عباس اقبال الاشتيانى

عباس اقبال آشتيانى ( اشتيان ، ايران ، 1896 - روما ، ايطاليا ، 1956 ) ، مؤرخ و اديب و عالم لغوى ايرانى كبير. من اشهر مؤلفاته " تاريخ ايران المفصل من صدر الاسلام لانقراض الدوله القاجاريه " ( تاريخ مفصل ايران از صدر اسلام تا انقراض قاجاريه ).

عباس اقبال الاشتيانى
معلومات شخصيه
الميلاد	سنة 1896
الوفاة	10 فبراير 1956 (59–60 سنة)  روما
مواطنه	ايران
عضو فى	مجمع اللغه العربيه بدمشق
الحياه العمليه
المدرسه الام	جامعة باريس
المهنه	مؤرخ
اللغات المحكيه او المكتوبه	انجليزى
موظف فى	جامعة طهران

عباس اقبال الاشتيانى 1896 - 1956

اتولد عباس اقبال فى اسره بسيطه فى آشتيان فى ايران و دخل الكتاب و بعدين دخل دار الفنون فى طهران و خلص دراسه متوسطه فيها و اخد دبلوم منها و اتعين فى المكتبه العموميه فى وزارة المعارف. شغله فى المكتبه خلاه يتعرف مشاهير ايران فى العلم و الادب فى زمانه زى ملك الشعرا بهار و رشيد ياسمى و سعيد نفيسى و شاركهم فى نشر مجلة " دانشكده " ( الكليه ) و اتعرف على غيرهم زى محمد على فروغى و ابو الحسن فروغى و غلام حسين و نشر معاهم مجلة " فروغ تربيت " ( انوار التربيه ) ، و عن طريق المجلتين دول اتشهر اسمه بين المهتمين بالادب الفارسى.

بعد شغله فى المكتبه اشتغل مدرس للغه الفارسيه فى دار الفنون و فى مدارس طهران الكبيره فدرس فارسى فى دار المعلمين العليا و درس تاريخ و جغرافيا فى المدرسه السياسيه و المدرسه العسكريه اللى عن طريقها اتعين فى سنة 1927 سكرتير للهيئه العسكريه الايرانيه فى فرنسا و انتهز فرصة وجوده فى فرنسا فدرس فرنساوى و دخل جامعة السوربون و اخد منها الليسانس فى الاداب. و هو فى باريس اتعرف على العلامه المحقق محمد عبد الوهاب القزوينى ( اتوفى 1950 ) و اتصحابو على بعض فزادت مكانته الادبيه و العلميه و اتعين استاذ فى الجامعه و عضو فى المجمع اللغوى الايرانى.

اهتم عباس اقبال بتاريخ ايران و تاريخ الدوله الايلخانيه المغوليه فى فارس و كتب دراسات مهمه عنهم ما يستغناش عنها المؤرخين و الباحثين المتخصصين فى تاريخ فارس و المغول.

بعث اللغه و الثقافه الفارسيه

اهتم اقبال بتاريخ و ثقافة ايران.

بعد ما غزا العرب فارس فى نص القرن السابع اجبر العرب الفرس ان العربى يبقى لغتهم الرسميه و بقت اللغه و الثقافه الفارسيه متعرضين لخطر الزوال و الدوبان فى كيان اجنبى و فضل الحال على كده لغاية ما الخليفه المأمون عين طاهر بن الحسين حاكم على خراسان سنة 821 و قامت الدوله الطاهريه اللى استمرت لغاية سنة 873 و بعدها قامت الدوله الصفاريه فى سيستان و استمرت لغاية سنة 955. الدوله دى حست ان ثقافة ايران و لغتها مهددين بالضياع زى ما حصل لمصر فرجعت العباسيين و اللغه العربيه و حاولت ترجيع اللغه الفارسيه و الثقافه الفارسيه العريقه ، و عمل حكامها جهد كبير عشان يرجعو ايران لمجدها الثقافى و ترجيع اللغه الفارسيه و بعد الدوله الصفاريه قامت الدوله السامانية سنة 900 و استمرت لسنة 999 و فى عهدها رجعت ايران للغتها و ترجم الايرانيين الكتب للفارسى و نبذو العربى و لما ظهرت الدوله السلجوقيه بقت فيه كتب بالفارسى و كتب بالعربى محتاجه ترجمه.

فى سنة 1943 قرر اقبال انه يرفع شأن اللغه الفارسيه و ادبها و يزود اهتمام الناس بيهم فنشر مجلة " يادكار " ( التذكار " اللى اتخصصت فى تاريخ الفرس و ادبهم و كانت من ألمع المجلات العلميه و الادبيه فى ايران لكن بعد خمس سنين اتمنع صدورها فحس اقبال بحزن كبير و مل من احوال ايران فوافق على انه يسيب ايران و قبل انه يشتغل ملحق ثقافى لايران فى تركيا و ايطاليا اللى قضى فيها بقية حياته.

