ايفانز-بريتشارد
ادوارد ايفان ايفانز-بريتشارد ، سير - Sir Edward Evan Evans-Pritchard - ( كروبرو، ايست ايسيكس، انجلترا، 21 سبتمبر 1902 - اوكسفورد، 11 سبتمبر 1973 )، عالم انثروبولوجيا انجليزى كبير ساهم فى تطوير الانثروبولوجيا الاجتماعيه. كان بروفيسور فى الانثروبولوجيا الاجتماعيه فى جامعة اوكسفورد فى انجلترا من سنة 1946 ل 1970. اشتغل محاضر فى جامعة القاهره سنة 1932 . عمل دراسات و ابحاث مهمه عن قبيلة الأزاندى و النوير فى افريقيا. من اهم مؤلفاته : " السحر (ويتشكرافت) و التكهنات الغيبيه و السحر عند الأزاندى Witchcraft, Oracles and Magic Among the Azande " ، و " الانثروبولوجيا الإجتماعيه Social Anthropology and Other Essays " ، و " نظريات فى الديانات البدائية Social Anthropology and Other Essays " و غيرها.
اتولد ايفانز-بريتشارد فى كروبرو فى ايست ايسيكس Crowborough, East Sussex فى انجلترا سنة 1902 و درس فى وينتشيستر كوليج Winchester College و درس تاريخ فى ايكستير كوليج Exeter College فى اوكسفورد ، و خلص دراسته الجامعيه فى مدرسة لندن للعلوم الإقتصاديه London School of Economics و هناك اتاثر بتشارلز جبريال سليجمان Charles Gabriel Seligman رائد الدراسات الاثنولوجيه فى السودان. من الانثروبولوجيين التانيين اللى اتأثر بيهم ايفانز-بريتشارد كان الانثوبولوجى البولندى برونيسلاف مالينوفسكى Bronisław Malinowski.
دراساته
بدأ ايفانز-بريتشارد دراساته الميدانيه سنة 1926 بدراسة قبيلة الأزاندى فى أعالى النيل و نال الدكتوريه على دراساته هناك سنة 1927 ، و الف كتابه المشهور و المهم عن السحر عند الأزاندى " السحر (ويتشكرافت) و التكهنات الغيبيه و السحر عند الأزاندى Witchcraft, Oracles and Magic Among the Azande " ( اتنشر سنة 1937 ) الكتاب ده بيعتبر اول و من اهم الكتب فى الانثروبولوجيا الاجتماعيه . اشتغل محاضر فى فى مدرسة لندن للعلوم الاقتصاديه و استمر يحاضر هناك لغاية ما بدأ دراسته الميدانيه عن قبايل " النوير ".
فى سنة 1932 اتعين محاضر فى جامعة القاهره فى مصر ، و بعد ما رجع اوكسفورد استمر فى ابحاثه عن قبيلة النوير ، و فى الفتره دى قابل الانثروبولوجيين الكبار رادكليف-برون Radcliffe-Brown و ميير فورتيس Meyer Fortes. ابتدا ايفانز بريتشارد يطور نظرية رادكليف-برون عن الوظيفه النسقيه structural-functionalism و على اساسها الف ثلاثيته ( " النوير " و " ديانة النوير " و " علاقات القرابه و الزواج عند النوير " he Nuer, Nuer Religion, and Kinship and Marriage Among the Nuer ) و شارك فى تحرير كتاب " النظام السياسى الافريقى African Political Systems ".
فى وقت الحرب العالميه التانيه خدم ايفانز-بريتشارد فى اثيوبيا و ليبيا و السودان و سوريا. فى السودان نظم قوات من قبيلة الأنواك Anuak لمضايقة الطليانه و شن حرب عصابات عليهم. و فى سنة 1942 اتعين فى الاداره البريطانيه العسكريه فى قورينه فى شمال افريقيا The British Military Administration of Cyrenaica in North Africa ، و هناك ، نتيجه لخبرته و المعلومات اللى اكتسبها ، الف " سنوسيين قورينه The Sanusi of Cyrenaica ". مع نهاية الحرب سنة 1944 اعتنق الكاتوليكيه.
