مصر

دوله في شمال شرق أفريقيا وجنوب غرب آسيا
(تحويل من المصريه)

مصراللغه المصريه القديمه: كمت km.t؛ ب اللغه القبطيه: كيمه ⲕⲏⲙⲉ)[4] دوله شمال-افريقيه بحر-متوسطيه، اراضيها ف قارتين، الغرب بتاعها ف شمال افريقيا و الشرق بتاعها ف غرب اسيا، اهلها بيتكلمو مصرى. مصر بلد موجوده ف شمال شرق افريقيا بالتحديد و الجزء الشرقى منها اللى ف غرب اسيا هوا سينا، عشان كده هيا بلد عابرة-قارات (transcontinental)، و مصر كمان بلد بحر-متوسطيه، و من دول حوض البحر المتوسط. الموقع الچيوجرافى بتاع مصر مهم اوى و ليه دور ف تكوين الحضاره المصريه و الثقافه بتاعتها. مصر متحدده م الشمال ب البحر المتوسط، و م الشمال الشرقى ب اسرائيل و غزه، و م الشرق ب البحر لاحمر، و م الجنوب ب السودان، و م الغرب ب ليبيا. جزءها اللى ف غرب اسيا، اللى هوا سينا، مفصول عن اللى ف شمال افريقيا ب قناة السويس. مصر م الشمال ليها حدود بحريه ف البحر المتوسط مع اليونان و قبرص، و ليها حدود ارضيه مع ليبيا ف الغرب، و اسرائيل و غزه ف الشرق، و السودان ف الجنوب. حدود مصر النهارده هيا هيا حدودها من الاف السنين؛ دا من مش ما ناخد ف لاعتبار التوسعات لامبراطوريه المصريه ف عصر المملكه الفرعونيه الجديده.

مصر
(بالعربى: جُمهورِيّةُ مِصرَ العَرَبيّةِ تعديل قيمة خاصية الاسم الرسمي (P1448) في ويكي بيانات
 

مصر
مصر
علم
مصر
مصر
شعار
،  و
،  و
 

الشعار الوطنى
(بالعربى: مصر أمّ الدنيا تعديل قيمة خاصية الشعار النصى (P1451) في ويكي بيانات
النشيد:نشيد بلادى بلادى بلادى   تعديل قيمة خاصية النشيد (P85) في ويكي بيانات
الاسم الاصلى (بالعربى: جُمهورِيّةُ مِصرَ العَرَبيّةِ)،  و(بالعربى: مصر)،  و(بالانجليزى: Arab Republic of Egypt)،  و(بالانجليزى: Egypt)،  و(بالملايوى: Republik Arab Mesir)،  و(بالملايوى: Mesir تعديل قيمة خاصية الاسم الاصلى (P1705) في ويكي بيانات
على اسم مصرايم   تعديل قيمة خاصية سُمِّي باسم (P138) في ويكي بيانات
جزء من شمال افريقيا [1]
الشرق الاوسط   تعديل قيمة خاصية جزء من (P361) في ويكي بيانات
البلد
مصر   تعديل قيمة خاصية البلد (P17) في ويكي بيانات
الارض و السكان
احداثيات 27°N 29°E / 27°N 29°E / 27; 29   تعديل قيمة خاصية الإحداثيات (P625) في ويكي بيانات[2]
القاره افريقيا [1]
اسيا   تعديل قيمة خاصية القارة (P30) في ويكي بيانات
مسطحات مائيه قريبه البحر المتوسط
النيل
البحر الاحمر   تعديل قيمة خاصية موجود بالقرب من المسطح المائي (P206) في ويكي بيانات
اعلى قمه
اخفض نقطه
المساحه
عاصمه القاهره   تعديل قيمة خاصية العاصمة (P36) في ويكي بيانات
اللغه رسميه عربى [3]  تعديل قيمة خاصية اللغه الرسميه (P37) في ويكي بيانات
التعداد السكانى
الذكور
الاناث
عدد سكان الحضر
عدد سكان الريف
متوسط العمر
الحكم
نظام الحكم جمهوريه   تعديل قيمة خاصية نظام الحكم (P122) في ويكي بيانات
رئيس مصر   عبد الفتاح السيسى (8 يونيه 2014–)  تعديل قيمة خاصية رأس الدولة (P35) في ويكي بيانات
رئيس وزرا مصر   مصطفى مدبولى (14 يونيه 2018–)  تعديل قيمة خاصية رئيس الحكومه (P6) في ويكي بيانات
السلطه التشريعيه مجلس النواب (مصر)   تعديل قيمة خاصية الهيئة التشريعية (P194) في ويكي بيانات
السلطه القضائيه المحكمه الدستوريه ف مصر   تعديل قيمة خاصية السلطة القضائية العليا (P209) في ويكي بيانات
السلطه التنفيذيه الحكومة المصرية   تعديل قيمة خاصية السلطة التنفيذية (P208) في ويكي بيانات
التأسيس والسيادة
تاريخ التأسيس 28 فبراير 1922  تعديل قيمة خاصية البدايه (P571) في ويكي بيانات
الناتج المحلى الاجمالى
الاجمالى
معامل جينى
الرقم
مؤشر التنميه البشريه
المؤشر
اقتصاد
معدل الضريبه القيمه المضافه
السن القانونيه
بيانات تانيه
العمله جنيه مصرى   تعديل قيمة خاصية العملة (P38) في ويكي بيانات
البنك المركزى البنك المركزى المصرى   تعديل قيمة خاصية البنك المركزي (P1304) في ويكي بيانات
دومين اعلى مستوى .eg ،  ومصر.   تعديل قيمة خاصية نطاق المستوى الأعلى (P78) في ويكي بيانات
أرقام التعريف البحريه 622  تعديل قيمة خاصية أرقام التعريف البحرية (P2979) في ويكي بيانات
ايزو 3166-1 الفا-2 EG  تعديل قيمة خاصية رمز إيزو ثنائي الحروف 3166-1 (P297) في ويكي بيانات
رمز الهاتف الدولى +20  تعديل قيمة خاصية رمز الهاتف الدولي (P474) في ويكي بيانات
خريطة

