كوبرا مصريه

كوبرا مصريه على مواقع التواصل الاجتماعى
كوبرا مصريه على مواقع التواصل الاجتماعى

كوبرا مصريه
كوبرا مصريه
حالة الحفظ
	; أنواع غير مهددة أو خطر انقراض ضعيف جدا
المرتبه التصنيفيه	نوع
	التصنيف العلمى
فوق النطاق	حيويات
مملكه عليا	أبواكيات
مملكه	بعديات حقيقيه
عويلم	كلوانيات
مملكه فرعيه	ثانويات الفم
شعبه	حبليات
شعيبه	فقاريات
شعبه فرعيه	مسقوفات الرأس
عماره	رباعيات الاطراف
طائفه	زواحف
صنيف فرعي	اشباة العظايا الحرشفيه
رتبه عليا	عظايا حرشفيه
رتبه	حرشفيات
رتيبه	ثعابين
تحت رتبه	ثعابين حقيقيه
رتبه صغرى	ثعابين حديثة
فصيله عليا	Elapoidea
فصيله	عرابيد
جنس	كوبرا حقيقيه
الاسم العلمي
	Naja haje ; كارل لينيوس ، 1758
	; خريطة انتشار الكائن
	معرض صور كوبرا مصريه - ويكيميديا كومنز
	تعديل

الكوبرا المصريه تعبان من جنس كوبرا, اسمه: اورايوس, بالفرانكو: Ouraeus (اسم مشتق من الكلمه الاغريقى: οὐραῖος), اسمه العلمى: Naja haje, بيعتبر واحد من اخطر التعابين فى شمال افريقيا و اشدها سميه, اتسبب فى كتير من حالات قرص التعابين القاتله للبشر. البالغ منه بيتراوح طوله ما بين 1.4 : 2.5 متر.^[4]

الوصف

كوبرا مصريه "اورايوس" - ساعت وضعية التشريع

الكوبرا المصريه "اورايوس" بيلقب سلطان السم.^[5]
بيعتبر واحد من التعابين كبيرة الحجم بالنسبه للانواع السامه, رقبته ليها ضلوع طويله و مستقيمه نوعاً ما, عينه واسعه شويه, بؤبؤ عينه مدور, له بوز عريض و دايرى, عنده لسان مشعب بيمده بإشارات عن طريق نقل جزيئات الريحه لعضو چاكبسون (عضو ميكعى منخارى موجود فى مقدمة سقف البوء) اللى بدوره بيمرر المعلومات للدماغ, و ده بيساعده فى توجيه نفسه بشكل صحيح فى تتبع فرايسه, جسمه اسطوانى و قوى و له ديل طويل.
الكوبرا المصريه "اورايوس" زيه زى باقى انواع التعابين مش بيقدر يسمع الموجات الصوتيه لان معندهوش ودن برانيه و لا ودن وسطانيه, بس عنده هيكل ودان جوانيه فى الراس و ده بيخليه قادر انه يلقط الذبذبات و الاهتزازات زى اقتراب كائن عليه مثلاً, فبتقوم الودان الجوانيه بترجمة الاهتزازات دى لنبضات عصبيه بتتنقل للدماغ, لكنه مش شاطر اوى فى سماع الاصوات المنقوله عبر الهوا, بيسمع ترددات بسيطه منها بس.^[6]
زى باقى انواع الكوبرات التانيه لما بيحس بتهديد بياخد وضع الاستعداد و بيبتدى يشرَّع (يفرد ضلوع رقبته) فبتظهر رقبته مفلطحه و ممطوطه بالعرض و بتخليه يظهر و كإن له قلنسوه, و السلوك ده بيعمله كإشاره منه للتحدى او للتحذير او للتعبير عن الثقه بالنفس و استعراض للسيطره و الهيمنه.
غالباً بيكون عنده علامه (زى مسيل دموع) تحت العين.
لون الجسم: اسود بدرجاته , او اغبر, او بنى, او نحاسى … (و ساعات بيختلط باللون بقع فاتحه او غامقه).
البطن باللون: الاسود, او الرمادى, او الاغبر, او الابيض الكريمى.

