الروماني (limba română, نطق: [ˈlimba roˈmɨnə] اسمع) هيه لغه رومانسيه بيتكلمها ما بين 24 و 28 مليون انسان فى رومانيا و مولدوڤا و حته صغيره فى صيربيا اسمها فويفودينا و حته كمان فى اليونان اسمها جبل اتوس.اللغه الرومانى لغه رسميه فى منظمات دوليه زى فى الاتحاد الاوروبى و الاتحاد اللاتيني.اغلب مفردات اللغه جاى من اللاتينى (حوالى 66%) و باقى المفردات من اصول تانيه اهمها الداشي، التوركي، اليونانى و الانجليزى و الفرنساوى.الرومانى ليه مجمع لغوى اسمه اكاديميا رومانا (Academia Română) و هو المسئول عن الدراسة و الحفاظ على اللغه الرومانى و الادب و الثقافه الرومانيين.

روماني
بيتكلموها فى رومانيا (22 مليون)و مولدوڤا (4 مليون); و كمان فى بولجاريا,اوستراليا, كانادا, امريكا, اوكرانيا, روسيا, اسبانيا, صيربيا,المجر,اسرائيل, و بلاد تانيه.
عدد المتكلمين: 28 مليون
لغه رسميه:
البلد: رومانيا,مولدافيا و الاتحاد الاوروبى
التصنيف اللغوي:
لغات اندو-اوروبيه
   لغات ايتاليه
      لغات رومانسيه
         لغات رومانسيه شرقيه
            الروماني
لغه رومانى
،  و
 

المتكلمين
النسب

 
  
   
    
     
      
       
        
         
          
           
            
             
              

ISO 639-1 ro[1]  تعديل قيمة خاصية رمز أيزو 639-1 (P218) في ويكي بيانات
ISO 639-2 ron،  وrum  تعديل قيمة خاصية رمز أيزو 639-2 (P219) في ويكي بيانات
ISO 639-3 ron  تعديل قيمة خاصية رمز أيزو 639-3 (P220) في ويكي بيانات
لغه رسميه فى
رومانيا [2]
مولدوڤا [3]
صيربيا [4]
اوكرانيا [5]  تعديل قيمة خاصية البلد (P17) في ويكي بيانات
الاسم الاصلى (باللغه رومانى: limba română)
(باللغه رومانى: românește‎ تعديل قيمة خاصية الاسم الاصلى (P1705) في ويكي بيانات
ازمنه المضارع
فعل ماضى
مستقبل مستمر   تعديل قيمة خاصية لديه زمان (P3103) في ويكي بيانات
السكان الاصليين لـ رومانيا ،  ومولدوڤا   تعديل قيمة خاصية أصيل في (P2341) في ويكي بيانات
نظام الكتابه حروف كيريلى   تعديل قيمة خاصية نظام الكتابه (P282) في ويكي بيانات

التاريخ

تعديل

السكان الاصليين لرومانيا كانو شعب هيندو-اوروبى اسمهم الداشيين و دول انهزمو سنة 106 (ع.ح) قدام الغزو الرومانى اللى قاده الامبراطور تراجان ووقعت مناطق كبيره من اراضى الداشيين تحت حكم الامبراطوريه الرومانيه اللى فرضت اللغه اللاتينى على الداشيين.

الخصايص

تعديل

اللغه الرومانى قريبه من بقية اللغات الرومانسيه زى الفرنساوى و الاسبانى و الطالياني، بس لاسباب تاريخيه معينه اهمها ان رومانيا متحاطة من كل الجهات بشعوب سلافيه و وجودها فى شرق اوروبا فحصل انفصال بينها و بين باقى اللغات الرومانسيه اللى اتطورت فى فى غرب اوروبا و اتاثرت باللغات الالمانيه فى الوقت اللى فضلت فيه الرومانى محافظة على كتير من خصايص اللغة اللاتينى القديمه. يعنى مثلا، اللاتينى فيه 6 حالات اعراب للكلمات و الرومانى فيه خمس حالات:

  • nominativ الفاعل
  • acuzativ المفعول بيه المباشر
  • dativ المفعول بيه ال مش مباشر
  • genitiv المضاف اليه
  • vocativ المنادى

و مش موجود اى حالات اعراب فى اللغات الرومانسيه الحديثة، معظم اللغات الرومانسيه الحديثه فيها نوعين للاسم يا مزكر يا مؤنث. الرومانى فيه تلات حالات زى اللاتينى الكلاسيكي: يا مزكر يا مؤنث يا محايد.

 
شعار الاكاديميه الرومانيه

مثال على اللغه

تعديل

النص المصرى:

كل الناس بيتولدو حرين و متساويين فى الكرامه و الحقوق. اتوهبلهم عقل و ضمير و لازم يعاملو بعض ب روح الاخويه.
(الاعلان العالمى لحقوق الانسان)

النص الرومانى:

Toate fiinţele umane se nasc libere şi egale în demnitate şi în drepturi. Ele sunt înzestrate cu raţiune şi conştiinţă şi trebuie să se comporte unele faţă de altele în spiritul fraternităţii.

لينكات برانيه

تعديل
 
Wikipedia
لغه رومانى (نسخه من ويكيبيديا, الموسوعه الحره.)
 
فيه فايلات فى تصانيف ويكيميديا كومونز عن:
  1. https://op.europa.eu/web/eu-vocabularies/at-dataset/-/resource/dataset/language
  2. ScriptSource - Romania — تاريخ الاطلاع: 21 اغسطس 2023
  3. ScriptSource - Moldova — تاريخ الاطلاع: 21 اغسطس 2023
  4. ScriptSource - Serbia — تاريخ الاطلاع: 21 اغسطس 2023
  5. ScriptSource - Ukraine — تاريخ الاطلاع: 21 اغسطس 2023