الاسم الرسمى بتاع الدوله الحاليه هوا جمهورية مصر العربية و دا يادوب من سنة 1971، و قبل كده كان فى اسامى تانى لالدوله، من ضمنها: السلطنة المصرية و المملكة المصرية و الجمهورية المصرية و الجمهورية العربية المتحدة لما الريس عبد الناصر وحد الدوله ساعتها مع سوريا و التوحيد دا مكمّلش كام سنه و فشل عشان اسباب كتير، اهم سبب فيهم هوا ان الفكره بتاعت العروبه كات فكره غريبه ع المصريين، عشان المصريين معروفين بقوميتهم المحليه اللى هيا القوميه المصريه؛ فى مصريين كتير بيطالبو ب الرجوع لاسم "الجمهوريه المصريه" او "جمهورية مصر"، و بيطالبو ان اسم مصر الرسمى مينفعش ييجى بعدو اى حاجه تانى عشان مصر بلد ليها سيادتها.

مصر مساحتها حوالى مليون كيلومتر مربع. م النحيه الچيوجرافيه الطبيعيه، م العصور الفرعونيه لحد النهارده، الاراضى المصريه بتضم قسمين رئيسيين: بحرى و دا اللى بيمد ف شمال القاهره، و بينهى ف البحر المتوسط و واخد شكل ورده او دلتا، و بيسموه مصر السفلى. قبلى و دا اللى بيمد ع الضفتين بتوع النيل من حدود مصر الجنوبيه لحد ما بينهى ف جنوب القاهره، و بيسموه مصر العليا ى الصعيد. السبب ورا التسميه بتاع "مصر العليا" و "مصر السفلى" هوا الاتجاه اللى بتمشى فيه الميه بتاعت نهر النيل، من فوق لتحت. النص الوسطانى اللى من جنوب الجيزه (من منف) لحد اسيوط بيسموه مصر الوسطانيه.

مصر عدد سكانها من اكبر اعداد سكان الدول ف افريقيا، و حسب اخر التقديرات، عدد سكان مصر عدا ال100 مليون (90 مليون جوه مصر و الباقى بره)، و ترتيبها الخمستاشر ف عدد السكان علا مستوا العالم من اصل 242 دوله. اغلب سكان مصر بيعيش ع الضفتين بتوع النيل اللى مساحة الوادى بتاعو حوالى 40,000 كيلومتر مربع. الصحرا بتشكل اغلب مساحة مصر بس مش معموره. معظم السكان ف مصر (حوالى نصهم) دلوقت م الحضر بيعيشو ف مدن، ربعهم ف مدينة القاهره، اكبر مدينه ف افريقيا و الشرق الاوسط، و كمان فى نسبه كبيره ف مدينة اسكندريه و ف الدلتا. مصر ليها شهره عالميه بسبب التاريخ بتاعها الطويل اللى من ايام الحضاره المصريه القديمه اللى كات من اعظم الحضارات القديمه، و اللى اثرت ف كل الحضارات اللى جت بعدها، و اللى سابت لمصر و للعالم اروع الاثار زى اهرامات الجيزه و ابو الهول و معبد الكرنك و وادى الملوك ف مدينة لاقصر و غيرهم. مصر كمان ليها دور مهم اوى ف الشرق الاوسط و خصوصى ع المستوا الثقافى و السياسى، و الدور دا مصر لعبتو ف الماضى و لسه بتلعبو ف الحاضر.

اللغه اليوميه و القوميه بتاع المصريين دلوقت هيا المصرى، و دى لغه القواعد بتاعتها بتمشى ع القواعد بتاع المرحله القبطى م اللغه المصرى القديمه. اللغه المصرى فى منها لهجات زى المصرى الصعيدى و المصرى القاهرى و المصرى الوسطانى بتاع مصر الوسطانيه، و غيرهم. فى اللى بيصنفو اللغه المصرى علا انها المرحله الرابعه من تطور اللغه المصرى القديمه، زى بيومى قنديل اللى عمل التصنيف دا علا اساسات لغويه، و اعتبر اللغه المصرى بنت القبطى و حفيدة الديموتيكى.[5][6]

تاريخ و حضارة مصر القديمه بيشكلو هوية و وعى المصريين لحد النهارده، لحد ان كانو هما نفسهم مش واخدين بالهم من كده، و دا بيظهر بشكل كبير ف اللغه اللى بيتكلموها، اللى هيا المصرى، و المماراسات الثقافيه بتاعتهم، و اللى بتشمل الاكلات بتاعتهم، الرياضات اللى بيمارسوها زى التحطيب، الالات المزيكيه المصريه القديمه اللى بيستخدموها زى الطبله و الناى و السمسميه و المزمار و الربابه و الدف و غيرهم، الاعياد اللى بيحتفلو بيها زى شم النسيم و الموالد و غيرهم، و المقامات، و لحد دفن الميتين، و الطقوس بتاع الذكر و الزار، و السبوع، و لاربعين، و غيرهم كتير اوى، و المماراسات الثقافيه دى بتظهر كمان بشكل كبير بين المصريين الريفيين (الفلاحين) عن باقى المصريين، عشان المصريين الريفيين محافظين عليها اكتر؛ كمثال، هتلاقى المصريين الريفيين (الفلاحين) لسه حافظين و بيستخدمو الشهور القبطيه لحد النهارده، و عندهم حكمه لكل شهر بتوصفو.

الاسم

الاسم اللى المصريين كانو مسميين بلدهم بيه ف اللغه المصرى القديمه هوا "كمت km.t"، و دى كلمه متونته معناها "السودا" او "الارض السودا". الاسم دا بيرمز لالارض بتاع وادى النيل السودا، و بيفرقها عن "دشرت dšr.t"، و دى كلمه متونته معناها "الحمرا" او "الارض الحمرا"، و بترمز لالارض بتاع الصحرا الحمرا. ف المرحله القبطى م اللغه الاسم بقا "كيمه ⲕⲏⲙⲉ" ف اللهجه الصعيدى، و "كهيمه\كيمه ⲭⲏⲙⲓ" ف اللهجه البحيرى.[4] حرف ال "ـيـ ⲏ" ف الاسم القبطى بيتنطق زى ال "ـيـ" اللى ف "فين؟" مش زى ال "ـيـ" اللى ف "مين؟"، يعنى بيتنطق [eː] ف الIPA.