بعد ما رجع انجلترا اشتغل فتره قصيره فى كيمبردج Cambridge و بعدين اتعين فى سنة 1946 بروفيسور للأنثروبولوجيا الإجتماعيه فى جامعة اكسفورد فى اول سولس كوليج All Souls College و استمر بقية حياته فى الشغلانه دى و اتلمذ على ايديه انثروبولوجيين كتار.
من افكاره
مؤلفات ايفانز-بريتشارد الأخرانيه كانت نظريه اكتر منها ميدانيه و ناقش فيها طبيعة علم الانثروبولوجيا و ازاى يتمارس. فى سنة 1950 شكك فى طبيعة علم الانثروبولوجيا كعلم من العلوم الطبيعيه و قال انه من مجموعة العلوم الانسانيه و بالذات علم التاريخ. و قال ان اصعب حاجه بتواجه عالم الانثروبولوجيا هى ترجمة افكاره لعالم بينتمى لثقافه تانيه عشان يفهمها و بعدين ترجمة اللى فهمه لفكره عشان يقدر يشرحها للمنتمين لثقافته.
فى سنة 1965 نشر ايفانز-بريتشارد كتاب مهم عن الديانه البدائيه و انتقد النظريات اللى كانت موجوده وقتها ، و قال ان الانثروبولوجيين فى العاده ما بينجحوش فى دخول عقول الناس اللى بيدرسوهم و نتيجه لكده بيفسروا دوافعهم بطريقه قريبه من ثقافتهم هما مش من ثقافة اللى بيدرسوهم. و وضح إن الانثروبولوجيين " المؤمنين " و " المش المؤمنين " بيتعاملوا مع دراسات الأديان بطرق مختلفه ، ان الباحث " المش مؤمن " بيميل لإقحام نظريات البيولوجيا و السوسيولوجيا و السيكولوجيا عشان يوصل لنتيجة ان الدين حاجه خرافيه ، بعكس الباحث " المؤمن " اللى بيميل لإستعمال نظريات بتشرح الدين على انه طريقه لتفسير الحقايق.
فى سنة 1971 كرمته انجلترا بالفروسيه و اتوفى فى اكسفورد فى 11 سبتمبر 1973.
اسرته
اتجوز ايفانز-بريتشارد " ايوما Ioma " و خلفوا تلت ولاد منهم توأمين و وبنتين . اصغر ولاده " امبروس Ambrose " كاتب فى جورنال الديلى تلجراف اللندنى Daily Telegraph و مؤلف كتاب " الحياة السرية لبيل كلينتون The Secret Life of Bill Clinton ". اصغر بناته " ديردر Deirdre " متخصصه فى علم الفولكلور و دراسات الشرق الأوسط ، و اكبر بناته " شينين Shineen " سيدة اعمال ناجحه. ولاده التوأم " نيكى Nicky " و " جون John " . الأولانى متخصص فى الكومبيوتر و التانى مدرس اقتصاد و الف كذا كتاب.
دراساته و مؤلفاته
- 1937 Witchcraft, Oracles and Magic Among the Azande. Oxford University Press. 1976 abridged edition: ISBN 0-19-874029-8
- 1940a The Nuer: A Description of the Modes of Livelihood and Political Institutions of a Nilotic People. Oxford: Clarendon Press.
- 1940b "The Nuer of the Southern Sudan". in African Political Systems. M. Fortes and E.E. Evans-Prtitchard, eds., London: Oxford University Press., p. 272-296.
- 1949 The Sanusi of Cyrenaica. London: Oxford: Oxford University Press.
- 1951a Kinship and Marriage Among the Nuer. Oxford: Clarendon Press.
- 1951b "Kinship and Local Community among the Nuer". in African Systems of Kinship and Marriage. A.R. Radcliffe-Brown and D.Forde, eds., London: Oxford University Press. p. 360-391.
- 1956 Nuer Religion. Oxford: Clarendon Press.
- 1962 Social Anthropology and Other Essays. New York: The Free Press. BBC Third Programme Lectures, 1950.
- 1965 Theories of Primitive Religion. Oxford University Press. ISBN 0-19-823131-8
- 1967 The Zande Trickster. Oxford: Clarendon Press.