احداثيات الجسم

كوبرا مصريه "اورايوس" - مقاييس الجسم (قسم فوقانى)

مقاييس الراس

حراشف شفه فوقانيه ”Upper labials scales“: عددها 7 لوح و نادراً لما بتكون 6 او 8.
حراشف شفه تحتانيه ”Lower labials scales“: عددها من 8 لوح.
حراشف خدوديه ”Temporal scales“: عددها من 1+2 لوح (متستف) او 1+3 لوح (عشوائى).

مقاييس العين

حراشف قدامانيه للعين ”Preoculars scales“: عددها 1 لوح.
حراشف ورانيه للعين ”Postoculars scales“: عددها 2 او 3 لوح.
حراشف تحتانيه للعين ”Suboculars scales“: عددها 2 او 3 لوح.

مقاييس الجسم

مقاييس ضهر (قايمه طوليه من حراشف بتغطى الجسم) ”Dorsal scales“: بعدد 19 : 20 صف طولى.
مقاييس بطن (قايمه عرضيه من حراشف بتغطى البطن) ”Ventral scales“: بعدد بيتراوح ما بين 191 : 220 لوح.
مقاييس ديل (حراشف ديليه متقاطعه بتغطى الديل) ”Subcaudal scales“: بعدد بيتراوح ما بين 53 : 65 لوح.
صفيحه شرجيه موحده.^[7]

السلوك و البيئه

كوبرا مصريه "اورايوس" - فى البيئه

بيعتبر الكوبرا المصريه "اورايوس" تعبان برى, بينشط فى البريه خلال الفتره ما بين الغروب لحد الشروق, و بالرغم من كده ممكن يتشاف بيتشمس فى الساعات الاولانيه من الصبح خصوصاً فى فصل الشتا عشان يستمد جسمه الحراره اللازمه, تعبان خجول بطبعه (بيحافظ على مسافته بعيد عن البشر), و لما بيصادف انسان غالباً بيفضل الانسحاب, بس لو حس بالتهديد بياخد وضع الاستعداد بالوقوف مع التشريع (فرد القلنسوه) و بيقرص الضحيه لو قربت منه.
بيعيش الكوبرا المصريه "اورايوس" فى العاده فى الواحات, و المناطق الزراعيه, و الاراضى العشبيه, و التلال, و الاخاديد, و المناطق الجبليه, و المناطق شبه الصحراويه, و نادراً لما بيعيش فى المناطق الصحراويه و بسبب شح الميه هناك فجسمه بيعوضها باستمداد احتياجاته منها من دم فرايسه.
بيسكن جحور الحيوانات المهجوره, او شقوق الصخور, او مغارات الجبال الوعره, و بيقضى فيها معظم اوقات النهار.
بيفضل النوع ده من التعابين اكل: الضفادع, و العلاجيم, و القوارض, و الخفافيش, و الطيور الصغيره فى الحجم, و الثدييات الصغيره فى الحجم, و السحالى, و انواع تانيه من التعابين. سنان التعبان مش مخصصه لتقطيع اللحوم و عشان كده فطريقته فى اكل الفريسه بتكون ببلعها بشكل كامل, و فى العاده بيبتدى يبلع الضحيه من ناحية راسها وصول لديلها, و بتساعده سنانه المتوجهه لورا فى سحب و تمرير فريسته لجوه بوءه.