الاسم "كمت km.t" جى م الجدر المصرى القديم "كم km" و الته "ت t." اللى ف الاخر دى بتاعت التونيت، بيقابلها ف العربى الته المربوطه "ة" بتاعت التونيت (ب العربى: تاء التأنيث المربوطة). ف المرحله القبطى م اللغه (و ف المرحله الديموتيكى بردو) الته بتاعت التونيت دى مكاتش بتتنطق، زى بالظبط ما الته بتاعت التونيت مبتتنطقش ف المصرى، عشان كده لما بنكتب "ⲕⲏⲙⲉ" ب الحروف العربى بنكتبها "كيمه" عشان ننطقها زى ما بننطق بالمصرى، و دا النطق الصح، و بشكل عمومى دا النطق الصح لال "ⲉ" ف القبطى الصعيدى و ال "ⲓ" ف القبطى البحيرى لما بييجو ف اخر الكلمه. و بردو المصريين الريفيين (الفلاحين) نطقهم زى نطق القبطى بشكل عمومى. الخط الهيروجليفىالهيراتيكى و الديموتيكى بردو) مكانش فيه رموز لالحروف المتحركه، بس "كمت km.t" ف الغالب كات بتتنطق "كومَت [kuːmat]" ف المراحل الاولانيه م اللغه المصرى القديمه، عشان حرف ال "و" الطويل دا بيتحول ل"ـيـ ⲏ" طويله ف المرحله القبطى و ف المصرى المتأخر عمومى، و عشان كده الاسم ف القبطى بقا "كيمه ⲕⲏⲙⲉ"، و ف المصرى المتأخر عمومى بيتنطق زى ف القبطى بردو.

اسامى تانى بتتقال علا مصر:

الاسامى اللى مصر معروفه بيها ف اللغات الاوروبيه متاخده من اسمها ف اللغه اللاتينى "ايجيپتوس Aegyptus" اللى هوا كمان متاخد م اليونانى القديم "ايجيپتوس Αἴγυπτος Aígyptos". اليونانيين القدام لما اتعاملو مع مصر وصفوها ب نفس الصفه، يعنى الارض الخصبه او السودا، و سموها "ايجيپتوس" و ده الاسم اللى اتشق منو اسم مصر الحالى ف اللغات الاوروبيه، زى Egypt، و الاسم دا "ايجيپتوس" فى لغويين بيقولو انو متاخد من "حوت كأ بتح حوتكابتاح ḥwt kꜣ ptḥ" يعنى "بيت روح الاله بتاح"، اللى هوا اسم معبد الاله بتاح ف منف اللى هيا العاصمه القديمه بتاعت مصر. و الاسم اليونانى لمصر ايجيپتوس منو الصفه ايجيپتيوس اللى اتنقلت وقت المرحله القبطى م اللغه و بقت جيپتيوس او كيپتيوس اللى هيا اصل كلمة قبط ب العربى. كلمة قبط كات بتتقال ع المصريين كلهم سيان كانو مسلمين ولّا مسيحيين، يعنى بالادله التاريخيه كلمة قبط كات بتتقال ع المصريين المسلمين ف العصور الوسيطه كلها و خصوصى ف العصر المملوكى و لحد بدايات العصر العثمانى.[7] (شوف التفاصيل ف سكشن الاسامى بتاع المصريين ف صفحة المصريين).

اما بقا بالنسبه لاسم "مصر"، دا من اصل سامى و مرتبط بشكل كبير بالاسم العبرانى "مصرايم" اللى مذكور ف التوراه و اللى معناه الحرفى "الارضين"، و المقصود مصر العليا و مصر السفلا، و كمان ليه معانى ف اللغات الساميّه التانيه، زى الدوله او البلد او الحد، و اقدم ذكر لالاسم دا "مصر" موجود ف اللغه الاكاديه بتاع ميسوپوتاميا. و بيتقال كمان ان المصريين ليهم جد "اسطورى" اسمه مصرايم اللى هوا واحد من ولاد حام ابن النبى نوح زى ما سفر التكوين ما بيذكر، بس دا كلام مش تاريخى و مفيش عليه اى دلايل اركيولوچيه. و فى احتمال كبير بردو يكون اسم "مصر" جى م المصرى القديم عن طريق القبطى من "ماس-رى ⲙⲁⲥ-ⲣⲏ" و معناها بالتقريب المكان اللى الشمس بتتولد فيه (مَولَد\والدة الشمس).[8]

اسامى المصريين:

شوف التفاصيل بتاع اسامى المصريين ف سكشن الاسامى بتاع المصريين ف صفحة المصريين.

الاسم اللى المصريين كانو مسميين نفسهم بيه ف اللغه المصرى القديمه هوا "رمت ن كمت rmṯ n km.t"، و المعنا الحرفى بتاع الاسم دا هوا "الناس بتاع كمت\مصر". ف المرحله القبطى م اللغه الاسم بقا "انرِمِنكيمه ⲛ̄ⲣⲙ̄ⲛ̄ⲕⲏⲙⲉ" ف اللهجه الصعيدى، و "نيرِمِنكهيمه\نيرِمِنكيمه ⲛⲓⲣⲉⲙⲛ̀ⲭⲏⲙⲓ" ف اللهجه البحيرى، و بردو المعنا الحرفى بتاعو هوا "الناس بتاع كيمه\مصر".[4]

كمت km.t ب الخط الهيروجليفى (م الشمال لاليمين):

kmmt
O49

قبطى: كيمه ⲕⲏⲙⲉ


رمت ن كمت rmṯ n km.t ب الخط الهيروجليفى (م الشمال لاليمين):

D21
V13
A1 B1
Z2
N35kmmt
O49

قبطى: انرِمِنكيمه ⲛ̄ⲣⲙ̄ⲛ̄ⲕⲏⲙⲉ


حوت كأ بتح حوتكابتاح ḥwt kꜣ ptḥ ب الخط الهيروجليفى (م الشمال لاليمين):

O6t
pr
D28Z1p
t
H

التاريخ

 
هرم خوفو وابو الهول، اتبنو ف المملكه القديمه. من اعظم الاثار اللى سابها المصريين القدام.
 