عباس اقبال الف و ترجم و حقق و صحح حوالى خمسين كتاب فى الادب والتاريخ و الجغرافيا زائد مئات المقالات اللى نشرها فى المجلات و الجرانيل. اشهر مؤلفاته كتاب " تاريخ ايران المفصل من صدر الاسلام لانقراض الدوله القاجاريه " ( تاريخ مفصل ايران از صدر اسلام تا انقراض قاجاريه ) و ده كتاب ضخم بيتكون من قسمين الاولانى من ظهور الاسلام لغاية الغزو المغولى و القسم التانى من الغزو المغولى لغاية نهاية عصر القاجارين. اهم جزء فى الكتاب بيعتبر الجزء اللى بيختص بتاريخ ايران اللى بيبدأ فى الكتاب ببداية الدوله الطاهريه و بينتهى بالقارجيه و بيشمل تواريخ علويين طبرستان و ديالمة ال زيار و ال بويه و الصفاريين و السامانيين و الغزنوين و سلاطين الغور و السلاجقه و أتابكة اذربيجان و الخوارزميه و المغول و الايلخانات و التيموريين و التراكمه القرقوينلو و الآق قوينلو و الصفويين و الافشاريين و الزنديين و القاجاريين. اقبال فى الكتاب ده دون تفاصيل مهمه عن تاريخ ايران من دراسات متعمقه و مراجع اصليه مش عربيه.

من مؤلفاته التانيه " سيرة الامير الكبير القاجارى " ( سركذشت امير كبير ) ، و " الاسره النوبختيه " ( خاندان نوبختى ) ، و كتاب عن تاريخ المغول ، و كتاب عن تاريخ السلاجقه ، و كتاب من تلت مجلدات عن تاريخ ايران. و ترجم من الفرنساوى كذا كتاب من ضمنها " تلت سنين فى بلاط ايران " ( سه سال در دربار يران ) من تأليف فوريه اللى كان طبيب ناصر الدين شاه القاجارى ، و من الانجليزى ترجم " طبقات سلاطين اسلام " تأليف لين بول.

مؤلفاته

• " تاريخ ايران المفصل من صدر الاسلام لانقراض الدوله القاجاريه " ( تاريخ مفصل ايران از صدر اسلام تا انقراض قاجاريه )
• تاريخ المغول ( تاریخ مغول)
• سيرة الامير الكبير القاجارى ( سركذشت امير كبير )
• الاسره النوبختيه ( خاندان نوبختى )
• تاريخ ايران بعد الاسلام ( تاریخ ایران بعد از اسلام )
• كليات تاريخ الحضاره ( كليات تاريخ تمدن )
• كليات علم جغرافيا
• تاريخ ايران المفصل بعد غزو المغول ( تاریخ مفصل ایران از استیلای مغول تا اعلان مشروطیت )
• تاريخ وزراء السلاجقه ( وزارت در عهد سلاطین بزرگ سلجوقی )
• قابوس و شمگير زيارى
• شرح حال عبدالله بن مقفع
• تاریخ جواهر در ایران
• بحرين و جزاير خليج فارس ( مطالعاتی درباره بحرین و جزایر و سواحل خلیج فارس )
• الامير الكبير تقى خان ( میرزا تقی خان امیرکبیر )
• تاريخ الاكتشافات الجغرافيه و تاريخ علم الجغرافيا ( تاریخ اکتشافات جغرافیایی و تاریخ علم جغرافیا )

ترجمه :

• 3 سنين فى بلاط ايران ( سه سال در دربار ايران ) - تأليف فوريه
• ذكريات الجيرال ترازل ( یادداشت‌های ژنرال تره‌زل )
• مأمورية الجنرال جاردان فى ايران ( ماموریت ژنرال گاردن در ایران )
• طبقات سلاطين اسلام - تأليف ستانلى لين بول.
• محاسن اصفهان - تأليف حسين ابى الرضا

تصحيح :

• التاريخ الجديد ( تاريخ نو )
• روزنامه ميرزا محمد كلانتر فارسى
• حروب ايران و انجلترا ( جنكهاى ايران و انكليس )

تحقيق :

• تاريخ طبرستان - ابن اسفنديار
• سمط العلى فى تاريخ كرمان ضمن بدائع الازمان فى وقائع كرمان
• عتبة الكتبه ( مراسلات العصر السلجوقى )
• مجمع التواريخ.

مقالاته :

• كتب عباس اقبال فى المجلات و الجرانيل مئات المقالات التاريخيه و الادبيه و الاجتماعيه ، ايرج افشار فهرس مقالات اقبال فى " فهرست مقالات فارسى ".

لينكات برانيه

• مقاله عنه Archived 2010-07-15 at the Wayback Machine (فارسى)