السم

كوبرا مصريه "اورايوس" - لقطه مقربه للبوء

سم الكوبرا المصريه "اورايوس" عباره عن سايل مركب من: سم عصبى 36% ”Neurotoxin“، و سم خلوى 63% ”Cytotoxin“، و سم قلبى 1% ”Cardiotoxin“.
معدل انتاج السم بيتراوح ما بين 175 : 300 مليجرام لكل قرصه (و ده فى المتوسط), و بيقدر يتحكم فى كمية السم اللى بيحقنها فى جسم الضحيه, فالعضلات بتتقلص حوالين الغدد السميه اللى عنده و بتضغط على كميات محسوبه من السم بتمر من خلال نابين مجوفين (زى ابر الحقن) متصلين بغدد السم و بتضخها فى جسم الضحيه, و احياناً بيكتفى بالعض من غير ما يفرز سم و ده اللى بيحصل كتير مع البشر, ب بيستخسر سمه فى البشر؛ فاورايوس بيعتبر سمه سلاحه الجوهرى اللى بيستعمله فى الصيد و عنده فرايس تانيه بيعتبرهم الاولى بالسم ده بما ان الانسان مش من ضمنهم.
فى الفتره اللى بينتشر خلالها السم فى جسم الضحيه بيتسبب فى انتكاسه مميته فالخراب بيضرب الجهاز العصبى, و بيقف انتقال الاشارات العصبيه للعضلات.
فى الاول بيعمل التسمم وجع و ورم مكان القرصه, و اعراض متغيره بتشمل الصداع, و غممان النفس, و الترجيع, و المغص, و الاسهال, و الدوخه, و التشنجات, و الاغماء, مع احتمال حصول شلل بسيط فمتوسط لشديد, بس الخطر الاكبر بقى بيكون فى تعب القلب و انتشار الشلل فى الجهاز التنفسى, و فى النهايه بتتعطل الاشارات اللى بتتنقل للقلب و الرئتين, و بيتشل الحجاب الحاجز, فبتعانى الرئتين فى التنفس و مبيستمدش الجسم الاوكسيچين الكافى, فبيفشل الجهاز التنفسى بشكل كامل, و بتتخنق الضحيه و بتموت. فى حال لو كان الضحيه انسان بالغ فالموت بيحصل فى المتوسط خلال 30 دقيقه : 2 ساعه من وقت القرصه (حسب قوه المناعه و مكان القرصه و كمية السم) و ده اللى بيحصل فى حالة لو ماخدش المصاب المصل المضاد للسم.
المصل المضاد ”Polyvalent Snake Venom Antiserum“ - متوفر فى بعض مستشفيات مصر.
و على فكره… سم الكوبرا المصريه "اورايوس" متجدد (مش بيخلص), و كمان الانياب متجدده (بمعنى ان فى حالة نزع او كسر الانياب بيطلع غيرها).
على عكس الكوبرات الباصقه, فالكوبرا المصريه "اورايوس" مش بيبخ السم, و لكن طريقته لإصابه ضحاياه بتكون بتفريغ شحنة سم (بنابين فى فكه الفوقانى) تحت جلد الضحيه.

التوزيع الجغرافى

كوبرا مصريه "اورايوس" - لقطه مقربه للراس

بيستوطن الكوبرا المصريه "اورايوس" بشكل اساسى فى شمال و جنوب الصحرا الكبرى (شمال افريقيا).

"بيتواجد فى الدول دى"
المغرب	الجزاير	تونس	مصر	ليبيا	السودان	جنوب السودان
الصومال	موريتانيا	سينيجال	مالى	نيجر	بوركينا فاسو	نايجيريا
كينيا	تانزانيا	الكونجو	اثيوبيا	الكاميرون	اوجاندا	اريتريا
جيبوتى	جانا	بينين	توجو	الكونجو الديموقراطيه	افريقيا الوسطى	كوت ديڤوار

تنويه :

ممكن برضو تلاقيه بأعداد محدوده فى دول تانيه ضمن مقتنيات بيوت الزواحف للعرض فى حدايق الحيوان الخاصه بيها.

ايقونه فرعونيه

لكوبرا اورايوس قدسيه عند الفراعنه (قدماء المصريين)

بيرمز بيه كشعار للإلاهه بوتو (وادچيت) راعية دلتا النيل و حامية مصر السفلى.
بيرمز بيه كشعار للإلاهه مرِت سجر حامية المقابر الملكيه (فى الديانه المصريه القديمه).
بيرمز بيه كشعار للملكه يعرت (من الاسره التمنتاشر الحاكمه لمصر).
كانت تميمة اورايوس بتتحط على تاج فراعنة مصر كرمز للشرعيه و حماية العرش.

