-0373-5
* [[المقريزى]] : السلوك لمعرفة دول الملوك, دار الكتب, القاهرة 1996.
* شفيق مهدى ( دكتور) : مماليك مصر و الشام, الدار العربية للموسوعات, بيروت 2008.
| 