دار الاوبرا المصريه. صورة متاخده من برج القاهره.
 
معبد لاقصر ف الليل، ف لاقصر.
 
جامعة القاهره.
  مقاله مفصله: تاريخ مصر

مصر هيا اقدم دوله موجوده ف العالم المعاصر. الدوله بمفهومها القانونى يعنى ارض و شعب و حكومه مركزيه. علا مدى اكتر من 5000 سنه و مصر موجوده بحدودها الچيوجرافيه المعروفه دلوقت و عاشت و استمرت و شعبها عايش علا ارضها من الاف السنين و طول الوقت ليها حكومه من مش انقطاع ف اى حقبه من حقب التاريخ. جايز كان فى شعوب و قبايل قديمه عاشت من الاف السنين ف اماكن تانيه لكن مش ممكن تسميتهم دول، و لحد لو بعدين بقا ليهم دوله فماعاشتش زى الدوله المصريه و ماسابتش حاجه تثبت وجودها كحضاره. الحضاره المصريه القديمه اخبارها وصلتنا عن طريق نصوص موثقه مكتوبه ع البرديات و حيطان المعابد، عشان المصريين بعد ما اخترعو الكتابه عشقو اختراعهم دا و كانو بيسجلو كل كبيره و زغيره. طول التاريخ الدوله المصريه حاجه مميزه عن كل الدول التانيه و صعب تعريفها عشان ماهياش الحاكم، الفرعون او السلطان او الملك او الريس، ولا هيا الجيش ولا هيا الشعب، لكن مجموعة نظم متشابكه و متداخله مالهاش مثيل ف دول تانيه، و مجموعه م الروح و الاراده و المؤسسات و الهويه و حاجات تانى كتير خلقت الشخصيه المصريه و بتميز المصريين و دولتهم و بتديهم طابع معين مميز عن كل شعوب الدنيا و دولهم.

فى ادله عن ان الانسان سكن وادى النيل م العصر الحجرى ف شكل اعمال فنيه و منحوتات صخريه علا طول نهر النيل و الواحات ف الصحرا. ف الالفيه العاشره قبل الميلاد، ابتدت ف مصر ثقافه الصيادين و صيادين السمك و طحن الحبوب. التغيرات المناخيه و/او الافراط ف الرعى حوالى 8000 قبل الميلاد ابتدا يجفف الاراضى الرعويه و مصر، و اتشكلت الصحرا. حصلت هجرات لنهر النيل و استقر وضع الاقتصاد الزراعى و المجتمع المركزى.

الحضاره المصريه عمومى ابتدت كمجتمع م الفلاحين المصريين اللى مهنة الزراعه الراقيه خلتهم يرتبطو ب الارض و خلقت روح التعاون بينهم و خلتهم يطورو نظم رى و خلتهم يخترعو الحساب و الرياضيات و يخترعو تقويم و يهتمو بعلوم الفلك، و خلتهم يهتمو ب التسجيل و التوثيق و ده خلاهم يخترعو الكتابه و الكتابه خلتهم يخترعو الادب و يطورو اشكال جديده م الاعمال الادبيه، و طلع منهم اول دكتور ف التاريخ و طلع منهم المهندسين اللى طورو فنون المعمار اللى نسختها كل الحضارات اللى جت بعدهم، و سابو لمصر اعظم اثار ف العالم زى الاهرامات و المعابد و المسلات، و الفنانين اللى كتبو و رسمو ع الحيطان بتاع المعابد و اللى عملو تماثيل منحوته بمهاره مفيش زيها؛ و حاجات تانى كتير. عشان مجتمع الفلاحين المصريين ده ارتبط ب الارض ده خلاهم يكونو اول شعب حقيقى ف التاريخ و اول حكومه مركزيه و خلاهم يعملو ثقافتهم و هويتهم الخاصه بيهم و طلع منهم الفراعنه ملوك مصر القديمه العظما، يعنى باختصار عملو واحده من اقدم و اعظم الحضارات بتاع التاريخ.

تاريخ مصر المكتوب بيرجع لسنة 3200 قبل الميلاد بس كمان فى ادله كتير بتأكد وجود حضاره و مدنيه ف وادى النيل قبل التاريخ المكتوب و اللى اتطورت ف شمال و جنوب مصر بشكل مستقل (بس مش منفصل تماما) لحد ما الملك مينا\نارمر وحد الشمال و الجنوب و اسس دوله مركزيه ملوك مصر حكموها لمدة تلات-ت-الاف سنه تقريباً. المصريين سمو الدوله الجديده ب اسم "تا-وى" و معناها الارضين و الحضاره المصريه ازدهرت و فضلت شايله خصايصها المصريه البحته ف الفنون و المعمار و الثقافه بشكل سنة طول المده الطويله دى.

بعد لما احموس طرد الهكسوس من مصر و طاردهم لغاية حدود منطقة سوريا الشماليه مصر دخلت ف طور حربى كبير و ابتدا ملوكها يوجهو نظرهم لالبلاد الاسيويه ففتحو مناطق فلسطين و سوريا و وصلو لغاية نهر الفرات و اتوسعو ف الجنوب لغاية ما وصلو للشلال الرابع ف السودان الحالى و كانو اعظمهم ف الفتوحات تحوتمس التالت اللى اسس امبراطوريه مصريه شاسعه. م الوقت ده دى بقت حدود مصر لما يحكمها حاكم قوى، كان بيوصل بفتوحاته شمال لمنطقة سوريا و شرق لميسوبوتاميا و جنوب لاواسط السودان الحالى و ساعات كان بيتجه غرب و بيضم منطقة ليبيا و ف البحر المتوسط كان بيضم لمصر جزر زى قبرص و كريت و ده كلو ب لاعتماد علا قدرات مصر الاقتصاديه و قوة جيشها. م الحكام اللى ضمو الشام و الحجاز و النوبه لمصر كان احمد بن طولون اللى قضا ع الحكم العربى و من بعدو الاخشيد، و الدوله الفاطميه ضمت الشام و الحجاز و النوبه و اليمن لمصر، و ف العصر الايوبى فى جزر ف البحر المتوسط اتضمت لمصر، و ف عصر الدوله المملوكيه سلاطين مصر ضمو الشام و منطقة فلسطين و الحجاز و غيرها لمصر. اخر مره مصر اتوسعت فيها ب الفتوحات كان ف عهد محمد على اللى ف ايامو مصر كات ليها جيش مصرى قوى قدر بيه انه يسيطر علا كل الدول الافريقيه المطله علا نهر النيل و منها السودان الحالى و الحبشه (اثيوبيا الحاليه) و اوجندا و الصومال و ف الشرق و الشمال منطقة فلسطين و الشام و الحجاز و جزر ف البحر المتوسط و هدد عاصمة الاتراك العثمانليه ف تركيا يعنى ف قلب بيتهم.

