الفرق بين النسختين بتاع: «حى الأزبكيه»

'''حى الأزبكيه''' ، حى من أحياء مدينة [[القاهره]] عاصمة [[مصر]]. بناه الأميرالامير " سيف الدين أزبك من طُطغ الظاهرى " أتابك [[الجيش المصرى]] فى عهد السلاطين [[الظاهر تمربغا]] و [[الأشرف قايتباى]] من سلاطين [[الدوله المملوكيه]] فإتنسب لإسمه " أزبك " و اتعرف بإسم " الأزبكيه ".

الأميرالامير أزبك كان أتابك جيش مصر ( القائد العام للجيوش المصريه المنصوره ) فى عهد السلطان الظاهر تمربغا و بعدين اتعين نايب للسلطان فى الشام و فى عهد السلطان الاشرف قايتباى رجع مصر و رجع لمركز الأتابك و قاد جيش مصر فى معارك ضد [[توركيا|الاتراك]] و هزمهم فى [[اسيا الصغرى]] فى كذا معركه منها [[معركة أدنه (1488)|معركة أدنه]].

== أصلاصل منطقة الأزبكيه ==

المنطقه اللى اتبنى عليها حى الأزبكيه كانت فى الأصلالاصل منطقه اسمها " مناظر اللوق " كانت عامره زمان و فيها جناين و خليج اسمه " خليج الذكر " بتتفسح الناس عنده ، وفضلت على الحال ده لغاية سنة 1257 ، و لما حفر الناصر محمد بن قلاوون الخليج الناصرى سنة 1324 نشفت ماية خليج الذكر و مع مرور السنين اتحولت لمنطقه خراب مغطياها تلال و رمله و طالع فيها شجر سنط و كان فيها بركه قديمه اتكونت بعد ماوصل واحد الحته اللى فيها بالخليج الناصرى فكانت بتتملى بالمايه فى شهور زيادة النيل اللى كان بيستعملها فى زراعة البرسيم و الشعير . المنطقه كان فيها مقامات لأولياء بيزوروهم الناس منهم مقام سيدى عنتر و مقام سيدى وزير و كان فيه جامع خراب قديم اسمه " جامع الجاكى ".

ابتدا بنا الأزبكيه فى سنة 1475 فى عهد السلطان الأشرف قايتباى لما المنطقه لفتت نظر الأميرالامير أزبك اللى كان ساكن جنبيها فقرر انه يعمرها فمهد الأرضالارض و زاح التراب و جاب بقر و محاريث و زرع شجر جميل و حفر البركه و وصل لها مايه من الخليج الناصرى و بنى مبانى و بيوت و حط طواحين و زرع ورد و شجر و عمل جهد كبير جداً و صرف فلوس كتيره اكتر من 100 ألفالف دينار لغاية ما حولها لمنطقة جناين عامره بعد ما كانت منطقة مهجوره بتغطيها التلال و التراب.

بنى الأميرالامير أزبك مبانى مدنيه و دينيه جميله حوالين البركه كان منها سرايته الفخمه اللى بناها سنة 1477 و جامع روعه اتسمى " جامع أزبك " كان مبنى على عواميد رخام رشيقه و ليه مئذنه بتتكون من دورين. الجامع ده فضل موجود فى الأزبكيه لغاية ما اتحول لمتجر كبير وقت [[الحمله الفرنسيه|الحمله الفرنساويه]] و بعدين بقى مهمل لغاية ما اتهد و اتردمت البركه سنة 1869 فى عهد [[الخديوى اسماعيل]] بسبب بنا [[دار الاوبرا الخديويه]].

حى الأزبكيه اتوسع و فضل يكبر من وقت ما بناه الأميرالامير أزبك و اكمن موقعه كان متوسط و كله اشجار و جناين بقى المكان المفضل لسكنة أعيان مصر و امراءها اللى اتنافسوا على بنا سراياتهم و بيوتهم هناك فبقى أجمل أحياء القاهره و اكتر مكان مليان بالسرايات الفخمه و الجناين و بقى فى حد ذاته زى مدينه منفصله.

اتقالت اشعار عن إنجازانجاز أزبك العمرانى جه فيه :

مع مرور السنين حى الازبكيه كبر و اتوسع و كان جنبيه كذا حى راقى ، فى شماله كان فيه " الحى القبطى " اللى جزء منه كان من " حى المقس " ( محطة مصر أواو باب الحديد دلوقتى ) و اتبنى فيه بعد كده الكنيسه المرقسيه الكبيره. فى جهة الشرق كان فيه " حى الأفرنج " اللى كان بيسكن فيه الخواجات ، و دى كانت منطقه موجود فيها بيوت و اوتيلات و محلات تجاريه و القنصليات الأوروبيه. فى شرق حى الأفرنج كان فيه " حى اليهود " اللى معروف دلوقت بإسم " [[حارة اليهود]] ". فى الجنوب كان حى [[الموسكى]] و شارع الموسكى ما بين بركة الأزبكيه و الخليج المصرى. لغاية دلوقتى فيه جزء من الشارع ده موجود مابين ميدان العتبه الخضرا ( اللى ضمن نطاق حى الأزبكيه ) و شارع الخليج المصرى اللى بقى مكان الخليج الفعلى اللى اتردم ( شارع بور سعيد دلوقتى ).

من أهم القصور اللى اتبنت فى الأزبكيه قبل ما يتبنى قصر الألفى كان القصر اللى بناه [[على بيك الكبير|على بك الكبير]] لمراته الست نفيسه خاتون المراديه فى درب عبد الحق السنباطى المطل على بركة الأزبكيه و عاشت فيه ما بين 1773 و 1816، القصر ده كان اول صالون اجتماعى الشرق فى القرن السبعتاشر و شاف احداث سياسيه مهمه جداً. و كان فيه قصر أحمداحمد الشرابى و ده كان راجل من تجار القاهره الكبار و القصر كان ليه قبب مدهبه و قزاز مزخرف و منقوش و كانت على عتباته قوارب واقفه فى البركه ، و كان أحمداحمد الشرابى بيسمح لسكان القاهره انهم يدخلوا يتفسحوا فى جناين القصر. على ارض قصر أحمداحمد الشرابى اتبنت دار الأوبراالاوبرا لخديويه. و كان فيه بيت كبير للفقيه السيد سعودى و قصر للشيخ [[عبد الله الشرقاوى]] شيخ [[الأزهرالازهر|الجامع الأزهرالازهر]] و كان القصر ده مليان تحف قيمه و كتب مجلده تجليد فاخر.

عدد من الرحاله [[اوروبا|الاوروبيين]] زاروا القاهره فى القرن السبعتاشر و وصفوا اللى شافوه فى حى الأزبكيه و كان منهم الرحاله " دى تيفنو " اللى زار القاهره مابين 1656 و 1658 و ذكر ان ماية النيل كانت كل سنه بتفضل ماليه بركة الأزبكيه حوالى اربع أواو خمس تشهر.

* [[ابن إياس]]: بدائع الزهور فيفى وقائع الدهور ، الهيئة المصرية العامة للكتاب، 1982.

* [[الجبرتى]]، تاريخ عجائب الأثارالاثار فى التراجم و الأخبار، دار الجيل، بيروت.

* حسين عبد العليم عليوة، الأهرامالاهرام ، 31 يناير 1969.

* [[المقريزى]] : المواعظ و الاعتبار بذكر الخطط والأثار، مطبعة الأدب،الادب، القاهرة 1968.

* نجيب توفيق، أمام المماليك، دار العرب للبستانى، القاهرة 1989.