القطائع

القطائع هى مدينه بناها احمد بن طولون مؤسس الدوله الطولونيه فى مصر فبقت عاصمة إمارته و مركز عمرانى و ثقافى على درجه كبيره من التحضر. بيقول المؤرخ و المستشرق الفرنساوى جاستون فييت Gaston Wiet ان التاريخ الحقيقى لمصر المستقله بعد ما استولى عليها العرب بدأ بعصر احمد بن طولون.

القطائع
البلد	مصر الدوله الطولونيه
عاصمه لـ	الدوله الطولونيه (869–879)
التقسيم الادارى	الدوله الطولونيه القاهره
الارض و السكان
احداثيات	30°01′00″N 31°14′00″E
الحكم
التأسيس والسيادة
بيانات تانيه

لما اتولى احمد بن طولون حكم مصر كون جيش كبير فيه طوايف من السودانيين و البيزنطيين و الترك. كان وقتها فيه مدينتين فى المنطقه هما الفسطاط و العسكر بعد ما سكن ابن طولون لمدة سنتين فى دار الإماره فى مدينة العسكر شاف ان الفسطاط و العسكر مش مكفيين عسكر جيشه و اتباعه فقرر انه يبنى عاصمه جديده و اختار الحته اللى مابين مدينة العسكر و جبل المقطم لبناها.

بنى ابن طولون قصره الكبير و بنى الجامع المعروف بإسمه بعد ما جوامع الفسطاط و العسكر مابقتش مكفيه عساكره و حاشيته. الجامع بناه مهندس قبطى اسمه سعيد بن كاتب الفرغانى. جنب الجامع فى الناحيه القبليه بنى ابن طولون مركز جديد لإدارة الدوله و كان ليها باب فى جدار الجامع بيوصل للمقصوره اللى بيصلى فيها. و بنى مابين القصر و الجامع ميدان واسع لسباق الحصنه و استعراضات العسكر و بعد كده طلب من اتباعه انهم يختارو لنفسهم الحتت اللى عايزين يسكنو فيها فإختارو و بنو لغاية مابيوتهم و مبانيهم مابقت لازقه فى مبانى مدينة الفسطاط. القطائع كان فيها الف بيت حواليها الجناين و البساتين.

اتسمت المدينه القطائع عشان ابن طولون قطعها و قسمها على العسكر و بقت كل " قطيعه " متسميه على اسم اللى ساكنينها ، فكانت فيه " قطيعة النوبه " و " قطيعة السودان " و " قطيعة الروم " و غيرها. القواد و الامرا بنو قصور و اتعمرت المدينه و اتوسعت لغاية ما بقت متصله بالفسطاط، و اتعملت فيها سكك و زقايق و اتبنت فيها حمامات و افران و طواحين و اسواق بأسامى مميزه زى سوق العيارين و ده كان للعطارين و البزازين ، و سوق القامين و ده كان للجزارين و البقالين و الشوايين ، و سوق الطباخين و ده كان للصرافه و الحلوانيه و الخبازين.

مدينة القطائع كانت مساحتها ميل فى ميل ، و كان طولها من قبة الهوا على جبل المقطم ( اللى اتبنى مكانها قلعة الجبل بعد كده ) لغاية جامع ابن طولون ، و عرضها من الرميله لغاية " مهد الراس " اللى اتسمى بعد كده " مشهد زين العابدين " ( حى زين العابدين دلوقتى ).

جامع ابن طولون و طراز المدينه البنائى و الزخارف كانو على اسلوب مدينة سامراء عاصمة الخلافه العباسيه الجديده اللى بناها الخليفه المعتصم بالله و سكن فيها عساكره الترك اربعه و تلاتين سنه قبل ما يبنى ابن طولون مدينة القطائع.

فى عهد خمارويه ابن احمد بن طولون اللى بنته قطر الندى ازدهرت القطائع اكتر و اتبنت جناين و بساتين أكتر و بنى فيها خمارويه جنينة حيوان فيها حيوانات و وحوش وسباع.

استقلال ابن طولون و اولاده و احفاده بحكم مصر بطبيعة الحال ماكانش على هوى الخليفه العباسى اللى كان بيملى خزاينه من خراج مصر و الضرايب اللى بيدفعها المصريين. فى سنة 904 بعت الخليفه العباسى المكتفى بالله جيش بقيادة محمد بن سليمان عشان يستولى على مصر و يرجعها للحكم العربى تانى ، فدخلها الجيش العباسى و حرق مدينة القطائع و سواها بالارض و نهب العسكر البيوت و قتلوا اعداد كبيره من المصريين مسلمين على اقباط و اغتصبوا الستات و ارتكبوا جرايم مهوله ، و بالطريقه الوحشيه دى رجعت مصر لحكم بنى عباس من تانى لكن حكمهم مااستمرش مده طويله ففى سنة 934 استقل محمد الاخشيدي بمصر واستمرت الدوله الإخشيديه لسنة 968 و مارجعش الحكم العربى و عصور الولاه العرب لمصر تانى.

بعدها بسنه فى 905 متولي خراج مصر العباسي الحسين بن احمد المادرائى امر بهدم الديوان فإتهدم و اتباعت انقاضه و اتخربت كل القطائع و اتهدمت بيوتها و جناينها. اتحولت المدينه لخرايب بنى الفاطميين فى عهد الخليفه الفاطمى المستنصر بالله سور بيبدأ من باب زويله فى القاهره لغاية جامع عمرو بن العاص فى الفسطاط عشان يخفوا بيها خرايب القطائع و العسكر عشان ميتأذاش الخليفه من شكلهم و هو رايح من القاهره على الفسطاط. و شويه شويه اتحولت المدينه لصحرا بعد ماالناس اخدو انقاضها. و ما فضلش منها غير جامع ابن طولون.

شوف كمان
قبلها	عواصم مصر	بعدها
العسكر	من 870 - ل 904	الفسطاط للمره التانيه و بعدين القاهره

شوف كمان

• احمد بن طولون
• الدوله الطولونيه

مصادر

• جمال الدين الشيال (استاذ التاريخ الاسلامي): تاريخ مصر الاسلامية ( جزئين )، دار المعارف، القاهرة 1966.
• حسن الرزاز ، عواصم مصر ، دار الشعب، القاهرة 1995
• المقريزى : المواعظ و الاعتبار بذكر الخطط والأثار، مطبعة الادب، القاهرة 1968.
• على مبارك ، الخطط التوفيقية الجديدة لمصر والقاهرة، المطبعه الاميريه ، بولاق 1306هـ