من ناحيه تانيه، مصر هيا اكتر بلد ف العالم اتعاقب علا حكمها اكبر عدد م الملوك و السلاطين، و بالنسبه لطول تاريخها بتعتبر من اكتر بلاد العالم اللى اتمتعت ب استقلال. فى خمس فترات احتلال اتخللو استقلال مصر و كات فيهم مش مستقله (فارسى، رومانى، عربى، عثمانى، انجليزى). ف عصور لاستقلال مصر كانت بتتقدم و تسود و ف عصور لاحتلال كانت بتتخلف، ف العصر البطلمى مصر سادت منطقة البحر المتوسط و حصلت فيها نهضه ثقافيه كبيره مكتبة اسكندريه لعبت فيها دور كبير. بعد احتلال الرومان لمصر سنة 30 قبل الميلاد مصر فقدت استقلالها و اتحولت لولايه رومانيه، الرومان استنزفوها و نهبوها و فرضو ع المصريين ضرايب الراس، و ف سنة 641 غزا العرب مصر و احتلوها و بقت ولايه تابعه لالخليفه العربى ولاته بيحكموها و كانو بيجمعولو الضرايب و المكوس، و استنزفوها و نهبوها بردو، و استمر الوضع علا كده لغاية لما احمد بن طولون استقل بحكمها سنة 868 و أسس الدوله الطولونيه و خرجت م الحكم العربى و حصلت فيها نهضه كبيره، و رجعت ليها سيادتها و استقلالها ب الكامل ف العصر الفاطمى و العصر المملوكى اللى المماليك قدرو فيه انهم يكسرو شوكة شوية العرب اللى كانو لسه موجودين ف مصر و يقضو علا طموحاتهم و تمرداتهم و غالبيتهم اضطرو انهم يخرجو من مصر و حصلت فيها نهضه كبيره، و مصر بقت قوه اقتصاديه و عسكريه بيتعمل ليها الف حساب, لكن ف سنة 1517 استولى الاتراك العثمانيين عليها و بقت ولايه عثمانليه و انحدرت فيها الثقافه بعد ما نهب العثمانليه تراثها و نقلوه علا استانبول. ف عهد محمد على باشا حصلت نهضه جديده لكن انتكست بالاحتلال البريطانى لغاية ما قامت ثورة 23 يوليه سنة 1952 و رجعت مصر للمصريين.

رغم طول تاريخ مصر و التحولات و التغييرات اللى حصلت علا امتداده، التاريخ ده اتميز بالاستمراريه و الدوام و مصر فضلت قوه ثقافيه و عسكريه كبرى ف منطقة الشرق الاوسط؛ ورغم التغييرات، لسه بردو ملامح الشخصيه المصريه هيا هيا نفس ملامحها من الاف السنين.

النشيد الوطنى

بلادى بلادى بلادي هوا اسم النشيد الوطنى بتاع مصر من تاليف الشاعر محمد يونس القاضى و تلحين المزيكاتى المصرى سيد درويش و بيتقال ان بعض ابيات النشيد متاخده من خطاب مشهور للزعيم مصطفى كامل. اول نشيد وطنى لمصر اتعمل سنة 1869 و كان "مارش الانتصار" من اوبرا عايده من تلحين فيردى و استمر السلام الملكى دا لحد ما جمال عبد الناصر بعد ثورة 23 يوليه بدله باناشيد تانيه ماعاشتش كتير زى نشيد الحريه و نشيد والله زمان يا سلاحى. الريس السادات هوا اللى اختار بلادى بلادى سنة 1979 و خلاه النشيد الوطنى بتاع مصر، و هوا كمان اللى رجع اسم مصر لاسم الدوله الحالى بعد ما كان اسمها الجمهوريه العربيه المتحده، و ده اسم مكملش تلات سنين، و غيّرو لجمهورية مصر العربيه؛ بس فى مصريين كتير بيطالبو ب الرجوع لاسم "الجمهوريه المصريه" او "جمهورية مصر".

كلمات النشيد

بلادى بلادى بلادى — لكِ حبى و فؤادى

بلادى بلادى بلادى — لك حبى و فؤادى

مصر يا ام البلاد — انت غايتى و المراد

وعلى كل العباد — كم لنيلك من أيادي

بلادى بلادى بلادى — لك حبى و فؤادى

بلادى بلادى بلادى — لك حبى و فؤادى

مصر انت أغلى دره — فوق جبين الدهر غره

يا بلادى عيشى حره — و اسلمى رغم الأعادى

بلادى بلادى بلادى — لك حبى و فؤادى

بلادى بلادى بلادى — لك حبى و فؤادى

مصر يا ارض النعيم — سدت بالمجد القديم

مقصدى دفع الغريم — و على الله اعتمادى

بلادى بلادى بلادى — لك حبى و فؤادى

بلادى بلادى بلادى — لك حبى و فؤادى

مصر أولادك كرام — أوفياء يرعوا الزمام

سوف تاخد بالمرام — باتحادهم و اتحادى

بلادى بلادى بلادى — لك حبى و فؤادى

بلادى بلادى بلادى — لك حبى و فؤادى

الحكومه

مصر دولة شبه رئاسيه، اخر انتخابات كانت ف 2014 والى كسب فيها عبد الفتاح السيسى ب%96 م الاصوات ضد حمدين صباحى ب%4. يوم 3 يوليه 2013، اعلن المشير (وقتها) عبد الفتاح السيسى ان تم عزل محمد مرسى من منصبو و تعليق الدستور و تم تشكيل لجنه متكونه من 50 عضو عشان تعديل الدستور المصرى و تم عرضو ف استفتا، و بقا هوا الدستور بتاع الدوله يوم 18 يناير 2014.