سوابق تاريخيه

موت كليوپاترا - للرسام چان اندريه

انتحار كليوپاترا

منقول عن المؤرخ سترابو :
انتحرت كليوپاترا (ملكه مصريه) بقرصه من تعبان كوبرا مصريه "اورايوس" تم تسريبه لاوضتها فى سلة تين.
حصل ده فى 12 اغسطس سنه 30 قبل الميلاد (كان عندها 39 سنه ساعتها).
و دى كانت الطريقه اللى اختارت الانتحار بيها بعد اجبارها على الموت من خصمها الامبراطور الرومانى اغسطس بعد انهزامها و انطونيوس فى معركة اكتيوم و غزو مصر, بعرضه عليها الانتحار بدل من اهانتها بعرضها سجينه فى احتفاليات الرومان بالنصر العسكرى لاغسطس.
انتهى بانتحارها الفتره الهيلينستيه و الحكم البطلمى, و ابتدا عصر جديد خضعت فيه مصر للامبراطوريه الرومانيه.

الهروب من حديقة حيوان برونكس

كوبرا مصريه "اورايوس"

فى 26 مارس 2011 بلغت حديقة حيوان برونكس الجمهور ان بيت الزواحف الخاص بيهم اتقفل مؤقتاً بعد ما اكتشفوا ان كوبرا مصريه "اورايوس" مش موجوده جوه حوض العرض فى 25 مارس, كان المسئولين فى حديقة الحيوان واثقين انهم هيلاقوا التعبان الضايع جوه المبنى مش براه, لان المعروف عن النوع ده من التعابين انه مش بيتاقلم فى المناطق المكشوفه, غير ان الجو كان برد فى برونكس فى الوقت ده. و فعل لاقوه فى زاويه ضلمه فى قسم الزواحف فى حديقة الحيوان فى 31 مارس 2011 بصحه كويسه.^[8]

كزاحف اليف

خلال خريف 2006 اتسبب تعبان كوبرا مصريه "اورايوس" بحالة فزع فى كندا, لما أُطلق سراح كوبرا و اضطر مواطنين على تفضية بيت فى تورنتو لاكثر من تلات ساعات عشان شكوك انها راحت ناحية حيطان البيت ده. تم تغريم صاحب الكوبرا 17000 دولار و اتحكم عليه بسنه سجن.^[9]

فى اعمال السحر

فى يوليه 2018 اتعرض عارف غفورى (ساحر ايرانى) للقرص من كوبرا مصريه "اورايوس" خلال التحضير لعرض فى تركيا. تم نقله لمصر عشان يتعالج بمضاد السم و خف.^[10]

شوف

لدغة تعبان

لينكات برانيه

كوبرا مصريه معرف المرفق العالمى لمعلومات التنوع الحيوى (GBIF) (الإنجليزية)
كوبرا مصريه معرف القائمه الحمراء للانواع المهدده بالانقراض (IUCN) (الإنجليزية)
كوبرا مصريه معرف المفهرس والمنظم الاحيائى العام (uBio) (الإنجليزية)
كوبرا مصريه معرف اصنوفة فى موقع "انا عالم طبيعة" (iNaturalist) (الإنجليزية)
كوبرا مصريه معرف اصنوفة فى المركز الوطنى الامريكى لمعلومات التقانه الحيويه (NCBI) (الإنجليزية)
كوبرا مصريه معرف اصنوفة فى نظام المعلومات التصنيفيه المتكامل (ITIS TSN) (الإنجليزية)
كوبرا مصريه معرف مكتبة علم الاحياء (BioLib) (الإنجليزية)
كوبرا مصريه معرف ملاحظة.اورج (الإنجليزية)
كوبرا مصريه معرف قاعدة بيانات الزواحف (الإنجليزية)
كوبرا مصريه Open Tree of Life ID (الإنجليزية)

