اورليستات

اوليستات orlistat

( الاسم التجاري : زينيكال Xenical ) بتاع شركه روش ROCHE ( بيتباع من غير روشته فى بعض الدول باسم alli من شركه جلاكسو GsK واللي الاسم الكيميائي بتاعه tetrahydrolipstatin وايضا بيعالج السمنه) . طريقه عمله انه يمنع امتصاص الدهون من الاكل وبالتالي بيقلل السعرات اللى الانسان بيكتسبها . والدوا ده بيوصفه بعض الاطباء لما يكونوا فى حاجه لتقليل السعرات الحراريه التى تدخل الجسم من الاكل . مشتق من ماده اخرى اسمها lipstatin واللي تستطيع بقوه توقف انزيم من البنكرياس اسمه ليبيز pancreatic lipase ( الانزيم المسئول عن تحليل الدهون ) ودى الماده يتم استخلصها من بكتيريا اسمها ستربتومايسيس توكسيترايسيني Streptomyces toxytricini. لكن لان اورليستات orlistat ك ماده افضل من lipstatin فى بساطتها وثباتها طوروها لعلاج التخن.

كفاءته

الوزن اللى بينزل مع زينيكال بيختلف . فى بعض التجارب اللى تمت لمدة سنة قدر 35.5%-54.8% من الاشخاص انهم ينزلوا 5% من وزنهم بالرغم انه مش كل الوزن اللى نزل بالضروره من دهن الجسم . و 16.4%-24.8% قدروا ينزلوا 10% من وزنهم . عدد مش قليل من الاشخاص رجع وزنهم زاد تاني بعد ما وقفوا زينيكال ( 35% من الوزن اللى فقدوه رجع ) . دراسه اخرى وجدت ان زينيكال ييقلل احتمالات الاصابه بمرض السكرالنوع الاخر( اللى يتم اخذه على هيئه حبوب ) قلت بنسبه 37% بالرغم ان زينيكال مبينزلش الوزن بشكل كبير لكنه قدر يقلل احتمالات مرض السكر النوع التاني بنجاح اكبر بكتير ( حسب دراسه XENDOS study )

الاثار الجانبيه

لان الدواالدوا بيشتغل فى الامعاء فاكتر اعراضه الجانبيه مرتبطه بالمنطقه دي واكتر واشهر عرض هوا الاسهال الدهني steatorrhea( لان الدهون تخرج مع البراز زي ماهيا من غير ما الجسم يمتصها ) واللي بيكون براز مش متماسك وفيه زيت , وكمان تلاقي اللى بياخد زينيكال مزنوق ورايح الحمام كل شويه وميقدرش يفرغ من مره واfgfdgdfgfd حده وعنده انتفاخ . وعشان يقل العرض ده فالافضل تقليل محتوي الدهون فى الاكل وتقليل سوعراته الحراريه ( كالوريز ) . الانتفاخ بيقل والاسهال الدهني كمان ممكن يقل لو كان محتوي الدهون فى الوجبه 15 جرام بس .

بحسب شركه روش ( المنتجه ) ان الاعراض دي بتكون شديده بس فى بدايه العلاج لكنها بتقل مع الوقت . حسب دراسه XENDOS study اللى قالت انها لقيت 36% بس من اللى خدوا زينيكال فى التجربه فى السنه الرابعه هما اللى عانوا من الاعراض دي . بينما 91% منهم كان عندهم ع الاقل واحد من الاعراض دي فى اول سنه . لكن فيه تفسير تاني لده انه السبب هو انه بيحصل نوع من التعود والتقبل لل اكل قليل الدهون مع الوقت واللي بالتالي بيقلل الاعراض الجانبيه دي .

ع المدي الطويل

بالرغم من زياده حصول سرطان الثدي بين اللى بياخدوا اورليستات من بدري . ورغم انو فيه بعض التجارب بتربط بين الاتنين ( ودا فى اخر مراجعه FDA له ) الا انه فيه دراسه تانيه قالت ان مفيش فرق مهم بين حصول السرطان ده بين اللى بياخدوا زينكيال واللي مبيخدهوش ( زياده بسيطه 0.03%). داغير دراسه تانيه سنه 1999 قالت ان 3 من ال 4 حالات اللى اتصابوا بالسرطان ده كان قبل ما ياخدوا زينيكال . دا غير كلام تاني عن سرطان القاولون فى تجارب ع الحيوانات .

تحذيرات

الفيتامينات اللى بتدوب فى الدهون زي ( A,D,E,K ) مش بيحصل لها امتصاص هيا كمان مع الزينيكال عشان كده بينصح المرضي انهم ياخدوا حبايه واحده من منتج فيه الاربع فيتامينات دول مع بيتاكاروتين قبل النوم .

تفاعلات

فيه بعض التفاعلات مع بعض ادويه كبت المناعه بعد عمليات الزرع وزي ciclosporin .

موانع الاستعمال

ممنوع فى الحالات دي

الحساسيه لاورليستات .
ضعف الامتصاص فى الامعاء .
اللى شايلين المراره او حته منها .
الحمل والرضاعه .
اللى عندهم انسداد فى المراره او تلف فى الكبد او مرض فى البنكرياس ( ياخدوا حذرهم مع الدوا ) .

موافقات

الدوا متوافق عليه فى امريكا , استراليا , الاتحاد الاوروبي . ومعتمد من FDA .

المصادر

ويكي انجليزيه ( ترجمه للمصري )