القانون

النظام القانونى ف مصر مبنى علا اساس القانون المدنى و الشريعه الاسلاميه. ف 2012 الاخوان المسلمين ف دستورهم الجديد حطو قوانين جديده بتميل اكتر لناحية الشريعه الاسلاميه، اما بالنسبه لقانون 2014 الحكومه المؤقته نجحت ف انها تعمل قانون علمانى متحضر اكتر. الدستور الجديد بيقول ان من 2018 ريس الدوله مدة رئاستو 6 سنين و يقدر يفضل مدتين.

الچيوجرافيه

 
مصر و البلاد اللى حواليها ف الليل م الفضا.
  مقاله مفصله: جغرافيا مصر

مساحة مصر 1,021,580 كيلو متر مربع (بمثلث حلايب و شلاتين المصريين) يعنى اد مساحة فرنسا مرتين و اد بريطانيا اربع مرات، بس عشان اغلب المساحه دى صحرا ف السكان بيتركز معظمهم ف وادى النيل (99% م المصريين عايشين علا 5.5 من مساحة بلدهم). من اكبر المدن المصريه القاهره و اسكندريه و الجيزه و المحله الكبرى و الزقازيق و أسيوط و المنيا. مصر جوها جاف معظم السنه، ماعدا ف شهور الشتا اكتوبر-مارس و بتنزل المطره اكتر حاجه ع المدن اللى بتطل ع البحر المتوسط و بتقل شويه شويه كل ما اتجهنا ناحية الجنوب. متوسط درجة الحراره ف الصيف بين 27 و 31 درجه مئويه، و بتبرد ف الشتا و بيوصل المتوسط 13 و 21 درجه مئويه.

جبال

محافظات مصر

  مقاله مفصله: محافظات مصر

مصر متقسمه ل27 محافظه.

السكان

مصر هيه تانى اكبر دوله ف افريقيا ف عدد السكان بعد نيجيريا, و اكبر دوله ف منطقة الشرق الاوسط. و حسب تقدير سنة 2007 وصل عدد سكان مصر لحوالى 78,733,641 شخص (فى تقديرات تانيه بتقول انهم وصلو 81,713,517 ف يوليه 2008) و حسب تقدير 29 سبتمبر 2012 وصل عدد سكان مصر 82,620,000 شخص و ف نهاية 2015 وصل عدد سكان مصر أكتر من 90,000,000.[9] و دلوقت عددهم اكتر من 100 مليون (ف سنة 2021).

اغلب سكان مصر متركزين ف وادى النيل و خصوصى ف القاهره الكبرى (ربع السكان). الزياده السكانيه ف مصر بين 1.3 % و 1.6% ف السنه. المصريين بيشكلو نسبة 98% من عدد سكان مصر. و باقى الاقليات العرقيه ف مصر ى اما بدو ف سينا و نوبيين و سيويين و بيجاويين و امازيغيين (1%) ى اما جريك (يونانيين) و ارمن و طليان و فرنساويين (1%).[9]

المصريين اكترهم م المسلمين السنه 80-90% و الباقى مسيحيين اغلبهم بيتبعو المسيحيه القبطيه الاورتودوكسيه[10] و حوالى 200 م اليهود. بسبب عدم اعتراف الدوله الرسميه ف مصر ب اى ديانات او مذاهب تانيه، فى نسب مش معروفه م المصريين اللى بينتمو للدين البهائى و المذهب الشيعى الاثناعشرى، و زى اى بلد (الفاتيكان مثلا)، فى مصريين ملحدين و مصريين لا-دينيين كتير.

فلسفه و معتقدات

شوف بردو: سكشن الميتولوچيه و الديانه ف صفحة المصريين. و شوف الدين المصرى القديم.

اديان

اكتر اربع اديان منتشره ف مصر دلوقت؛ الحكومه المصريه معترفه بتلاته، بس حريه الاديان "مضمونه" بشكل رسمى ف الدستور:

  • الاسلام: الدين الرسمى و مؤمن بيه من 80% ل90% من سكان مصر غالبيتهم سنه.[11][12][13][14][15][16]
  • المسيحيه: الريپورتات بتختلف كتير عن بعض، كمثال فى مصادر بتقول ان مؤمن بيها 10%[17][18][19][20] من سكان مصر؛ اغلبهم اورتودوكس، كمان فى منهم كاتوليك و پروتستانت. فى مصادر تانيه بتقول من 15% ل20%.[16][21][22]
  • يهوديه: معظم اليهود المصريين هاجرو علا فرنسا و امريكا ف ال50ات و ال60ات, بس فى منهم فضّلو الق رجع ف مصر بدل ما يهاجرو, و هما حوالى 300 يهودى ف الفيوم و القاهره.
  • البهائيه: الريپورتات الرسميه بتقول ان فى 2000 بهائى مصرى؛ و دى ديانه م الديانات الموجوده ف مصر لكن الازهر و مجمع البحوث الاسلاميه مش عايز يعترف بيها لانها دين جه بعد الاسلام و الاسلام مش بيعترف ب اى دين بعدو. بس حكومة مصر اعترفت ب الديانه البهائيه بعد صدور حكم محكمة القضاء الادارى يوم الخميس 6-4-2006 ب ان طايفة البهائيه ليها حق الاعتراف بيها رسمى. و كمان سمحت الدوله بكتابه () ف خانه الديانه ف البطاقه الشخصيه.