مصادر

↑ مُعرِّف القائمة الحمراء للأنواع المُهدَدة بالانقراض (IUCN): https://apiv3.iucnredlist.org/api/v3/taxonredirect/184071 — تاريخ الاطلاع: 3 يناير 2023 — العنوان : The IUCN Red List of Threatened Species 2022.2
↑ ^أ ^ب ^ت وصلة : 700627 — العنوان : Integrated Taxonomic Information System — تاريخ النشر: 4 ابريل 2006
↑ ^أ ^ب ^ت وصلة : 700627 — المحرر: بيتر إيتز — العنوان : The Reptile Database — تاريخ النشر: مارس 2015
↑ "WCH Clinical Toxinology Resources". www.toxinology.com. اطلع عليه بتاريخ 2022-05-16.
↑ "سلطان السم - YouTube". www.youtube.com. اطلع عليه بتاريخ 2022-05-16.
↑ Arabia، National Geographic (7 مايو 2021). "هل تمتلك الثعابين آذان للسمع؟ - مجلة ناشيونال جيوغرافيك العربية". National Geographic Arabia (بالعربية). اطلع عليه بتاريخ 2022-05-16.
↑ ww1.devenomized.com http://ww1.devenomized.com/. اطلع عليه بتاريخ 2022-05-17. {{cite web}}: الوسيط |title= غير موجود أو فارغ (مساعدة)
↑ "MSN | Outlook, Office, Skype, Bing, Breaking News, and Latest Videos". MSN (بالإنجليزية الأمريكية). اطلع عليه بتاريخ 2022-05-17.
↑ https://www.cbc.ca/news/canada/toronto/owner-of-deadly-pet-cobra-jailed-fined-17-000-1.639450. {{cite web}}: الوسيط |title= غير موجود أو فارغ (مساعدة)
↑ Walsh، Declan (19 يوليو 2018). "A Cobra Strikes. A Magician Is Stricken. Middle Eastern Foes Unite". The New York Times (بالإنجليزية الأمريكية). ISSN:0362-4331. اطلع عليه بتاريخ 2022-05-17.

[5a4e8f33383cc0b6406fae754703c22b2db741a5-1] مُعرِّف القائمة الحمراء للأنواع المُهدَدة بالانقراض (IUCN): https://apiv3.iucnredlist.org/api/v3/taxonredirect/184071 — تاريخ الاطلاع: 3 يناير 2023 — العنوان : The IUCN Red List of Threatened Species 2022.2

[d110b92613e9cf21c52bacf2d9e0f2a58b49193b-2] أ ^ب ^ت وصلة : 700627 — العنوان : Integrated Taxonomic Information System — تاريخ النشر: 4 ابريل 2006

[c18df66906c0789d1e752000df168d8c40b1e0cb-3] أ ^ب ^ت وصلة : 700627 — المحرر: بيتر إيتز — العنوان : The Reptile Database — تاريخ النشر: مارس 2015

[4] "WCH Clinical Toxinology Resources". www.toxinology.com. اطلع عليه بتاريخ 2022-05-16.

[5] "سلطان السم - YouTube". www.youtube.com. اطلع عليه بتاريخ 2022-05-16.

[6] Arabia، National Geographic (7 مايو 2021). "هل تمتلك الثعابين آذان للسمع؟ - مجلة ناشيونال جيوغرافيك العربية". National Geographic Arabia (بالعربية). اطلع عليه بتاريخ 2022-05-16.

[7] ww1.devenomized.com http://ww1.devenomized.com/. اطلع عليه بتاريخ 2022-05-17. {{cite web}}: الوسيط |title= غير موجود أو فارغ (مساعدة)

[8] "MSN | Outlook, Office, Skype, Bing, Breaking News, and Latest Videos". MSN (بالإنجليزية الأمريكية). اطلع عليه بتاريخ 2022-05-17.

[9] ttps://www.cbc.ca/news/canada/toronto/owner-of-deadly-pet-cobra-jailed-fined-17-000-1.639450. {{cite web}}: الوسيط |title= غير موجود أو فارغ (مساعدة)

[10] Walsh، Declan (19 يوليو 2018). "A Cobra Strikes. A Magician Is Stricken. Middle Eastern Foes Unite". The New York Times (بالإنجليزية الأمريكية). ISSN:0362-4331. اطلع عليه بتاريخ 2022-05-17.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]