الالحاد و اللادينيه

  • الالحاد و اللادينيه: زى اى مجتمع ف العالم، مش كل الناس اللى فيه بيبقو مؤمنين بالاديان اللى منتشره ف مجتمعها. المصريين الملحدين و المصريين اللادينيين عمومى ليهم تواجد ملحوظ اوى ع الانترنت، بس لاسباب اجتماعيه صعب اوى احصائهم او معرفة عددهم علا ارض الواقع، و ف الاحصاءات بيبقو محطوطين ى من ضمن المسلمين ى من ضمن المسيحيين، علا حسب، بس التقارير بتشير ان عدد المصريين الملحدين و المصريين اللادينيين زاد و بيزيد بشكل ملحوظ اوى الكام سنه اللى فاتو، و عدد البلوجات و السايتات الالحاديه بيتضاعف. م المصريين الملحدين اللى ليهم تواجد كبير ع اليوتيوب هوا "مصرى ملحد" اللى ڤيديوهاتو ليها تأثير ملحوظ. و كريم عامر من اشهر المصريين اللادينيين اللى اتسجنو فى مصر بسبب عدم ايمانهم ب الاسلام و بسبب انو انتقد الاسلام و الاسلاميين و تحريضهم ع الارهاب، و دا كان ف 2006. بس ف الفتره الاخيره الريس عبدالفتاح السيسى اكد ف كلمه من بتوعو ان كل المصريين ليهم حرية الايمان او عدم-الايمان؛ الحرب علا حرية التفكير بتبقا جايه م المؤسسات الدينيه زى الازهر، و رغم كلمة الريس عبدالفتاح السيسى، الدوله بتدعم الازهر و المؤسسات الدينيه بشكل ولّا التانى.

اللغه

 
بردية ايبيرس اللى بتشرح علاج الربو.

شوف التفاصيل ف سكشن اللغه ف صفحة المصريين.

المصريين كانو بيتكلمو اللغه المصرى القديمه، و اللى كانو بيسموها "ر ن كمت r n km.t" ف اللغه المصرى القديمه، و ف المرحله القبطى اسمها بقا "تمِنترِمِنكيمه ⲧⲙⲛ̄ⲧⲣⲙ̄ⲛ̄ⲕⲏⲙⲉ" ف القبطى الصعيدى، و "تيمِترِمِنكيمه ϯⲙⲉⲧⲣⲉⲙⲛ̀ⲭⲏⲙⲓ" ف القبطى البحيرى.

مع ان لغة الدوله الرسميه ف مصر دلوقت هيا العربى، بس مفيش حد ف مصر اتولد بيتكلمها من- مش ما يتعلمها، و لحد اللى بيتعلموها مبيتكلموهاش و يادوب بيستخدموها ف القرايه. استعمال العربى محدود بس ف التعاملات الاداريه و الصحافه المكتوبه. المصريين بيتكلمو مصرى (68%)، صعيدى (29%)، بدوى (1.6%)، سودانى (0.6%)، نوبى (0.3%)، دومارى (0.3%)، بيچا (0.1%)، سيوى. طول تاريخهم المصريين بيتكلمو لغات م العيله الافرو-اسيويه زى اللغه المصريه القديمه (اللى اتكتبت بالرموز الهيروجليفى و الهيراتيكى و بعدين اتطورت و بقت الديموتيكى و بعدين قبطى)، و دلوقت اللغه المصرى الحديثه هيا لغه قوميه لالمصريين، و لما بتتكتب ف الغالب بيكون بالحروف العربى، بس فى كتير بيكتبوها ب الحروف اللاتينى. ف القرن العشرين، بعد استقلال مصر من بريطانيا سنة 1922، كان فى ناس بتطلب لاعتراف ب اللغه المصرى، زى قاسم امين، احمد لطفى السيد، و سلامه موسى. بعدين ظهر ف ال40-ات ناس زى احمد لطفى السيد نادو بكتابة اللغه المصرى الحديثه بالحروف اللاتينى، و لسه فى ناس النهارده بتنادى ب لاعتراف باللغه المصرى ك لغه رسميه عشان ده حق كل المصريين ف بلدهم. بيومى قنديل كان واحد من اشرس اللى دافعو عن اللغه المصرى الحديثه ب ادله علميه و لغويه، و هوا اول واحد يسميها اللغه المصرى الحديثه (اللمح، زى هوا ما سماها). بيومى قنديل صنف اللغه المصرى الحديثه علا انها المرحله الرابعه من تطور اللغه المصرى القديمه، يعنى بنت القبطى و حفيدة الديموتيكى، و عمل التصنيف دا علا اساسات لغويه، و طالب المصريين انهم يكتبو زى ما بيتكلمو.[5][6]

الاقتصاد

الاقتصاد المصرى بيعتبر م لاقتصادات القليله المتنوعه ف الشرق الاوسط، و اللى مش معتمده ع البترول بس زى دول الخليج و العراق. حيس انه بيعتمد ع الخدمات بنسبة 51% و الزراعه بنسبة 32% و الصناعه بنسبة 17% والسياحه و دخل قناة السويس و البترول.

البورصة

كان فيه محاولة اولى لانشاء بورصة فى اسكندرية سنة 1861 و كانت معمولة للقطن وبعدين اول محاولة لانشاء بورصة للفلوس كانت سنة 1890 و كان فيه بعديها محاولة تانى سنة 1898 لكن الشركة فلست بعديها ب 3 شهور. بدات نشاة بورصة مصر الفعلية سنة 1903 وساعتها اتكونت الشركة من شوية ناس اغنياء و كام سمسار.[23]

الجيش

الجيش المصرى (القوات المسلحه المصريه) هوا اقدم جيش فى العالم[24] و دلوقتى هو اكبر جيش ف افريقيا و التانى ف الشرق الاوسط، و هوا متكون من 468,000 عسكرى نظامى و بيوصل لمليون فرد لو ضفنا قوات الاحتياط و فى اكتر من 41 مليون واحد يقدر يشيل سلاح، الجيش بيتكون من القوات الجويه، القوات البحريه، القوات البريه، و الدفاع الجوى. مصر عندها قمر صناعى لالتجسس و اسم القمر الصناعى اجيبت سات-2 و اطلقته مصر ف ابريل 2014 و كان فى قبلو اجيبت سات-1 و كان قمر عشان التجسس برضو، بس خدمتو انتهت و اسلحة الجيش صناعه وطنيه مع اسلحه من امريكا و الصين و روسيا و فرنسا و ايطاليا و انجلترا.

القائد العام للقوات المسلحه هوا الفريق اول صدقى صبحى و القائد الاعلى هوا الريس عبد الفتاح السيسى ب حكم الدستور المصرى.

تأسيس الجيش المصرى

اتاسس الجيش المصرى من اكتر من 5200 سنة بعد توحيد الملك نارمر (مينا) لمصر اللى هو كان سنة 3200 ق.م. ,قبل كده كان لكل اقليم مصرى جيش بيحميه لكن بعد حرب التوحيد بقى لمصر جيش موحد.

رؤسا مصر

1- محمد نجيب

2- جمال عبد الناصر

3- محمد انور السادات

4- محمد حسنى مبارك

5- محمد مرسى

6- عدلى منصور

7- عبد الفتاح السيسى

شوف كمان

لينكات برانيه

 

دول البحر المتوسط
دول افريقيا:   مصر  ·   ليبيا  ·   تونس  ·   الجزاير  ·   المغرب
دول اوروبا:   اسپانيا  ·   اليونان  ·   البانيا  ·   مونتينيجرو  ·   البوسنه و الهرسك  ·   كرواتيا  ·   سلوڤينيا  ·   مالطا  ·   ايطاليا  ·   موناكو  ·  
دول آسيا:   قبرص  ·   توركيا  ·   اسرائيل  ·   فلسطين  ·   سوريا  ·   لبنان


  بلاد حوض النيل  
مصر   | السودان   | اثيوبيا   | رواندا   | تانزانيا   | اوجاندا   | بوروندى   | جمهورية كونجو الديموقراطيه   | اريتريا   | كينيا  
 
فيه فايلات فى تصانيف ويكيميديا كومونز عن:

مصادر

  1. أ ب https://www.workwithdata.com/place/egypt — تاريخ الاطلاع: 10 اكتوبر 2024
  2.     "صفحة مصر فى خريطة الشارع المفتوحة". OpenStreetMap. اطلع عليه بتاريخ 2024-11-23.
  3. الباب: 2
  4. أ ب ت Černý, J. (1976). Coptic Etymological Dictionary. Cambridge University Press. p. 58. ISBN 0-521-07228-X
  5. أ ب بيومى قنديل. حاضر الثقافة فى مصر (ط. الطبعه الرابعه). دار نشر خاصه.
  6. أ ب بيومى قنديل. دفاع عن تراثنا القبطى (ط. الطبعه الاولى، 2008). دار ميريت.
  7. Petry, Carl F. (1991). Copts in Late Medieval Egypt. In The Coptic Encyclopedia, Volume 2, p. 618, edited by Aziz S. Atiya. ISBN 0-02-897025-X
  8. Crum, Walter Ewing (1939). A Coptic Dictionary. Oxford University Press. p. 185b&287b. ISBN 0-19-864404-3.
  9. أ ب "world factbook". مؤرشف من الأصل في 2018-12-26. اطلع عليه بتاريخ 2008-07-18.
  10. coptichistory
  11. "Egypt from "The World Factbook"". American Central Intelligence Agency (CIA). 4 سبتمبر 2008. مؤرشف من الأصل في 2018-12-26. اطلع عليه بتاريخ 2008-07-18.
  12. ""Religion/Islamic conservatism's revival attracts followers, worries governments"". Star Tribune. 18 يونيو 2009.
  13. "Egypt from "U.S. Department of State/Bureau of Near Eastern Affairs"". United States Department of State. 30 سبتمبر 2008.
  14. "Egypt from "Foreign and Commonwealth Office"". Foreign and Commonwealth Office -UK Ministry of Foreign Affairs. 15 أغسطس 2008. مؤرشف من الأصل في 2008-05-13. اطلع عليه بتاريخ 2009-05-12.
  15. "Egypt Religions & Peoples from "LOOKLEX Encyclopedia"". LookLex Ltd. 30 سبتمبر 2008. مؤرشف من الأصل في 2018-10-02. اطلع عليه بتاريخ 2009-07-30.
  16. أ ب "جدل بمصر بعد احصاء مسؤول بالكنيسة لـ 12 مليون قبطي". 2 نوفمبر 2008.
  17. "Egypt from "The World Factbook"". Central Intelligence Agency|American Central Intelligence Agency (CIA). September 4, 2008. https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/eg.html Archived 2018-12-26 at the Wayback Machine.
  18. "Egypt from "U.S. Department of State/Bureau of Near Eastern Affairs"". w:en:United States Department of State. September 30, 2008. http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/5309.htm.
  19. "Egypt from "Foreign and Commonwealth Office"". Foreign and Commonwealth Office -UK Ministry of Foreign Affairs. August 15, 2008. http://www.fco.gov.uk/en/about-the-fco/country-profiles/middle-east-north-africa/egypt Archived 2008-05-13 at the Wayback Machine.
  20. "Fact Sheet from "Euro-Mediterranean Human Rights Network"". Euro-Mediterranean Human Rights Network. October 10, 2008. http://www.euromedrights.net/pages/262 Archived 2009-02-08 at the Wayback Machine.
  21. [1]. The Washington Post. "Estimates of the size of Egypt's Christian population vary from the low government figures of 6 to 7 million to the 12 million reported by some Christian leaders. The actual numbers may be in the 9 to 9.5 million range, out of an Egyptian population of more than 60 million." Retrieved 10-10-2008
  22. [2]. The New York Times. Retrieved 10-10-2008.
  23. "نشأة وتاريخ البورصة المصرية". البورصة المصرية. مؤرشف من الأصل في 2021-05-18. اطلع عليه بتاريخ 2021-07-27.
  24. [sis.gov.eg/Story/131693/الجيش-المصري-أمجاد-وبطولات?lang=ar "الجيش المصرى أمجاد وبطولات"]. الهيئة العامة للاستعلامات. 28 نوفمبر 2016. {{cite web}}: تحقق من قيمة |url= (مساعدة)